MahirəNərimanqızı
Yüklə 6,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
- Virtual İnternet Resurs Mərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya 225 225 225 225 225 225 225 225 225 uĢaqlarda diqqəti zahirən cəlbedici cisimlər cəlb edir. Bu dövrdə hələ uĢaqda qavradığı obyektə maraq üstünlük təĢkil edir. BaĢqa sözlə, diqqət qeyri-ixtiyari xarakter daĢıyır. Bağça yaĢının sonunda diqqət öz inkiĢafının daha yüksək səviyyəsinə çatır. Böyük bağça yaĢlı uĢaqlarda diq- qətin inkiĢafı yeni maraqların meydana gəlməsi, dünya- görüĢünün geniĢlənməsi, uĢağın ailə həyatında və bağçada yeni Ģəraitə daxil olması, yeni fəaliyyət növlərinə yiyələnməsi ilə sıx bağlı olur. Böyük bağça yaĢlı uĢaq gerçəkliyin əvvəllər onu cəlb etməyən cəhətlərinə diqqət yetirməyə baĢlayır. UĢağın ünsiyyət sahəsinin geniĢlənməsi, marağının zənginləĢməsi ilk növbədə qeyri-ixtiyari diqqətin daha yüksək inkiĢaf səviyyəsinə qalxmasına səbəb olur. Bu dövrdə qeyri-ixtiyari diqqət əsas yer tutsa da ixtiyari diqqətin meydana gəlməsi üçün də Ģərait yaranır. Burada qeyri-ixtiyari diqqətdən ixtiyariyə keçid üçün uĢağın diqqətini idarə etmək vasitələri mühüm rol oynayır. Ona görə də uĢağa onu əhatə edən cisim və hadisələrin xassələrini, fərqli xüsusiyyətlərini, əsas əlamətlərini görməyi öyrətmək lazım gəlir. QavrayıĢda olduğu kimi, bağça yaĢlı uĢaqlarda ixtiyari diqqətin inkiĢafında da oyun mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Oyun qaydalarına əməl etmək uĢaqdan öz diqqətini mərkəzləĢdirməyi tələb edir. Bu yaĢ dövründə diqqətin ən yüksək davamlılığı oyun prosesində baĢ verir. BaĢqa fəaliyyət növləri də uĢağın diqqəti olmadan səmərəli Ģəkildə həyata keçə bilməz. Ġxtiyari diqqətin meydana gəlməsində nitq də mühüm rol oynamağa baĢlayır. Psixoloji tədqiqatlar göstərmiĢdir ki, uĢaqlarda ixtiyari diqqətin inkiĢafına öz-özünə hündürdən fikirləĢmək xeyli kömək edir. Təcrübə göstərmiĢdir ki, əgər 4-5 yaĢlı uĢaqlardan daima nə edəcəyini hündürdən deməyi tələb etdikdə, onlar ixtiyari olaraq və daha uzun müddət öz diqqətlərini hər hansı bir obyektin və ya onun detallarının üzərində saxlaya bilirlər. |