M umarova, М. Nabiyeva

Im lo: s o ' z oxirida « b » u n d o s h in i n g talaffuzi v a yozilishi eslatiladi,
aqlli, sehrgar, do'stlik, tasanno so ' z la r in in g imlosi u s t id a ishlanadi.
Kishilarning ismi b o s h h a r f bilan yozilishi eslatiladi.
Tahlil: Y o 'ldosh b o b o sa lo m - a l ik d a n so ' n g nimani aytib b erm o q c h i bo'ldi? B o b o avval nim ani bilm oqchi bo'ldi? Karim, Murod, A sqarlarning niyatlari n im a d a n iborat e d i ?
81
S o ' z l a b b e r i s h va b a y o n q i l ish u c h u n reja:

1. 
   Yo'ldosh bobo kelib qoldi. Bolalar undan nimani sradilar?
   
2. 
   Bobo bolalardan nimani so'radi?
   
3. 
   Uch o'rtoqning niyati nima edi?
   
4. 
   Bobo kimning aqliga tasanno o'qidi va nima qildi?
   

Hikoyadagi birinchi va ikkinchi gapni bir-biriga mazmunan bog'lab so'zlab berish va yozishda shu payt, uchinchi gapni to'rtinchi gapga bog'lash uchun so'ng so'zini ishlatish mumkinligi tushuntiriladi. Matndagi tasanno o'qidi so'z birikmasi, barakalla so'zi o'rnida qanday so'z ishlatish mumkin. O'ylab ko'ring.
Z iyofat

Bir kuni Hotam Toyi ziyofat berdi. Yuzta tuya, ko'p qo'zi so'ydirdi. Ziyofatga saroy mirlarini chaqirdi. O'zi esa ziyofatni tashlab, bir zarurat bilan sahroga chiqdi.

U yerda bir quchoq yantoq orqalab kelayotgan o'tinchini ko'rdi. Hotam Toyi o'tinchiga ziyofatdan xabar berdi. Ziyofatga borib,
mehmon bo'lishini aytdi.
O'tinchi Hotamga kulib qaradi. Birovning g'aznasidan ko'ra, o'z qo'l kuchi bilan bir chaqa topgani yaxshiroq ekanini aytdi.
O'tinchining himmati Hotamning himmatidan baland edi. (68 so'z, 45 -55 so'z bo'lishi ham mumkin.)
Imlo: Hotam Toyi, himmati so'zlari imlosi ustida ishlanadi. Himmatli
so'zining ma'nosi tushuntiriladi.
Tahlil: O'tinchining Hotamga bergan javobini qanday tushundingiz? Hotam o'tinchiga to'g'ri maslahat berdimi? Hotam kimlarga ziyofat berdi?
B ay o n y o z i s h u c h u n s a v o l i a r v a t a y a n c h so ' z la r :
(Yozishdan oldin quvchilarga g'azna, himmat so'zlarining ma’nosi tu­ shuntiriladi.)

1. 
   ^{Hotam Toyi kimlar uchun ziyofat} saroy amirlari
   

berdi?

2. 
   ^{Hotam sahroda kimni ko'rdi?} o'tin orqalab, o'tinchi
   
3. 
   ^{Qachon o'tinchi Hotamga kulib} ziyofatdan, xabar,
   

qaradi? ^mehmon

4. 
   ^{Kimning himmati baland ekan?} g'aznasidan, b ir chaqa
   

Nima uchun?
82
K ichkina A r s lo n b e k n in g yoshligi

Yoz. Bolalar suvda cho'milayotgan edilar. Bir kichkina bola suvda cho'ka boshladi. Uni Arslonbek degan bola ko'rib qoldi. U darhol o'zini suvga otdi.

Oradan ancha vaqt o'tdi, ammo Arslonbek suv yuziga chiqavermadi.
Atrofdagilar tashvishlana boshlashdi.
Bir payt yuzlari loy bolani ko'tarib, Arslonbek suv yuzida paydo bo'ldi. Uni ko'rib hamma quvonib ketdi. Bolalar Arslonbekning suvdan chiqishiga yordamlashdilar.
Bola behush edi. Unga tez yordam krsatildi. U o'ziga keldi. Bolaning ota-onasi Arslonbekka minnatdorchilik bildirdi.
Hamma kichkina Arslonbekning mardligiga qoyil qoldi. (80 so'z, 6 0 - 6 5 so'z bo'lishi ham mumkin.)


Imlo: hech biri, darhol, bir payt, behush so'zlari imlosi ustida ishlanadi.
T ah l i l : Yozda qanday fa lokat yuz berdi? Atrofdagi bolalar nim aga ju r ’at etm adilar? Q aysi voqea hammani quvontirdi? Hamma kimga qoyil qoldi?
B a y o n y o z i s h u c h u n s a v o l i a r v a t a y a n c h so ' z la r :

1. 
   Yozda qanday voqea yuz berdi? suvga, Arslonbek
   
2. 
   Nima uchun atrofdagilar qrquvga ancha vaqt, suv yuziga
   

tushdi?

3. 
   Nega hamma quvonib ketdi?
   
4. 
   Bolaning ota-onasi nima qildi?
   
5. 
   Hamma nimaga qoyil qoldi?