MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

              Ümumi psixologiya. Psixologiya

 

284 

284 

birinci  növbədə  bu  cür  məna  maneələrinin  yaranmasının 

qarĢısını almağa çalıĢmalıdır. Bu cəhətdən müəllim üçün əsas 

problem  zəruri  təsir  vasitəsini  seçmək  deyil,  həm  də  Ģagirdin 

rəftar  və  davranıĢının  motivlərini,  onun  baxıĢlarını, 

münasibətlərini  bilməkdir.  Belə  olduqda  məna  maneələrinin 

yaranmasının qarĢısı alınır, tərbiyəvi tədbirin gücü artır.  

Məktəbdə  Ģagirdlərlə  aparılan  tərbiyəvi  iĢlərin  mühüm 

yollarından  biri  əxlaqi  söhbətlərdən  ibarətdir.  ġagirdlərin 

əxlaq tərbiyəsində bu cür söhbətlərin səmərəli nəticə verməsi 

üçün  istər  fərdi,  istərsə  də  kollektiv  Ģəkildə  aparılan  əxlaqi 

söhbətlər zamanı aĢağıdakı prinsiplərə əməl olunmalıdır.  

1. 

 

Əxlaqi  söhbətlərin  məzmunu  Ģagirdlərin  yaĢ  səviy-

yəsinə uyğun olmalıdır.  

2. 

 

Söhbət  aparılan  kollektivi,  onların  istiqamətini, 

qarĢılıqlı münasibətini, təlimə, müəllimə münasibətlərini yaxĢı 

bilmək və nəzərə almaq lazımdır.  

3. 

 

Söhbəti  konkret  bir  səbəblə,  ölkənin  və  kollektivin 

həyatında baĢ verən bir hadisə ilə, yeni kitab və ya kinofilmlə 

əlaqələndirərək, onlarla bağlı Ģəkildə təĢkil eləmək zəruridir.  

4. 

 

Söhbətə  aydın,  konkret  misallardan  baĢlamaq  daha 

münasibdir.  Söhbət  zamanı  Ģagirdlər  üçün  yeni  olan,  inan-

dırıcı faktlardan, misallardan istifadə edilməlidir.  

Bu  zaman  məharətlə  çatdırılan,  təhlil  edilən  mənfi 

nümunələr də böyük tərbiyəvi əhəmiyyətə malikdir. Məsələn, 

borc hissindən danıĢarkən eqoizimin nə qədər çirkin keyfiyyət 

olduğunu konkret misallarla açıb göstərmək faydalı olur.  

5. 

 

Əxlaqi  söhbət  zamanı  Ģagirdlərdə  maksimum  fəallıq 

yaratmaq,  onları  canlı  fikir  mübadiləsinə  cəlb  etmək  onlarda 

fikir  oyatmaq,  əxlaq  məsələləri  üzərində  düĢünməyə  məcbur 

etmək lazımdır.  

6. 

 

ġagirdlərin  Ģüuruna  çatdırılan  məsələlərin  yaxĢı 

əsaslandırılması  da  böyük  əhəmiyyətə  malikdir.  Bu  cəhətə 

əməl  olunması  xüsusilə  yeniyetmə  və  böyük  məktəblilərlə  iĢ 

zamanı daha çox zərurət təĢkil edir.  

7. 

 

Əxlaqi  söhbət  zamanı  Ģagirdlərdə  dərin  və  aydın 

---