M Ə h ə m m ə d t a ğ I s I d q I 1 5 0 MƏHƏMMƏd tagi siDQİ Ə s ə r L ə r I

im   a ç ıld ı.  D o ğ r u d a n   d a   U r m iy ə   R im  
öİKƏsi 
q itə lə r in - 
d ən   b ir id ir .  Ş əh ər  ö zü   s ə f a lı,  c ə m a ə ti  s a f  
ürəKİi, 
sad ə- 
lö v h ,  h a m ıs ı  sə n a y e   v ə  
Kənd 
t ə s ə r r ü f a t ı  iş lə r in d ə   m ə- 
h a r ə t  sa h ib i, 
KəsbKarlıqda,  ticarətdə 
q a b iliy y ə tli  ola- 
ra q , 
öİKənin  və 
m ə d ə n iy y ə tin in  
inKİşafma 
r ə ğ b ə t 
gö- 
s tə r ə n d ir lə r ,
LaKİn 
m in lə r lə   t ə ə s s ü f   o lsu n  
Kİ, 
in g ilis   v ə   ru s 
K İlsələri  z ə n g lə r in in   g u r u ltu s u   ü n s iy y ə t s iz   m ü səlm a n - 
la r ın   v ə   ir a n lıla r ın   əza n   s ə s lə r in ə   ü s t ü n   g ə lir .  O n ların  
m ü s ə lm a n lıq   a lə m in ə   q ə tiy y ə n   e tin a la r ı  y o x d u r .  Gü- 
n d ə n -g ü n ə   ö z   iş lə r in in   ir ə li  g e tm ə s in ə   ç a lış ır ,  m illə t- 
lə r in i  a r tır m a ğ a   v ə   b aşq a  iş lə r in ə   s ə y   g ö s tə r ir lə r .  Şə- 
h ə r in   h ə r   tə r ə fin d ə ,  o r ta d a   y e r lə ş ə n   g e n iş   s a h ə lə r i,  о 
c ü m lə d ə n   e n i  v ə   b o y u   a z ı  ü ç-d ö rd   v e r s t   o la n   « D ilg ü - 
şa»  b a ğ ım   in g ilis lə r   ə lin ə   a lıb ,  orad a  g e n iş   la y ih ə lə r  
ü z r ə   g ö z ə l  b in a la r ,  x ə s tə x a n a la r ,  x o ş a   g ə lə n  
məKtəblər

tİKmiş,  Kilsəyə 
o x ş a r  
möhKəm 
q a la la r 
çəKmiş, 
şə h ə r 
ə h a lis i  iç ə r is in d ə   o n la ra   K ilsə 
Kİmi 
ş ö h r ə t  q a za n d ır- 
m ış la r .  E ləc ə  d ə  b u ra d a   ru s  K İlsələri  N a x ç ıv a n d a   o la n  
K ilsələrd ən   o n   d ə fə   a r tıq   g e n iş   v ə   böyÜ K dür.  B u n la r 
e y n i  h a ld a   m öhK əm   q a la d ır 
kİ, 
a d ıııı 
kİİsə 
q o y m u şla r .
A dres:  U rm u,  H ü s e y n  R asizadə.
Naxçıvandan 
məKtub
1 8 9 7 -  18  R - ə w ə l  1 3 1 5 ,  sa y ı  3 1 ,  s.3
H ö r m ə t l i   Tnühərrir  Bfəndi.
T əq viq at  v ə  d əstu ru n u z  sa y əsin d ə  şəh ərim izd ə  tə s is  
e d ilm iş 
ü s u li-m illi 
«M əKtəbi-Tərbiyə&nin 
tərəq q isi, 
m u cib i-m əm n u n iy y ətim iz  o lacağı  dərKar  old u ğ u n d a n   bir 
neçə  s ə tir   y a zm a ğ ı  qərara  aldım .
«M əKtəbi-Tərbiyə»  cam aatın   diqqət  v ə  m əh əb b ətin i 
cəlb  e td iy i 
Kİmi, 
bu  d əfə  də 
hÖKumətin 
h ü sn i-n əzərin ə 
g ir d i.  M ayın  a x ırın d a   v ila y ə tin   m aarif 
və  məKatib 
in - 
speKtoru 
şəh ərim izə  g əlib , 
məKtəbimizi 
n ə z ə r i-tə ftiş- 
dən 
Keçirib. 
