Daryo transportida
yuklarni tashish uchun tariflar,
yuklarni
qayta ishlash uchun yig'imlar va boshqa yuk tashish bilan bogliq
xizmatlar bozor vaziyatining inobatga olingani hoida paroxodchilik
boshqarmalari tom onidan mustaqil ravishda amalga oshiriladi.
T ransport turini tanlashda ta ’sir ko ‘rsatuvchi
asosiy omil
farqlanadi (6 .1-jadval).
6.1-jadval
Transport turini tanlashga ta ’sir tgiladigan omillar
bo‘yicha turii tran sporter bahosi1
Transport
turi
Transport tnrini tanlashga ta’sir qilnvchi omil
Yetka
Yuk
Yetkazib
Turii xil
Hududning
Ta
zib
jo £na-
berish jad-
yuklarni
istalgan nuq-
shish
berish
tish
valiga rioya
tashish
tasiga yukni
qiy
mud-
dati
chas-
totasi
qilish isbonch-
iiligi
qobiliyati
yetkazish
qobiliyati
mati
Tem ir y o ‘l
3
4
3
2
2
3
Suv
4
5
4
1
4
1
Avtomobil
5
1
1
5
5
2
Quvur
5
1
1
5
5
2
Havo
1
3
5
4
3
5
Tarif miqdorining asoslari
qilib xizmatlarning tannarxi, ya’ni
ta rif va yigMmlarni ishga kiritish istiqboli belgilash davri,
shuningdek, samaradorlikning oxirgi darajasi,
amaldagi qonun bilan
belgilanadi. Transport xizmatlaridan foydalanuvchi iste’molchilar
paroxod boshqarm asidan va portlardan u lar tak lif etayotgan
tariflam ing iqtisodiy jihaldan asoslanganligini talab qilishlikka
haqlidir.
Dengiz transportida
yuk tashish uchun haq to la sh yo tarif
b o ‘yicha yoki fraxt tizimida (kirakashlik uchun) amalga oshiriladi.
Agar yuklar turg‘un yuk oqimi bo‘yicha yo'nalishga ega bo ‘lsa,
1
Савенкова Т.Н.
Логистика. У чебное пособие. — М.: ОМ ЕГА — Л, 2006.
99
yuk tashish suv kamchihgining m untazam tizimi orqali amalga
oshiriladi.
Bunday hollarda yuklar belgilangan jadval
orqali harakat qiladi
va e ’lon qilingan tarif b o ‘yicha pul to ‘planadi.
Shunday hollarda yuklarni tashishda yuk kemalarining ishlari
doimiy suzish hududlari bilan bog‘lanm asdan doimiy portlarda
tushirish
va yuklash bilan, m a’lum yuk turi bilan cheklanmay
yuk tashish fraxt m e’yori (kirakashlik tariflari) bo ‘yicha to ‘planadi.
Havo transporti.
Asosiy afzalliklari: tezligi, alohida rayonlarga
yetkazish imkoniyati. Kamchiliklariga yuk ta ’riflarining
yuqoriligi
va meteosharoitlar kiradi (yetkazib berish jadvaliga rioya qilish
im koniyatini tushiradigan meteosharoitlar).
6.4. Transport vositalari va ularning
moddiy-texnika bazasi
Transport odam lar va yuklarni tashishda
b o lad ig an moddiy
ishlab chiqarish tarm og‘idir. Ijtimoiy ishlab chiqarish tuzilmasi
m oddiy x izm atlar ishlab chiqarishga kiradi. Ijtim o iy ishlab
chiqarishda transportning o ‘rni 6.2-chizm ada ko ‘rsatilgan.
Dostları ilə paylaş: 
