MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

Ümumi psixologiya.

 

Psixologiya

 

 

373 

373 

373 

373 

373 

373 

373 

373 

373 

meydana çıxır. 

Təcrübə göstərir ki, müəllim, xüsusilə təzəcə fəaliyyətə 

baĢlayan  müəllim  heç  də  həmiĢə  qarĢıya  kommunikativ 

pedaqoji məqsəd qoyub onu dərk etmir, daha doğrusu, qarĢıya 

qoyduğu  məqsəd  sistemində  ünsiyyəti  təsəvvürünə  gətirə 

bilmir,  Ģagirdlərin  Ģəxsiyyətini  öyrənməyi  bacarmır,  stereotip 

qiymətləndirmədən istifadə edir və buna müvafiq olaraq bütün 

siniflərdə  yaĢ  fərqindən  asılı  olmayaraq  monoton  ünsiyyətə 

gətirib  çıxaran  eyni  cür  qarĢılıqlı  təsir  vasitəsindən  istifadə 

edir, heç də həmiĢə ayrı-ayrı Ģagirdlərlə ünsiyyətdəki çətinliyi 

təsəvvür edə bilmir, sinfi ələ almaqda çətinlik çəkir, Ģagirdin 

sinifdə  və  ailədə  nə  kimi  qeyri-formal  rolu  yerinə  yetirdiyini 

bilmir,  düzgün  olmayan,  mövcud  Ģəraitlə  uyğun  gəlməyən 

pedaqoji rəhbərlik üslubunu tətbiq edir və s.  

Ümumiyyətlə  müəllimin  öz  fəaliyyətində  qarĢılaĢdığı  prinsipial 

psixoloji  çətinlikləri  ümumiləĢdirmiĢ  olsaq  onların  aĢağıdakılardan 

ibarət olduğunu söyləyə bilərik: müəllim Ģagirdi bütövlükdə öz inkiĢaf 

perspektivində qavraya bilmir, öz əməyini pedaqoji fəaliyyət, pedaqoji 

ünsiyyət və Ģəxsiyyətlə vəhdətdə olan bir tam kimi görə bilmir, onları 

“müəllim-Ģagird”  sistemi  çərçivəsinə  keçirə  və  qiymətləndirə  bilmir. 

Müəllim  üçün  daha  geniĢ  yayılmıĢ  və  xarakterik  çətinlik  Ģagirdlərin 

psixi  vəziyyətini  və  özünün  pedaqoji  fəaliyyət  və  ünsiyyəti 

səviyyəsinin diaqnostikasını verə bilməməkdən ibarətdir.  

Ümumiyyətlə 

götürdükdə 

müəllimin 

psixoloji 

çətinlikləri,  onun müəyyən pedaqoji Ģəraitdə həyata keçirdiyi 

fəaliyyət zamanı təzahür edən gərginlik vəziyyəti ilə müəyyən 

edilir. Bu cəhəti nəzərə alaraq psixoloji ədəbiyyatda çətinliyin 

yaranma  səbəbinin  xarakteri  ilə  bağlı  üç  ümumi  tipi 

müəyyənləĢdirilmiĢdir: 

1. Xarici  səbəblərdən irəli gələn psixoloji  çətinlik (Ç

1

). 

Bu  cür  çətinlik,  adətən,  pedaqoji  situasiyanın  obyektiv 

çətinliyi  nəticəsində  yaranır  və  pedaqoji  vəzifənin  həyata 

keçirilməsinin  uyğun  (adekvat)  vasitələrinin  olmaması  ilə 

Ģərtlənir. 

2. Daxili  səbəblərdən irəli gələn psixoloji  çətinlik (Ç

2

). 

---