Ş a g ird lərin   m ü səlm an ca-ru sca  d ərslərd ə  gö- 
stərdİKİəri 
tərəq q id ən   çox  m əm nun  o ld u la r. 
MəKtəbin 
ə tr a f  ü çü n   пйш ипэ  olınaq  haqqını  bəyan  e td ilə r   v ə   rus 
d ili  ü çü n   ın ü əlliın ə  b ir  m ü avin   tə y in   e d ilm ə sin i  m üna- 
sib  görü b ,  b un u n   m aaşı  x əzin əd ən   v e r ilm ə s i  x ü su su n d a  
iltim a s   ed əcəy in i  v əd   e td i.  Sonra  trəvan   v a lis i  q ra f  Ti- 
zen h a u zen   cən ab ları  şəh ərim izə 
təşrif 
b u yu ru b , 
«MəKtə- 
b i-T ərb iy ə» m izi  görənd ə  hər  cür  in tiza m m d a n   ra zı  oldu, 
şa g ird lərin   d in   б1ш1  d ərslərin d ən   və  b ə z ilə r in i  də  rusca- 
dan  im ta h a n   e td i.  GÖrdüyündən  v ə  e şitd iy in d ə n   çox 
m əm n u n   old u .  M aarif  inspeK toru,  qərar  v e r d iy i  üzrə 
məKtəbə  in d i  v e r ilə n   3 5 0   rubldan  a rtıq   4 0 0   daha  rubl 
v e r ilə c ə y in i  v əd   e td i.  B u   m əm u rların   tə ş r ifin d ə  
məKtəb-
də  şəh ərin   m ötəb ərləri  xan əd am   v ə  qabaqcıl  ü ləm a sı  iş- 
tiraK  ed ird i.
6  iy u l  1 8 9 7
B ənddniz  ƏləKbər 
S üleym a n za d ə

İh b ari-d axiliyyə
6  deKabr  1 9 0 6 -  3  ziİKada  1 3 2 4   sa y ı  1 3 7 ,  s.  3
1 3 7 / 3 / 1   N a x çıv a n d a n   alın m ış  xəbərə  görə  trəvan
u y əzd i  lıaK inıi  ılə   H əydər  adm da  nıəşlıu.r  ...... .................
(h e-ya-d al-əlif-m in -K af)  arasında  a tışm a   olub.  H eydər 
tə lə f  o lm u şd u r.  B undan  ə w ə l   H eydər  2  so ld a tı  q ətl  et- 
m iş.
ŞahtaxtinsK İ
1  aprel  1 9 0 8 -  13  R ə b iü l-ə w ə l  1 3 2 6 ,  sa y ı  2 5 ,  s .2
2 5 / 2 / 1   B .  ŞahtaxtinsK İ  (Bekbud  ağa  ŞahtaxtinsK İ
-   İ .H .). 
im z a sı  ilə   BaKi  şəh ərin d ə  n əşr  ed ilən   «BaıiKİ- 
n ets»  q əzetin d ə  2 5 / 2 / 2   M əhəm m əd  ağa 
Şahta^tinsK İ 
haqqında  u zu n   b ir  m əqalə  y a zılm ış,  m əqsəd  v ə   düşüncə- 
ləri  h aq q ın d a  b əzi  h əq iq ətlər  elan  olu n m u şd u r.
Ihbar  rə fiq im iz  bu  m əqalənin  b əzi  y e r lə r in i  tərc- 
üm ə  e tm iş,  b iz  də  x ü la s ə s in i  o x u cu la rım ıza   b ild irm əy i 
gərəK  sayd ıq .  Qeyd  olunan  m əqalədə  y a z ıld ığ ın a   görə, 
b u n d an   b eş  il  ə w ə l   ŞahtaxtinsK İ  tərəfin d ən   n əşr  ed ilən  
«Şərqi-R us»  q əzeti  etib a rsızlıq d a n   tox d a m a ğ a   m əcbur 
olduqdan  son ra  q əzeti  davam   etdirm əK  ü çü n   Knyaz  Go­
lit s in   v a s itə s ilə   höKum ətdən  pul  tələb   e tm işd ir .  B u   v a x t 
İran  h ü d u d u n d a   Kom issar  olan  KaxanovsKİ  on u n   bu  tə- 
ləb in ə  ya rd ım   e tsə   də,  M əhəm m əd  ağa  özü n ü n   m əqsədinə 
n a il  ola  b ilm əm işd ir.  B undan  sonra  II  D um aya  ü z v   se- 
çilməK  a rzu su   ilə   N a x çiv a n   şəh ərin ə  g əlib ,  orada  xan lar 
ilə  ■
 m ü q a v iləy ə  im za   atıb  v ə  II  D um aya  ü z v   se çilm işd ir.
