www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Ümumi psixologiya. Psixologiya
318
318
Bu göstəricilərdən asılı olaraq birinci tip Ģagirdlər
arasında iki yarımtip müĢahidə olunur.
Bunlardan birincisinə təlim iĢlərindəki müvəffəqiy-
yətsizliyi hər hansı bir praktik fəaliyyətin köməyi ilə əvəz
etməyə çalıĢan Ģagirdləri aid etmək olar. Belə Ģagirdlər üçün
ümumi olan cəhət onlarda mücərrəd təfəkkürün inkiĢaf
etməməsi və bununla əlaqədar olaraq məsələnin Ģərti və həlli
yollarını konkretləĢdirmək cəhdindən ibarətdir. Onların bu cür
hərəkətləri təlimdə bəzi müvəffəqiyyətlər qazanmaq imkanı
verir.
Bu cür Ģagirdlərdə analitik təfəkkür inkiĢaf etmədiyinə
görə təlim materialını çətinliklə mənimsəyirlər. Onlar təhlili
məsələ həllinin bütün gediĢində tətbiq edə bilmədiklərinə
görə, çox vaxt məsələni də axıra kimi həll edə bilmirlər.
Geridə qalan Ģagirdlərin həmin yarımtipində gələcəkdə
müəyyən fəaliyyət növünə qarĢı yönəliĢlik, arzu olunan
peĢəyə dair az və ya çox dərəcədə aydın təsəvvür mövcud
olur. Adətən, bu cür yönəliĢlik onların təlim fəaliyyətindəki
müvəffəqiyyətsizliklərini əvəz edən praktik fəaliyyətinin
məzmunundan asılı olur. Bununla əlaqədar olaraq həmin
Ģagirdlərdə özünüqiymətləndirmə obyektiv xarakter daĢıyır.
Geridə qalan birinci tip Ģagirdlərin ikinci yarımtipinə
təlim iĢindəki hər cür çətinlikdən qaçmağa çalıĢan Ģagirdləri
aid etmək olar. Təlimdə müvəffəqiyyət qazanmağa çalıĢan
həmin Ģagirdlər çox vaxt qadağan olunmuĢ yollardan istifadə
etməyə çalıĢırlar: yoldaĢlarından köçürür, onların gizlincə
dediklərinə istinad edir və s. Bu cür Ģagirdlər baĢqa iĢlərin
hamısına da təlimə yanaĢdıqları kimi yanaĢırlar. Ətraf aləm
haqqında onların təsəvvürləri olduqca məhduddur. Birinci
yarımtipdən fərqli olaraq onlar hətta təlim tapĢırıqlarının
mahiyyətini anlamağa cəhd göstərmirlər. Bir qayda olaraq
onlar gələcək haqqında düĢünmürlər.
Ġkinci tipə aid etdiyimiz geridə qalan Ģagirdlər, adətən
məktəbə yaxĢı hazırlıq və oxumaq həvəsi ilə gəlirlər. Lakin
həmin uĢaqlar evdə səbrlə oturub iĢləməyə alıĢdırılmamıĢ
|