MahirəNərimanqızı

Geridə  qalan  Ģagirdlərin  psixoloji  xüsusiyyətləri. 

Psixoloqların geridə qalan Ģagirdlərlə apardıqları iĢlər zamanı 

---

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

Ümumi psixologiya.

 

Psixologiya

 

 

317 

317 

317 

317 

317 

317 

317 

317 

317 

müəyyən  edilmiĢdir  ki,  bu  cür  uĢaqlar  deduktiv  əqli  nəticə 

apara  bilmir,  əsas  əlamətləri,  xüsusilə  bir  neçə  belə  əlamət 

olduqda,  ayırmaq  və  onların  əsasında  ümumiləĢdirmə  apar-

maqda çətinlik çəkirlər.  

Bununla  yanaĢı  olaraq,  geridə  qalan  Ģagirdlər  təhlil 

aparmaqda da çətinlik çəkir, adətən onların mücərrədləĢdirmə 

və  ümumiləĢdirmə  səviyyələri  problemin  məhsuldar  Ģəkildə 

həlli üçün lazım olan səviyyədən aĢağı olur. 

Təlimdə  yetirməyən  bu  cür  Ģagirdlərin  sözlü-məntiqi 

təfəkkürünün  inkiĢafı  əyani-əməli  təfəkkürlərindən  geridə 

qalır.  Ona  görə  də  həmin  Ģagirdlər  ya  qaydanın  Ģərhini  baĢa 

düĢmür,  ya  da  qayda  haqqında  yalnız  formal  biliklər 

məsələnin düzgün həllinə gətirib çıxarmır. 

Psixoloji tədqiqatlar təlimdə geridə qalan Ģagirdlərin üç 

tipini müəyyənləĢdirməyə imkan vermiĢdir:  

birinci  tip  özünün  öyrənməyə  qabilliyinin  aĢağı 

səviyyəsi  ilə,  lakin  təlimə  qarĢı  müsbət  münasibətləri  və 

məktəbli mövqelərini saxlamaları ilə xarakterizə olunurlar;  

ikinci  tip  geridə  qalan  Ģagirdlər  fikri  fəaliyyətinin 

yüksək  keyfiyyətləri  və  məktəbli  mövqelərini  qismən  və  ya 

tamamilə itirmələri ilə fərqlənirlər;  

üçüncü  tip  Ģagirdlərdə  öyrənməyə  qabillik  aĢağı 

olmaqla  onlarda  təlimə  qarĢı  mənfi  münasibət  və  məktəbli 

mövqelərini  qismən  və  ya  tamamilə  itirmə  xüsusiyyətləri 

özünü göstərir. 

Psixoloji  tədqiqatlar  geridə  qalan  Ģagirdlərin  bu  cür 

tiplərinin  özünəməxsus  yarımtipləri  olduğunu  da  aĢkara 

çıxarmıĢdır (N.Ġ.Muraçkovski). 

Hər  bir  tipi  yarımtiplərə  ayırmaq  üçün  aĢağıdakı  iki 

göstəriciyə  istinad olunmuĢdur: 

1) 

 

Ģagirdlərin  təlimdəki  müvəffəqiyyətsizliklərini  əvəz 

etmələrinə imkan verən vasitələr; 

2) 

 

Gələcəkdə  müəyyən  fəaliyyətə  qarĢı  yönəlmənin 

olması və ya da olmaması. 

---