M əhəm m əd  ağa  Duraada  N a x ç iv a n   x a n la n   ilə   öz 
arasın d a  olan   m ü q a v ilən i  pozaraq  ta r ix   ilə   m üsəlm anla- 
rın   ü m u m i  fa y d a sın a   çalışan   b ir  şə x s  Kİmi  g ö stə r ir .  Və
II  D um adan  qovulduqdan  sonra  «U slov»  q əzetin ə  sol 
firq ələr  ru h u n d a   b ir  m əqalə  yazaraq,  tərəqq ip ərvər  mü- 
səlm an lar  tərə fin d ən   m əzh əri-təvəccü m   a rzu su n d a  ol- 
m u şd u r.  LaKİn  bundan  m ə n fə ə ti-z a tiy ə sin i  təm in   edəcəK 
b ir  şey   ü m id   etm əd iy in d ən   R u siy a   q əzeti  v a s itə s ilə   m ü x- 
t ə lif   m əq alələr  n əşr  ed lr,  x a lis  ru s  fir q ə si  ittifa q ın a   gir- 
m əyə  ç a lışır .  0   v a x t  x a lis   rus  firq əsin ə  m aaş  ilə   b ir  mü- 
səlm an   a x ta rırla r.  B əzi  səbəblərə  görə  M əhəm m əd  ağa 
b u raya  d a x il  o la   b ilm əm işd irsə  də,  x a lis   ru sla rın   etim a- 
d ın ı  cəlb  eləm işd ir.  Və  bunlar  v a s itə s ilə   Keçmiş  q əzeti 
ü çü n   «dairələrdən>>  p u l  alm ağa  m ü v ə ffə q   o lu r.  B u   xü- 
su sd a  
«R ussK aya  ved om osti» 
q əzetin d ə  —  K azanda

M.ŞahtaxtinsKİ  tərəfindən  tatarca  bir  qəzet  nəşr  edəcəK 
və  xərci  hÖKumət  tərəfindən 
ödəniləcəKdir-  yazılm ışdır.
Qeyd  olu n an   m əKtubun  son u n da  d e y ilir  
kİ: 
«Biz 
M əhəm m əd  a ğ a n ın   h əq iq i  bir 
mühafizəKar 
o ld u ğ u n u   bil- 
səK,  on u n   hərəK atına  qarşı  əsla   tən   etm əz  idİK.  LaKİn  o, 
bu  g ü n   y a x ş ı  d e y d iy in i  sabah  özü  tən q id   edərəK  rədd 
ed ir,  B elə 
k İ ,  
bu  yol  ilə  
6 8  
y a şm d a   b ir  ix tiy a r   ö zü n ü , 
m ə slə y in i  v ə   h əq iq i  zənn  e td iy i  etiq a d ın ı  m eydana  çıxa- 
rıb  bu  sayəd ə  p u l  qazanır».
M ə n əv i  baraddrim M əm m ədağa!
H əm d  o lsu n   A lla h a  
k
İ,  m öhtərəm   cərid ən iz  çox 
zəh m ətlərd ən   son ra  m ətb u at  d a irəsin ə  d a x il  o ld u .  tn d i 
Kİ,  b u  
Kağızı 
y a zıra m ,  q əzetən in  
İKİnci 
n ü s x ə s i  də  y eti- 
şib d ir.  Ü çü n cü sü n ü n   in tiz a r ı 
çəKİlir. 
0   g ü n d ən  
k İ ,  
cəri- 
d ən iz  N a x çıv a n a   v ü su l  olub,  ham ı  rəğ b ətlə  o x u y u b ,  mə- 
h əb bətlə  qəbul  v ə  tə h sin   ed irlər.  B u  g ü n lərd ə  c ə m iy y ət 
edib,  d o stlard an  
ƏKsəri  iştiraK  edəcəKİər. 
