M muxamedova


səhifə143/237
tarix13.12.2023
ölçüsü
#174868
1   ...   139   140   141   142   143   144   145   146   ...   237
Muxamedova M. Me\'morchilik asoslari

Peshtoqsiz cherkovlar
l-rasm
Z-rasm
m


Ziyoratchilaming xotiralari asosida biz yuqoridagi eherkoviar
sirasiga Gefsiman tepaligidagi va X asrda vayron qilingan Konstantin
bazilikasi o‘miga qurilgan cherkovni kiritish mumkin
Ko'rsatilgan rasmda rotonda ikki qavatli galereya bilan o'ralgan
to‘rtburchak zal bilan almashtirilgan. Bu Adrianopoldagi xristianlik
davrining dastlabki asrlariga oid cherkovlardan birining plani boiib,
taxminan XII asrda gumbazli cherkovga aylantirilgan.
Yog ‘och to ‘sinli baziliklar
— Bazilika uslubidagi sharqiy cherkov-
larga o'tamiz. Konstantin tomonidan uning yangi poytaxtida qurilgan
eherkoviar uzaytirilgan nefli boiib, ulaming tez vayron boiishi ular
konstuksiyasming mustahkam emasligidan dalolat beradi. Hozirgi
Avliyo Sofiya cherkovi o‘mida uzoq vaqt oddiy bazilika turgan.
Rasmda ikkita g‘arbiy bazilik bilan birga Konstantin davridagi
Vifleyemdagi bazilik plani ko‘rsatilgan. Uning o‘ziga xosligi uchta
absidadir.
Kareda (Afon) bazilik plani ajratib turuvchi nefli arkadalar yordami­
da emas, balki bir-biriga ulangan yagona arkadalar yordamida qurilgan.
Dastlabki arkali eherkoviar.
 Sharqning varvarlar bosqinidan uzoq-
da boiganligi sababli u yerda mustahkam binolar barpo qilinganligini
ko‘rishimiz mumkin.
Arkali eherkoviar umumiy xarakteri uchun arkalar sistemasini
tanlash ham muhim hisoblangan. Rim arkalarini Vizantiya planlariga
moslashtirish harakatlari ham boigan. Kichik Osiyoda lyerapolis
xristian bazilikining dastlabki alohida namunasi boigan. Arkalar bu
yerda yo‘nilgan toshdan silindr shaklida ishlangan. Sardada — bazilik

Yüklə

Dostları ilə paylaş:
1   ...   139   140   141   142   143   144   145   146   ...   237




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin