Maddənin aqreqat halları


Xüsusi kristallaşma istiliyi



Yüklə 71,62 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/3
tarix29.03.2022
ölçüsü71,62 Kb.
#54415
1   2   3
Maddələrin aqreqat halı — Vikipediya

Xüsusi kristallaşma istiliyi - bərkimə temperaturunda 1 kq mayenin kristallaşması zamanı

ayırdığı enerjidir. Xüsusi kristallaşma istiliyi xüsusi ərimə istiliyinə ədədi qiymətcə bərabərdir.



Amorf maddələr - zərrəcikləri nizamsız yerləşmiş bərk cisimlərdir və onların birqiymətli ərimə

temperaturu yoxdur, temperatur yüksəldikcə maddə tədricən maye hala keçir.



Mayelərin əsas xassəsi - həcmini saxlayıb formasını asanlıqla dəyişməkdir. 

Qazların əsas xassəsi - həcm və formasını saxlamamasıdır,onlar verilən həcmi tamamilə

tutur.Temperatur yüksəldikcə maye zərrəciklərinin istilik hərəkəti enerjisi və həm də

buxarlanma sürəti yüksəlir. 

Qaynama - maye daxilində baş verən intensiv buxarlanma hadisəsidir. 

Xüsusi buxarlanma istiliyi - verilmiş temperaturda vahid kütləli mayeni buxara çevirmək üçün

lazım olan istilik miqdarıdır,L ilə işarə olunur,BS- də ölçü vahidi 1C/kq-dır. 



Kondensasiya - maddənin qaz haldan maye hala keçməsidir. 

Xüsusi kondensasiya istiliyi - verilmiş temperaturda 1 kq buxarın mayeyə çevrilməsi zamanı

ayrılan enerjidir və ədədi qiymətcə xüsusi buxarlanma istiliyinə bərabərdir. Qaynama

başladıqdan sonra xaricdən verilən istilik miqdarı mayenin temperaturunu yüksəltməyə deyil

mayenin buxarlanmasına sərf olunur. 



Qaynama temperaturu - mayenin qaynadığı temperatura deyilir. Məsələn oksigen qazının

qaynama temperaturu -193°C-dir, su isə 100°c-də (normal atmosfer təzyiqində) qaynayır. 



Sublimasiya - bərk cismin maye hala keçmədən qaz halına keçmə prosesidir.

Maddələrin aqreqat halının xassələri




Desublimasiya - maddənin qaz halından maye hala keçmədən bərk hala keçmə prosesidir.

Maye tamamilə buxara çevrildikdən sonra möhkəm qapalı qabda istilik verməni davam

etdirsək istilik hərəkət enerjisi böyük olan molekullar bir-biri ilə toqquşmada bir və ya bir neçə

elektronunu itirir. Nəticədə mənfi yükə malik elektron və müsbət ion yaranır.



Plazma - qismən və tamamilə ionlaşmış elə qazdir ki, orada müsbət və mənfi yüklərin miqdarı

eynidir. Aşağı temperaturlu plazmalar da mümkündür. Plazmanın temperaturu təxminən 0

Kelvindən (bu zaman plasma kristal halda olur) 10

8

 Kelvindədək dəyişir. Qalaktikamızı təşkil



edən maddənin 99%-i plazma halındadır.

Fotonik maddə

Fotonik maddədə, fotonlar kütlələri varmış kimi davranır və bir-birləri ilə əlaqəyə girirlər

fotonik maddə molekulları belə oluşdura bilir. Bu vəziyyət kütlələri olmaması və əlaqəyə

girməməsi kimi ümumi xüsusiyyətlərinə qarşıdır.



Qəribə maddə

Qəribə maddə, Tolman-Oppenheimer-Volkoff sərhəddinə yaxın (təqribi 2-3 günəş kütləsi) bəzi

neytron ulduzları içində olabilən kuark maddənin bir növüdür. Aşağı enerji vəziyyətində

davamlı ola bilər.



Quark-gluon plazma

Quark-gluon plazma, nəzəri zərrəciklərin gluonlar dənizində sərbəstcə hərəkət edə bildiyi

vəziyyətə deyilir.

Quark-gluon plazma 2000-ci ildə 

CERN

 də kəşf edildi.



Aşağı istilikli hallar

Yüksək enerjili hallar




 

Sonuncu redaktə 1 ay əvvəl

 

185.47.7.201

 tərəfindən edilib  

Mənbə — "

https://az.wikipedia.org/w/index.php?

title=Maddələrin_aqreqat_halı&oldid=6336067



"

Yüklə 71,62 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin