M. G. Safin, yu. S. Ruziyev, B. S. Aliqulov biologik faol va dorivor moddalar biotexnologiyasi

Corin. 
glutamicum
. 2. 
Brev. flavum
. 3. 
Micrococcus
. 4. 
Microbacterium
lardan qaysilaridan 
foydalaniladi? 
A. 1, 2 
B. 1, 4 
C. 2, 3 
D. 3,4 
38. Glutamin kislotani biosintezida qaysi vitaminning miqdori 1 litr reaksion muhit 
hisobiga 2-5 mkg dan oshmasligi kerak ? 
A. Retinol. 
B. Tiamin. 
C. Riboflavin. 
D. Biotin. 
39. Reaksion muhitga 1 litr hisobiga benzilpenitsillinning kaliyli tuzidan 4-6 mingdan 
bir birlik qo`shish muhitdagi aminokislota miqdorini 15-45 % ga oshiradi, bu qaysi 
aminokislota? 
A. Lizin. 
B. Alanin. 
C. Serin. 
D.Glutamin kislota. 
40. Glutamin kislotani bir bosqichli uslubda ajratib olishda biosintez qanday 
sharoitda olib boriladi? 
A. Apparatni 0,5 hajmda to`ldirilib, 30-32 soat davomida, 28-30
0
C da. 
B. Apparatni 0,9 hajmda to`ldirilib, 24 soat davomida, 35-40
0
C da. 
C. Apparatni 0,75 hajmda to`ldirilib, 30-32 soat davomida, 20-22
0
C da. 
D. Apparatni 0,7 hajmda to`ldirilib, 42-52 soat davomida, 28-30
0
C da. 
41.Tayyor glutamin kislota izoelektrik nuqtada qanday sharoitda cho`ktirib ajratiladi? 
A. pH 7,0 da va 0
0
C gacha sovitib. 
B. pH 5,0 da va 4
0
C gacha sovitib. 
C. pH 4,0 da va 1-2
0
C gacha sovitib. 
D. pH 3,2 da va 4-15
0
C gacha sovitib. 
42. Standart talabga muvofiq ajratib olingan glutamin kislota qanday talabga javob 
berishi lozim? 
A.Asosiy modda 64 %, natriy xlopHing miqdori 6 % dan kam, namlik 10 %, 
umumiy azotning miqdori 5,02 %. 
B. Asosiy modda 84 % natriy xlopHing miqdori 3 % dan kam, namlik 8 %, 
umumiy azotning miqdori 6,02 %. 

---

- 113 - 
C. Asosiy modda 74 %, natriy xlopHing miqdori 5 % dan kam, namlik 2 %, 
umumiy azotning miqdori 6,02 %. 
D. Asosiy modda 94 %, natriy xlorning miqdori 5 % dan kam, namlik 1 %, 
umumiy azotning miqdori 7,02 %. 
43. Glutamin kislotani ikki bosqichli uslubda ajratib olish ikki variantda amalga 
oshiriladi, ular qaysi uslublar? 
A.1-nchi variant-dekarboksillanish va 2-nchi variant-qayta aminlanish. 
B.1-nchi variant-qaytariluvchi aminlanish va 2-nchi variant-dekarboksillanish. 
C. 1-nchi variant-oksidlanish va 2-nchi variant-qayta aminlanish 
D. 1-nchi variant-qayta aminlanish va 2-nchi variant-qaytariluvchi aminlanish. 
44. Triptofanni bir bosqichli biosintezlashda qaysi produsent-mikroorganizmdan 
foydalaniladi? 
A. 
E. coli.
B. 
Pseudomonas. 
C. 
C.utilus
. 
D. 
Bac. subtilis
. 
46. Triptofanni ikki bosqichli uslubda biosintezlashda qaysi produsentdan 
foydalaniladi? 
A. 
Pseudomonas. 
B. 
E. coli. 
C. 
Bac.subtilis
. 
D. 
C. utilis
. 
47. Antibiotik moddalar zanjirining tuzilishiga qarab qanday guruhlarga bo`linadi? 
A. Karbosiklik, monosiklik, xinoid, polipeptid. 
B. Qutbli, gidrofob, xinon, peptid. 
C. Qutbsiz, sikloparafin, aromatik, asiklik. 
D. Asiklik, alisiklik, aromatik, peptid. 
48. Geterosiklik antibiotiklarning geterosiklida qaysi elementlar bo`lishi mumkin? 
A. Oltingugurt va vodorod. 
B. Metal va azot. 
C. Fosfor va oltingugurt. 
D. Kislorod va azot. 
49. Sanoat miqyosida ishlab chiqariladigan yem-oziqaga qo`shiladigan antibiotiklar 
qanday xususiyatlarga ega? 
A. Terapiyada qo`llaniladi, qonga so`riladi, strukturaviy o`zgarishlarga duch 
keladi, allergiyani keltirib chiqarmaydi. 
B. Juda achchiq, qonga so`rilmaydi, strukturasi o`zgaradi, allergiyani keltirib 
chiqaradi. 
C. Juda shirin ta`mli, suvda erimaydi, qonga so`riladi, xush bo`y hidli. 

