www.elmler.net -
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya
215
da zəruridir. Bu barədə əvvəlki bölmədə qeyd etdiklərimiz
həmin fikri bir daha təsdiq edir.
Sosial-psixoloji iqlimin xarakteri bütövlükdə qrupun
inkiĢaf səviyyəsindən, yetkinliyindən də asılıdır. Adətən,
qrupdakı sosial-psixoloji iqlimlə qrup üzvlərinin birgə
fəaliyyətinin səmərəliliyi arasında birbaĢa müsbət əlaqə
mövcud olur. Əvvəlki bölmədə qeyd olunanlardan aydın
olduğu kimi, qruplarda psixoloji iqlim qrupa rəhbərlik
üslubundan da asılı olur. Adətən, demokratik rəhbərlik üslubu
üstünlük təĢkil edən qruplarda daima müsbət psixoloji iqlim
hökm sürür.
Ümumiyyətlə, Ģəxsiyyətlərarası münasibətlər rənga-
rəng müsbət hisslərlə bağlıdırsa, sosial qrupda yaranan
psixoloji iqlim iĢgüzarlığın, təĢəbbüskarlığın inkiĢaf etməsinə
səbəb olur.
ġəxsiyyətlərarası münasibətlərin növləri .
Sosial
psixologiyada Ģəxsiyyətlərarası münasibətlərin müxtəlif
növlərini qeyd edirlər:
rəsmi, qeyri rəsmi, şəxsi, işgüzar və s. Rəsmi münasibətlər rəsmi sənədlərə, normalara uyğun
həyata keçirilən Ģəxsiyyətlərarası münasibətdir. Bu cür mü-
nasibətlər rəhbərlə tabe olanlar arasında baĢ verir. Bu cür
qarĢılıqlı münasibətlər əvvəlcədən qrupun statusunda öz əksini
tapır. Burada qarĢılıqlı münasibətin gediĢi rəsmi Ģəkildə həyata
keçirilir. Nə rəhbər, nə də tabe olan adam qarĢılıqlı
münasibətin tələblərindən kənara çıxmır. Hər kəs öz səlahiyyəti
çərçivəsində hərəkət edir.
Qeyri-rəsmi münasibətlər isə insanların bir-birinə olan
Ģəxsi münasibətlərinə əsaslanır. Ona görə də bu cür
münasibətlər subyektiv xarakter daĢımaqla insanların bir-
birlərinə olan simpatiyası, antipatiyasında və s. ifadə olunur.
Ona görə də çox zaman bu cür qarĢılıqlı münasibətləri Ģəxsi