A m m a b ir  para 
şə x slə r   ittih a d   və  d o stlu q   iq tiza sın ca   h ələ 
g ö z lə y ir lə r  
Kİ, 
sən   on ları  da  nəzərdə  tu tu b ,  ruznam ə 
göndərəcəKsən, 
BəİKə  m əhəbbət  y o lu   ilə   bunu  da  d ey irlər 
k İ ,  
gərəK dir 
b iz  x a h iş  etm əm iş  M əm m ədağa  özü  b izim   a d ım ıza   gön- 
d ərəyd i.  B izlər 
k İ ,  
ona  m ü x tə sər  v ə c h i 
göndərməKdən 
müzayiqə  etməyəcəyiz.
In d i  m ən  m ərhəm anə  о  şə x slə r in   a d ın ı  y a zıra m   Kİ, 
sən   o n la n n   adına  b ir in ci  nöm rədən  b a şla m ış  göndərə- 
sən:
1)  B əhram   x an   N axçıvansK İ
2)  Şahbaz  ağa
3)  M eh d iq u lu   x an   H acı  Cəfər  ağa  o ğ lu   (S u fib əy o v )
4)  M əşədi  Im am əli  Ş ərifo v
5)  M əm m ədcəfər  ağa  M öhsün  S u lta n o v
6)  M irzə  N ə sr u lla   Ə m irov
7)  M irzə  H eydər  N əsirb əy o v
Cənab  Ə b ü lfəth   a ğa 
k İ ,  
bu  g ü n lərd ə  N a x çıv a n d a - 
d ır,  H acı  M ərdanəli  H ü sey n o v   ü çü n   pul  gön d ərib ,  yazır 
K İ ,  
g ö n d ərəsin iz.  N a x ç iv a n   Kİubuna  d a  bu  g ü n lərd ə  ya- 
zacaqlar.  R uznam ədə  bu  gü n ə  bir  elan   ed ib sən   Kİ,  (cəri- 
d əm izin  
Intişarının 
ib tid a sı  olm aq  m ü n a sib ətilə  b əzi  əş- 
x a sm   ism in ə   də  əda  olu n m am ış  g ö n d ərild i.  H ər 
kəs 
qə- 
bul  e tm ə sə ,  dördüncü  v ə 
yainKİ 
b eşin ci  n öm rən in   v ü su - 
lu n d an   son ra 
xəbər 
versin).

M a a rifp ərəst  şə x slə r in   n əzərin d ə  c ə rid ə n izin   heç 
bir  eyb  v ə  n əq zi  y o x d u r.  Əlbəəl  gəzlb   v ə  x o ş  qəbul  olu- 
nur.  A m m a  H a cı  Z eynəlabidin  T a ğ ıy ev in   b arəsin d ə  yaz- 
d ığ ın ız  
fəq ərələrd ən  
ö trü   ham ı  d an ışır.  H eç 
k ə s   x o ş  
nəzər  ilə   b a x m ırla r.  D eyirlər 
k İ ,  
şayəd  T iflis  m əK təbinin 
m ü d irin in  
və 
y a   m ü əllim lərin in  
və 
yairiKİ  m əhz 
о  məK- 
təb in   ö zü n ü n   n ə  eyb i  v ə  nöqsi  (nöqsam )  var  im iş  Kİ,  cə- 
nab  T a ğ ıy ev   b u   q əlil  v ə c h i  oradan  m üzayiqə  edibdir.  Və 
illa   T a ğ ıy ev   heç  b ir  tə sista ti-x e y r iy y ə d ə   v ə   x e y ir   v ə   ia- 
nə  d air  heç  b ir  m əqam da  pul 
verməKdən 
m üzaiyqə  et- 
m əyib.  B u   m ü x tə sər  v ə  m əla lən g iz  sö z ləri  yazm aqla 
onun  s ə x a v ə tin i  danm aq  olm az.  İn d i  necə 
kİ, 
b u   sö zləri 
N a x çıv a n d a   d a n ışırla r,  habelə  özgə  şəh ərlərd ə  də  danı- 
şacaqlar.  B elə  Kİ,  ruznam ədə  əşar  e td iy in iz ə   görə  bu  ba- 
rədə  sə n in   özü n ə  də  neçə-neçə  məKtublar  yazıb lar.
B əs  in d i  m ən 
nəinKİ 
vaizlİK  v ə  n ə sih ə tg u lu q   təriq i 
ilə ,  bəİKə  d o stlu q   v ə  x e y ir x a h lıq   y o lu   ilə   cən ab ın ıza  ərz 
ed irəm  
kİ, 
cənab  T a ğ ıy ev   ilə   hər  n övlə  v ə   n iy y ə tlə   ol- 
m u şsa   da,  ə w ə ld ə n   sə x a v ətə  v ə  y a x ş ılığ a   yaranıbdır. 
tn d i  on u n   b a tin in i  v ə  p is liy in i  xalqa  isb a t  etməK  o l­
m az.  X ü su sə n  b elə  b lr  v a x td a  
Kİ, 
ru zn am ən in   m tişa r ın m  
ib tid a sıd ır .  GərəKdir  hələlİK  də  m əddahına  d a  o lm a sı  da, 
m üdare  etməK  la zım d ır.  T a ğ ıy ev in   tərəfd a rı  v ə  x ey ir- 
x a h ı  h ər 
şəhərdə  v ə  KÜcədə  v ard ır.  0   x e y ir x a h la r   da 
hər  b ir i  ö zlərin ə  tabe  olan ların   n əzərin d ə  s iz i  əh li-q ərəz 
q ələm in ə  v erərlər.  B u  su rətd ə  həm   sən in   özü n ü   cam m a- 
tm   n əzərin d ə  nam əğbu l  v ə  həm   də  cə rid ən izin   tə r v ic   və 
iştira K in ı  m əm nu  edərlər.  N ə  la zım   olubdu 
k
İ,  ə w ə l  
m ərh ələd ə  о  g ü n ə  n ü fu z   v ə   sərv ət  sah ib i  şə x slə   b u   mə-
qama gəlməK?
« H əb lü lm ətin » ,  «Ə dəb»,  «M ü zəffəri» 
ruznam ələ-
riıü n   b əzi  n öm rələri  olur 
k
İ,  T a ğ ıy ev in   iqd am at  v ə   xey- 
rat  v ə   m ü b ərra tın ın   barəsində  b ir  şe y   y a zm a m ış  olsu n -
lar.
T a ğ ıy e v in   şə rh i-h a lın ı  m ü fəssəl  m əq alələr  ilə   ruz- 
n am ələrin d ə  n əşr 
etməKdən 
maəda 
« H əb lü lm ətin » in  
m ü d iri  bu  ild ən   cərid əsin ə 
zəmimə 
olaraq  T a ğ ıy ev in   tər- 
cü m e y i-h a lın ı  Kİtab  şəKİində 
m ü şşərin ə 
göndərməKdə- 
d ir.  O nun  ƏKSini  ( 
şəKİlini) 
ru zn am əsin d ə  v ə   h əm  
Kİtabın 
sərlö v h əsin d ə  nəqş  v ə  
n əşr 
etməKdədir. 
K eçən  
illərdə 
T a ğ ıy
0
v in   tə r ə fin d ə n   «H əb ü lm ətin »  id a rəsin ə 
yazılm ışdı 
Kİ,  ü m u m ən   İraq  v ə  ərəb  m ü ləm a sm ın   ism in ə   ruznam ə

g ö n d ə r ilsin  
K i ,  
m əx a r ic i-sa liy a n ə si  T a ğ ıy ev   tərə fin d ən  
əda  olun acaq d ır.
M əq su d u n u za 
rəhbər  və  vasitə  olan 
ruznamənin 
səbat  və  durumu,  ziruh  və  in tişa n   cəhətinə  gərəKdir. 
HəlilİK 
bu  məğulədən  müzaKİrə  etməyəK. 
Onu 
yazan 
vaxtda  mən  əgər  sənin  yanmda  olsaydım,  hər  kövIə  ol- 
saydı  yalvarıb,  yaxarıb,  əlindən  və  ayağından  Öçərdim, 
ta  inKİ  qoymazdım  о  fəqərəni  dərc  edəsiniz. 
In d i 
bu 
məKtubla  bir  yerdə  öz  təşəKKÜrnaməmi  göndərirəm  və 
təvəqqe  edirəm 
K İ , 
ona  cəridənizdə  yer  verəsiniz. 
О 
tə- 
şəKKÜrnamənin  bir  fəqərəsini 
də  T a ğ ıy ev in  
qız  məKtəbi- 
ni  və  onun  mühibbi-maarif  olmağını  və  himməti-mər- 
danəsini  istihqaq 
ilə  
qəsdən  zİKr  etmişəm . 
TəvəqqÖ 
edi- 
rəm  Kİ,  о  məKtub  dərc  olunsa, 
о 
fəqərənin  süqutunu 
iazım   görməyəsiniz.
Y en ə  öz  fəh m i-q əsiran əm cə  belə  m əsələh ət  görü rəm  
K İ , 
b ir  v a s itə   tapıb,  T a ğ ıy ev   ilə   sü lh   e d ə sin iz .  0   v a sitə  
də  heç  b ir  cə h ə t  ilə   mümKÜn  olm az.  M əgər  inKİ  yen ə 
ru zn am ə  v a s itə s ilə   ola  b ilir.
B u n u   da 
demirəm 
k İ ,  
ə w ə lc ə  
yazdıqlannızı  təKzib 
edəsiniz.  BƏİKƏ 
b ir 
növ  ilə  səhv  və  nisyanı,  qüsur  və 
nöqsanı  məKtəbə  isnad  edəsiniz.
Ə lh a sil,  əg ər  m ən  öz  x ey irx a h a n ə  olan   m ərdi-m əhən 
y a zı 
ilə 
d ü r ü st  ifa d ə   edə  b ilm əsəm   də,  cən a b ın ız 
Kəla- 
m ın   r ə v işin d ə n   v ə  söh b ətim in   səyaq ın d an   b ilə r sin iz  
K İ , 
mən  nə  deməK  istəyirəm .
« B əh ri-уек 
qol  minnəti-səd  xar  mibayəd  Kəşid».
S id q i
T ərcüm əsi:  B ir  g ü ld ən   ö trü   y ü z 
t İ K a n ı n  
m in n ə tin i 
çəKməK  gərəKdir.
PuKet  içində  A x u n d   molla  Abbasqulu  S u lta n   Hü-
seynbəyovun  isminə  bir  məKtub  qoymuşam.  Ona  göndə-
rin  uə  iblağının  izharına  etdiyim   cdzarətə  ümidi-əfv  va- 
rımdır.
M dhəm m əd  Tağı  Sidqi

Q arabağlar 
KəndindəKİ 
Əmir  ağa  cənablarm a 
m əK tub
27  zilh əccə  a y ı,  1 3 1 8 -c i  il
Ə m ira,  K ağızm   y e td i, 
KÖnül 
b iix tiy a r   old u , 
D ili-z a rım   v ü sa lın   h əsrətin d ən  biqərar  oldu.
O yandı  d ib əy i-b əx tim ,  qəribə  h u şyar  oldu.
A ç ıld ı  qönçəyi-qəlbim ,  x əza m m   növbahar  oldu.
B u  məKtubun  m ənə bu  qəm günündə  qəm güsar oldu.
N ecə  nam ə 
k
İ,  m əzm u n u   sərasər  m a y ey i-işrət,
N ecə  nam ə 
Kİ, 
m ən ası  sərapa  m övcib i-b eh cət.
N e cə   nam ə 
Kİ,  hər 
bir 
sətri 
b ir  m əcm u eyi-söh b ət, 
N ecə  nam ə 
K İ ,  
hər b ir  h ərfi  bir  d ü r ri-iz zət,
O nun 
hər  nöqtəsindən  min  məhəbbət  aşİKar  oldu.
Əcəb 
məKtubi-eşqamizü 
dilbəndü  diaradır,
K i,  ü n v a n ı  d ilü   cana  fərəh b əx şü   fərəh za d ır. 
İşa ra tın d a   y ü z  m in  sirri-p in h a n   aşİKaradır,
X ə ttü  
səbKİ-səvadından 
rü m u zi-eşq   peydadir. 
O xu n d u ,  əlb əəl  g əz d i,  b izə  x o ş  ru zig a r  oldu.
Y erin   b o ş,  x a cə  H a fizd ən   soru şd u q ,  su rə ti-h a lın , 
T əfa ü l  ey ləd in ,  sid q  ilə   izh a r  e td in   əh v a lın ,
A çıb   görd ü n  
Kİ, 
b alü  
pər 
açıbdır  m ü rğ i-iq b a lın , 
Ə m ira,  m ü x tə sər  ço x -ço x  
mübarəK 
g ə ld i  bu  fa lın ,
■
  M ünasib  h al  İKən  Şahbaz  ağa  çox  ü m id var  oldu.