---

- 114 - 
D. Terapiyada qo`llanilmaydi, qonga so`rilmaydi, strukturasini o`zgartirmaydi, 
allergiyani keltirib chiqarmaydi. 
50. yem-oziqaga qo`shiladigan antibiotik preparatlar tarkibida antibiotikdan tashqari 
yana qanday moddalar bo`ladi? 
A. Shakarlar, gormonlar. 
B. Karbonsuvlar, fermentlar. 
C. Fermentlar, polivitaminlar. 
D. Aminokislotalar, fermentlar. 
51. Fitopatogenlarga qarshi kurashda qaysi antibiotiklar ko`p ishlatiladi? 
A.Tetrosiklin, polimitsin, nizin. 
B. Nizin, xlortetrosiklin, trixotsetin. 
C. Trixotsetin, nizin, tetrosiklin. 
D. Fitobakteromitsin, trixotsetin, polimitsin. 
52. Konservalashda eng samarali antibiotik qaysi? 
A. Tetrosiklin. 
B. Trixotsetin. 
C. Xlortetraiklin. 
D. Nizin. 
53. Tetratsiklin qanday tabiatga ega? 
A. Asosli. 
B. Kislotali. 
C. Neytral. 
D. Amfoter. 
54. Tetratsiklin qaysi pH chegarasida eriydi? 
A. pH 4,0 va 6,0 chegarasida. 
B. pH 1,0 va 7,0 chegarasida. 
C. pH 5 dan past va dan yuqori.. 
D. pH 2 dan past va 9 dan yuqori. 
55. Biovit-20, biovit-40, biovit-80 preparatlari tarkibida o`zaro mos holda mkg 
hisobida qanchadan vitamin V
12
bo`ladi? 
A. 1,3 va 5 mkg. 
B. 2,3 va 4 mkg. 
C. 5,6 va 8 mkg. 
D. 3,5 va 8 mkg. 
56. Chorvachilikda ishlatiladigan oksitetrasiklinni qanday shakllarda ishlab 
chiqariladi? 
A. Biovit-20, terravit-5. 
B. Terravit-10, biovit-40 

