Magnit-rezonans tomografiya (MRT) — yadro magnit-rezonans hodisasi yordamida ichki organlar va to’qimalarni o’rganish uchun tomografik tibbiy tasvirlarini olishning bir usuli hisoblanadi. Usul atom yadrolarining elektromagnit javobini, odatda vodorod atomlarining yadrolari javobini, ya’ni yuqori kuchlanishdagi doimiy magnit maydonda ma’lum elektromagnit to’lqinlar kombinatsiyasini uyg’unlashtirishga asoslangan.
Tarixi Magnit-rezonansli tomografiya asos solingan vaqt 1973-yil deb hisoblanadi. O’sha vaqtda kimyo professori «Nature» jurnalida «Mahalliy o’zaro ta’sir yordamida tasvirni yaratish; magnit aks sadolarga asoslangan masalalar» deb nomlangan maqola chop etdi. Keyinchalik, Piter Mansfield tasvir olish uchun matematik algoritmlarni takomillashtirdi. MRT usulini ixtiro qilish uchun har ikkala tadqiqotchi 2003 yilda tibbiyot bo’yicha Nobel mukofoti oldi. 1946 й. – магнит резонанс ходисаси (Блоч и Парселл)
1чи МРТ 1982 й Дамадиян, Лаутербур ва Мансфилд томонидан яратилган Радиотулкинлар танамиздаги кичик магнитчалар билан ютилади. Булар – Н, P, Na, N, C. Н сув таркибига киради, кучсиз магнит ва факат кучли магнит майдонида (30-40 минг юкорирок) магнит хусусиятларини курсатади. Кайтган радиотулкинлар тахлил килинади ва улардан Т1 ва Т2 вактлари саналиб – тасвирга айлантирилади. МРТ камида 3 хил тасвир бор – Т1, Т2, ва протон зичлиги (сув микдори) + Ноинвазив ангиография Ноинвазив миелография, холеграфия, урография Нурланиш йук, магнит майдони ва радиотулкинлар зарари хозиргача тасдиклангани йук. 3 проекцияда тасвир
Юкори юмшок тукимали контраст Суяклардан артефакт йук, мияча ва гипофиз сохаси учун энг яхши усул Тукималардаги метаболик жараенларни – МР-спектроскопия ЭКГ синхронизация Камчиликлари Узок текшириш вакти Энг киммат усул Нафас билан синхронизация килиб булмайди,. Харакатланиш (нафас, кон окими, перистальтика), металл ва ег тукимаси артефактлари КТ нисбатан фазовий фарклаш кичикрок – 3 мм кесмалар. Суяк булакчалари, суяк кортикал кавати, кальцинат, упка тукимаси яхши тасвирланмайди. МРТ классификацияси – магнит кучига караб – кичик (0.3 Тгача), урта (0.3-0.5 Т) ва юкори майдонли (1.0-3.0 Т).
Birinchi tomograflar 0,005 Tl (Tesla) magnit maydonining induktsiyasiga ega edi, lekin olingan tasvirlarning sifati past edi. Zamonaviy tomograflar magnit maydonining kuchli manbalariga ega. Bunday manbalarga elektromagnitlar (odatda 1-3 Tl gacha, ba’zi hollarda 9,4 Tl gacha) va doimiy magnitlar (0,7 Tl gacha) kiradi. Magnit maydon juda kuchli bo’lishi kerakligi uchun suyuq geliyda ishlaydigan yuqori o’tkazuvchanli elektromagnitlar qo’llaniladi, doimiy magnitlarning esa juda kuchlilari — neodimlilari to’g’ri keladi. To’qimalarning magnit rezonansli «aks sado»si doimiy magnitlarda elektromagnitlarga nisbatan zaifroq bo’ladi, shuning uchun doimiy magnitlarning imkoniyati cheklangan. Biroq, doimiy magnitlar «ochiq» deb atalmish konfiguratsiyali bo’lishi mumkin, bu esa tadqiqotni harakat vaqtida, tik turganda ham o’rganish, shuningdek tadqiqot vaqtida shifokorga bemor bilan MRT tasvirini ko’rib turib aloqa qilish imkonini beradi, bu interventsion MRT deb ataladi.
Bemorlar MRT ga tushishidan oldin so’rab, aniqlashtirish tavsiya etiladi: Skanerlash qanday ma’lumot beradi va bu davolashga qanday ta’sir ko’rsatadi; MRT o’tkazishga qarshi ko’rsatmalar mavjudmi; Kontrast qo’llaniladimi va nima uchun kerak bo’ladi; Skanerlash qancha davom etadi; Qo’ng’iroq tugmasi qayerda va skanerlash paytida xodimlarga qanday murojaat qilsa bo’ladi.
MR perfuziyaBu usul organizm to’qimalari orqali qonning o’tishini baholash imkonini beradi. Xususan, maxsus xarakteristikalar mavjud bo’lib, qon oqimining tezlik va hajm ko’rsatkichi, tomir devorlarining o’tkazuvchanligi, venoz qayta oqiming faoliyatini va boshqa parametrlarni tadqiq qilib, natijasida sog’lom va patologik o’zgartirilgan to’qimalarini farqlash imkonini beradi, masalan: Miya to’qimalari orqali qon o’tishi Jigar to’qimasi orqali qon o’tishi Ushbu usul miya va boshqa organlarning ishemiya darajasini aniqlashga imkon beradi.
Qo’llash mumkin bo’lmagan holatlarTadqiqotning muayyan sharoitlar ostida o’tkazilishi mumkin bo’gan nisbiy qarshi ko’rsatmalar, shuningdek tadqiqot qat’itan taqiqlanadigan mutlaq qarshi ko’rsatmalar mavjud. Mutlaq qarshi ko’rsatmalar O’rnatilgan kardiostimulyatori (magnit maydonidagi o’zgarishlar yurak ritmini taqlid qilishi mumkin); O’rta quloqning ferromagnit yoki elektron implantlari Yirik metall implantlari, ferromagnit qismlari Ilizarov ferromagnit qurilmalari.
Nisbiy qarshi ko’rsatmalarInsulin nasoslari Nerv stimulyatorlari Ichki quloqning noferromagnit implantlari Protezli yurak klapanlari Gemostatik qisqichlar (miya tomirlaridan tashqari) Dekompensatsiyalangan yurak yetishmovchiligiHomiladorlikning dastlabki uch oylik muddati Klaustrofobiya (qurilmaning tunnelida vahima to’loq o’rganishga halaqit beradi) Fiziologik monitoringga ehtiyoj Bemorlarning ruhiy sog’lom emasligi Bemorning og’ir / o’ta jiddiy holati Metall qo’shimchalar mavjud bo’yoqlardan tayyorlangan tatuirovkalarning mavjudligi (kuyishlar paydo bo’lishi mumkin) Tish protezlari va breket tizimlari mavjud bo’lganda