MahirəNərimanqızı

Hafizə pozuntuları. 

---

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

              Ümumi psixologiya. Psixologiya

 

56 

56 

IV.10.1. Hafizə haqqında anlayıĢ 

 

 

Ġnsanın  duyub  və  qavradıqlarının,  psixikasında  baĢ 

verənlərin hamısı izsiz ötüĢmür, müəyyən mənada orada hifz 

olunur.  Bəziləri  isə  ömürlük  qalır.  KeçmiĢdə  baĢ  verənlərin 

psixikada  "izi",  iĢarələri,  kodu,  sürəti  qalır.  Bizlərdən  hər 

birimiz  təsdiq  edə  bilərik  ki,  təkrarən  duyduğumuz  və 

qavradıqlarımızı  tanıyır  və  onu  əvvəllərdə  məhz  o  Ģəkildə 

yaĢadığımızı söyləyərik. 

 

Psixikanın mühüm universal xüsusiyyətlərindən biri də 

informasiyanın  fasiləsiz  olaraq  toplanması  qabiliyyətidir.  Bu 

proses psixi fəaliyyətin bütün dövr və sahələrini əhatə etməklə 

bir  çox  hallarda  avtomatlaĢır,  hətta  az  qala  qeyri-Ģüuri 

mahiyyət kəsb edir. Nümunə olaraq psixologiyada iki mötəbər 

tarixi fakt kimi göstərilən hadisəni vermək istərdik. 

 

Tamamilə  savadsız  qadın  xəstələnir  və  həyəcanlı, 

yüksək  tonla  mənasını  özünun  də  baĢa  düĢmədiyi  yunan  və 

latın dillərində danıĢmağa baĢlayır. Məlum olur ki, uĢaqlıqda 

o,  keĢiĢin  yanında  qulluqçu  iĢləmiĢdir.  KeĢiĢ  adətən  antik 

klassiklərin  əsərlərindən  pafosla  parçalar  oxuyarmıĢ.  Qadın 

isə  qeyri-ixtiyari  olaraq  onları  yadda  saxlamıĢ,  lakin 

xəstələnənə qədər bunu heç özü də bilməmiĢdir.  

 

Aptekdə  gipnoz  edilmiĢ  Ģəxs  dərmanların  üzərindəki 

yüzlərlə  yazını,  dərman  adlarını  əzbərdən  söyləmiĢdir. 

Halbuki onun tibblə heç vaxt bağlılığı olmamıĢdır. 

 

Hafizə  bütün  canlılarda  vardır.  Hətta,  bitkilərin  də 

yaddaĢının  olması  ilə  bağlı  elmi  fikirlər  söylənilir.  GeniĢ 

mənada,  hafizəni  canlı  orqanizmin  informasiyanı  təsbit  edən 

anadangəlmə  və  həyatda  qazanılan  mexanizm  kimi  də 

xarakterizə etmək olar.