---

- 115 - 
C. Terravit-50, biovit-80. 
D. Terravit-E, terravit-EO. 
57. Terravitni normasini belgilashda hayvon oziqasining 1 tonnasiga qanchadan 
terravit preparati qo`shiladi? 
A. 0,5-1 kg. 
B. 200-250 g. 
C. 5-8 g. 
D. 15-20 g. 
58. Oksitetrasiklinning biosintezi qanday haroratda va qancha davomiylikda 
o`tkaziladi? 
A. 20-22
0
C va 90-100 soatda. 
B. 18-25
0
C va 65-70 soatda. 
C. 23-25
0
C va 48-56 soatda. 
D. 26-28 
0
C va 100-120 soatda. 
59.Yem-oziqa 
preparati 
tarkibiga 
kiradigan 
7-xlortetrasiklin 
va 
8-
oksitetrasiklinlarning tarkibida vitamin V
12
ni hosil bo`lishini kuchaytirish uchun 
qaysi tuzdan 1 gramm qo`shish kerak? 
A. NaCl 
B. KCl 
C. MgCl 
D. CoCl
2
60. Xlor tetrasiklinni yem-oziqa preparatini sanoat miqyosida ajratib olishda 
biosintez jarayonini nihoyasiga etganini qaysi ko`rsatkichga qarab aniqlanadi? 
A. Muhitning o`ta sho`rlaShuviga qarab. 
B. Muhit pH ning 5-6 bo`lishiga qarab. 
C. Muhit pH ning 8,2-8,5 bo`lishiga qarab. 
D. Muhit pH ning 6,9-7,2 bo`lishiga qarab. 
61. Basitrisin antibiotigini tabiatda necha xili uchraydi? 
A.12. 
B. 6. 
C. 8. 
D. 10. 
62. Basitrisinning samarasi qaysi qatorda to`g`ri ko`rsatilgan? 
A. Hayvonning ishtahasini oshiradi, vaznini 15-27 % ga oshiradi, serpusht 
qiladi. 
B. Hayvonni o`sishini jadallashtiradi, oziqa sarfini 5-10 % ga kamaytiradi, 
kasalliklardan muhofaza qiladi. 
C. Hayvonni yo`talini qoldiradi, mahsuldorligini oshiradi, harakatchan qilib 
qo`yadi. 

---

- 116 - 
D. Hayvon vaznini 15-17 % gacha oshiradi, yem-oziqa sarfini kamaytiradi, 
hayvon va parranda o`limini 5-10 % ga kamaytiradi. 
63. Grizin preparatini ajratib olishda harorat, davomiylik va muhit pH qanday bo`lishi 
kerak? 
A. 20-22
0
C;24 soat; pH 5,5-5,6. 
B. 20-22
0
C;44 soat; pH 6,0-6,2. 
C. 20-22
0
C;34 soat; pH 7,9-9,0. 
D. 20-22
0
C;24 soat; pH 6,8-7,3. 
64.Alfa-taloza va N-metil-2-dezoksisistreptamin qaysi antibiotikning tarkibiga 
kiradi? 
A. Grizinni. 
B. Basitromisinni. 
C. Tetrasiklinni. 
D. Gigromitsin B ni. 
66. Gigromitsin B ni ajratib olishda qanday sharoitlarda ish ko`riladi? 
A. 25
0
C; pH 6,5-7,0; 5,6 kun. 
B. 22
0
C; pH 6,0-6,8; 3,4 kun. 
C. 20
0
C; pH 6,5-7,0; 6,7 kun. 
D. 28
0
C; pH 7,6-7,8; 8,9 kun. 
67. Fitobakteriomitsin tarkibiga necha xil komponent kiradi va kimyoviy xossasi 
jihatidan qanday tabiatli modda? 
A. Tarkibiga 5 ta komponent kiradi va neytral modda. 
B. Tarkibiga 6 ta komponent kiradi va nordon modda. 
C. Tarkibiga 9ta komponent kiradi va tuzli modda. 
D. Tarkibiga 7 ta komponent kiradi va ishqoriy modda. 
68. Trixositinni biosintezi qachon nixoyasiga etdi deb hisoblanadi? 
A.Shakar konsentratsiyasi 0,6-0,8 %; muhit pH 6,4-6,8; antibiotik faolligi 200-
300mkg/ml bo`lganda. 
B. Shakar konsentratsiyasi 0,3-0,4 %; muhit pH 5,3-5,6; antibiotik faolligi 300-
400 mkg/ml bo`lganda. 
C. Shakar konsentratsiyasi 0,2-0,4 %; muhit pH 7,0-7,1; antibiotik faolligi 200-
250mkg/ml bo`lganda. 
D. Shakar konsentratsiyasi 0,1-0,2 %; muhit pH 6,4-6,8; antibiotik faolligi 300-
400mkg/ml bo`lganda. 
69.