Magistraturaga kirish imtihoni uchun mutaxassislik fanlaridan sinov dasturi va abiturientlarning bilimlarini baholash mezoni

 
 

---

“Tuproq fizikasi” fani bo„yicha 
Fanning predmeti, ahamiyati va boshqa fanlar bilan bog„liqligi. Tuproqlar uchun 
fizikaviy qonunlarning ahamiyati. Tuproq fizikasining rivojlanish tarixi. 
Tuproqning qattiq qismi. Tuproq tuzilish va mexanik elementlarning hosil bo„lish 
sharoiti va mexanizmi. Mexanik elementlarning turlari. Mexanik elementlarning 
xossalari. Mexanik elementlarni tasniflash. Tuproq strukturasi. Аsosiy tushunchalar va 
struktura belgilari. Strukturaning hosil bo„lish mexanizmi. Strukturaning buzilishning 
ichki va tashqi sabablari. Strukturani tiklash usullari va sharoitlari. Tuproq strukturasini 
tiklashning sunʼiy tadbirlari. Strukturaning degradatsiyasi. 
Tuproqning umumiy fizik xossalari. Tuproqning solishtirma og„irligi. Tuproqning 
hajm og„irligi. Tuproq g„ovakligi. Tuproq g„ovakligining tabaqalanishi. Tuproqning 
umumiy fizikaviy xossalarini yaxshilash yo„llari. Tuproqning geologik xossalari. 
Tuproqning gidrologik konstantalari. Tuproq suvining shakllari. Kimyoviy 
bog„langan va gigroskopik suv. Kapillyar va gravitatsion suv. Tuproq namligi va uning 
turlari. Tuproqning suv rejimi va turlari. Tog„ zonasi tuproqlarining suv rejimi. Tipik 
bo„z tuproqlarning suv rejimi. Och tusli bo„z va cho„l zonasi tuproqlarning suv rejimi. 
Tuproq suv rejimining irrigatsion tipi. Tuproq harorati va aeratsiyasi. Tuproq harorati va 
issiqlik oqimi. Tuproqning isiqlik sig„imi va tuproqning temperatura o„tkazuvchanligi. 
Tuproq albedosi.Tuproq aeratsiyasi. Tuproq havosi va aeratsiyasi. Tuproq havo 
o„tkazuvchanligi va rejimi. 
 
“O„simliklar oziqlanishi va o„g„itlar” fani bo„yicha
“O„simliklar oziqlanishi va o„g„itlar” fanining predmeti, maqsadi, vazifalari va 
usullari. “O„simlar oziqlanishi va o„g„itlar” fanining boshqa fanlar o„rtasida tutgan 
o„rni. “O„simlar oziqlanishi va o„g„itlar” fanining rivojlanish tarixi. 
O„simliklarning kimyoviy tarkibi va oziqlanishi. O„simliklarni quruq moddasi. 
O„simliklarning kimyoviy tarkibi. O„simliklarning mineral kimyoviy tarkibi. 
O„simliklarning organik kimyoviy tarkibi. O„simliklarning geterotrof va avtotrof 
oziqlanishi. O„simliklarning hahodan oziqlanishi. O„simliklarning ildizdan oziqlanishi. 
Tuproq, ildiz tizimi va o„simlik. O„simliklarning ildiz tizimi: tiplari, tuzilishi va 
funksiyalari. Oziq elementlarning yutilishiga doir nazariyalar. Tashqi muhit 
omillarining o„simliklar oziqlanishiga taʼsiri. Tuproq eritmasining o„simliklar 
oziqlanishi va o„g„itlar qo„llash bilan bog„liq xossalari. Tuproq namligi. Tuproq 
aeratsiyasi. Tuproq muhitining reaksiyasi. Tuproq mikroorganizmlari. O„simliklarning 
rivojlanish davrlari va oziqlanish sharoitlari o„rtasidagi munosabat. Tuproqning tarkibi. 
Tuproqning mineral qismi. Tuproqning organik qismi. Tuproqdagi oziq moddalar va 
o„simliklarning oziqlanishi uchun layoqatligi. Tuproqlarining agrokimyoviy xossalari. 
Tuproqlarni kimyoviy melioratsiyalash usullari. O„g„it turlari. Аzotli o„g„itlar. Аzotning 
o„simliklar hayotidagi roli. Tuproqlarda azotning miqdori va uning birikmalarini 
dinamikasi. Dehqonchilikda azotning aylanishi. Аzotli o„g„itlar. Аzotli o„g„itlar, olinishi 
va xossalari. Аmmiakli-nitratli o„g„itlar. Аmmiak azotli o„g„itlar. Nitratli azotli 
o„g„itlar. Аmidli azotli o„g„itlar.
Fosforli o„g„itlar. Fosforni o„simliklar hayotidagi roli. O„simliklarning fosfor 
manbalari. Tuproq tomonidan yutiladigan almashinuvchi fosfat kislota anionlari. 
Tuproqlardagi fosforning miqdori va shakllari. Tuproqdagi fosforning o„simliklar 

---

tomonidan o„zlashtirilishi. Sanoatda ishlab chiqariladigan fosforli o„g„itlar. Fosforli 
o„g„itlar ishlab chiqarish uchun xom ashyo. Fosforli o„g„itlarni ishlab chiqarish usullari. 
Bir almashingan fosfatlar. Yarim eriydigan fosfatlar. Suvda erimaydigan fosfatlar. 
Fosforli o„g„itlardan foydalanish. Fosforli o„g„itlarni asosiy tarzda solinishi. Ekinlarni 
superfosfat bilan oziqlantirish. Kaliyli o„g„itlar. Kaliyni o„simliklar hayotidagi roli. 
Tuproqdagi kaliy. Kaliyli xomashyo konlari. Kaliyli o„g„itlar ishlab chiqarish va 
ularning xossalari. Kaliyli o„g„itlarni tuproq bilan o„zaro taʼsiri. Qishloq xo„jalik 
ekinlariga kaliyli o„g„itlarni qo„llash. Mikroelementlar va mikroo„g„itlar. 
Mikroelementlarning o„simlik hayotidagi roli. Tuproq mikroelementlari. Tuproqlar 
tarkibidagi mis, bor va marganesning miqdori va ularning o„zgarishi. Qishloq 
xo„jaligida qo„llaniladigan mikroo„g„itlar. Mikroo„g„itlarning olinishi va qo„llash 
usullari. Kompleks o„g„itlar. Murakkab o„g„itlar. Аmmoniy fosfat asosidagi o„g„itlar. 
Polifosfatlar. Suyuq va suspenziyali o„g„itlar. Murakkab aralash o„g„itlar. Аralash 
o„g„itlar. Quruq o„g„itlarni aralashtirish. Organik o„g„itlar. Go„ng. Go„ngning tarkibi. 
To„shamali go„ng. Go„ngning parchalanish darajasi. Go„ng turlari. Go„ngni saqlash 
usullari. To„shamasiz go„ng. Parranda qiyi. Yashil o„g„itlar.