Adekvat
özünüqiymətləndirmə. Bu cür özünüqiymətləndirmə zamanı insan
özünün bütün keyfiyyətlərini olduğu kimi, imkanlarına uyğun qeyd
etməklə özünü düzgün qiymətləndirir. 2) Qeyri – real yüksək
özünüqiymətləndirmə. Bu cür özünüqiymətləndirmə zamanı insan
özünü onda olan keyfiyyətlərdən, imkanlardan yüksək qiymətləndirir.
Adətən bu cür özünüqiymətləndirmə ĢiĢirdilmiĢ xarakter daĢıyır, insanın
özündən bədgümanlığı ilə nəticələnir. Ona görə də bu cür adamlar
baĢqaları tərəfindən rəğbətlə qarĢılanmırlar. 3) Qeyri-real aşağı
özünüqiymətləndirmə. Bu cür özünüqiymətləndirmə zamanı insan
özünün keyfiyyətlərini, imkanlarını layiq olduğundan aĢağı
qiymətləndirir.
Qeyri-real yüksək və qeyri – real aĢağı özünüqiymətləndirmə
eyni dərəcədə ziyanlıdır. Məsələn, öz imkanlarını qeyri-real yüksək
qiymətləndirən Ģagird və ya tələbələrdə çox vaxt özünəarxayınçılıq hissi
yaranır. Nəticədə nəzərdə tutduqları məqsədlərinə nail ola bilmirlər. Öz
imkanlarını qeyri-real aĢağı qiymətləndirən Ģagird və ya tələbələrdə isə
mümkün olacaq nailiyyətə çatmaq hissi və cəhdi olmur, nəticədə onlar
mövcud imkanlarını təzahür etdirə bilmirlər. Ona görə də ən cüzi
nailiyyətlə kifayətlənməli olurlar.
Özünüqiymətləndirmədə Ģəxsiyyətin iddia səviyyəsi ilə də sıx
bağlıdır. Ġddia səviyyəsi dedikdə bu və ya digər fəaliyyət zamanı
Ģəxsiyyətin seçdiyi və qarĢısına qoyduğu məqsəd və vəzifələrin çətinlik
dərəcəsi ilə müəyyən olunan xarakteristikası nəzərdə tutulur. BaĢqa
|