S ən in   ol  «K irvə  can»  lə fz in   görüb,  x ən d əzən a n   ol-
duq,
B izə  tə fr ih  
verdİKCƏ,  danışdıq,  həmzəban  olduq. 
DedİKCə 
«Kirvə 
can» 
axırda 
b iz 
də 
Kİrvəcan  olduq, 
DedİK, 
güldÜK, 
gülüşdÜK,  Keyf  apardıq,  şadman 
olduq,
Q arabağlarda  hərçənd  qəlbin  dağdar  oldu.
Y azıb san   m ədhl-m övladan  neçə  əşari-p ü rm əzm u n , 
O nun  m əzm u n u   şad  ey lər  m ühübbi,  d ü şm ən i  m əh-
zu n .
S ö zü n   x o şd u r,  əgər  təb in   ola  bundan  bir  az  m öv-
zu n ,
İçərsən  
saqiyi-KÖvsər 
əlin d ən  b a d əy i-g ü lg ü n .

S ən in   y a rü  
mədədKarın 
şəh i-D ü ld ü lsü v a r  old u . 
B ahar  əy y a m ıd ır,  səh n i-çəm ən lər  səb zü -x ü rrəm d ir, 
Y etib d ir  aləm ə  b ir  ta zə  rövnəq,  ö z g ə  aləm d ir.
ÇəKİb 
a ğ u şu n a   b ü lb ül  g ü lü ,  g ü lşən d ə  lıəm d əm d ir, 
X o şa   ə h v a lın a   hər 
k ə s  
h ərim i-yara  m əh rəm d ir. 
Y en ə  h u şu m   başım dan  u çd u ,  səbrim   tarü m ar  oldu.
H a v a y i-eşq ,  fə s li-g ü l  alıbdır  səb rim i  əld ən ,
U c a lm ış  n a ləy i-fəry a d i-şu rə n g iz  b ü lb ü ld ən . 
G edibdir  səbrü  aram ım ,  təv a n ü   ta q ətim   d ild ən , 
S ü rağ  etd im   bəla  zə n cirin i  z ü lfi-sə la sild ə n .
D olan d ı  söz  əlim d ən ,  r işte y i-m ətləb  
Kənar 
o ld u .  .
Ə m ira,  ə fv   q ıl,  Kağız  əlim d ə  bəsKİ  lərza n d ır,
Q ələm   əld ə  sız ıld a r   n ey 
K İ m i ,  
g u y a  
Kİ, 
n alan d ır. 
M ü fəssəl  yazm ağa  y o x   h a lətim ,  h a lım   p ərişa n d ır, 
Ə gərçi  şer  yazm aq  S id q iyə  hər  dəm də  asan d ır.
Və 
laKİn 
ço x d u  
şüğlüm , 
bu  səbəbdən  ix t is a r   old u .
2  m art  1 9 0 3
Bəradərim   Mirzə  Məcid!
B u   g ecə  ə w ə l   axşam dan  sa a t  doqquza 
Kimi 
övqa- 
tım ı  m əhz  x ə y a la t  ilə   K eçirtdim .  B u  x ə y a lım   ancaq  uşaq- 
la rım ı  o x u tm a q   v ə   tərb iyə  verməK  b arəsin d ə  old u ğu  
ü çü n  
məni 
artıqcaq  p ərişan   eləd i.  Dörd  o ğ lu m   v a r.  Böy- 
ü y ü   14  y a şın d a ,  Kİçiyi  a ltı  sin n in d əd ir.  N a x ç ıv a n d a   sa- 
Kin 
v ə  m üqim   ola-ola.  B ir  tərəfd ən   də  iq tid a r  v ə  b izaət- 
sizlİK  cə h ə tin ə  b u n la rın   x ü su su n d a   a ta lıq   h aq q ın ı  əda 
etməK 
m ənə  görə  qeyri-m üm K ündür.  Bu  su rətd ə  özüm ü 
də  təb ən   о  şə x slə r ə   o xşad a  b ilm irəm  
k İ ,  
mümKüıı 
old u ğu  
h ald a,  «A y  baba,  b ir  az  oxu yub ,  d a n ışıb ,  ad ın   y a za   bil-