MahirəNərimanqızı
Yüklə 6,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Konformizm
(və ya konformluq) fərdin qrupla zahirən razılaĢması, ixtilafı daxilən dərk etdiyi halda onun hər bir təsirinə tabe olması, hər bir Ģəraitdə uyğunlaĢmasından ibarətdir. Bu baxımdan sosial psixologiyada konformluq dedikdə fərdin qrupla zahirən razılaĢması, ixtilafı daxilən dərk etdiyi halda onun hər bir təsirinə tabe olması, hər bir Ģəraitə Ģüurlu uyğunlaĢması, www.elmler.net - Virtual İnternet Resurs Mərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya 206 insanların öz davranıĢlarını dəyiĢmək meyli baĢa düĢülür. Bu zaman istər-istəməz psixoloji cəhətdən fərdin mövqeyinin qrupun təzyiqinə məruz qalması baĢ verir. Konformizm fenomeni empirik Ģəkildə insanlara çoxdan məlumdur. Prof. Ə.Əlizadə hələ qədim zamanlarda Azərbaycan güzəran psixologiyasında konformizmin müxtəlif bədii modellərinin təsvir olunduğunu aĢkara çıxarmıĢdır. 1 Konformluq və nonkonformluq probleminin eksperimental tədqiqi baĢlıca olaraq M.ġerif, S.AĢ, R.Kraçfild, D.Kreçin əsərləri meydana gəldikdən sonra diqqəti cəlb etməyə baĢlamıĢdır. Burada məĢhur Amerika psixoloqu S.AĢın xidməti xüsusilə böyuk olmuĢdur. Onun 1956- cı ildəki eksperimentlərinin nəticələri sosial psixologiyanın «ən heyrətamiz kəĢflərindən biri kimi» (V.E.Çudnovski) səciyyələndirilməyə baĢladı. S.AĢın eksperimenti çox sadə olmaqla hər hansı bir mürəkkəb texniki ölçü tələb etmirdi. Eksperiment 7- 8 nəfərdən ibarət qrupda aparılmıĢdır. Yoxlananları yazı taxtasından 3-5 metr aralı bir sırada oturmağa dəvət etmiĢlər. Onlara təxminən belə bir təlimat verilmiĢdir: Siz taxtada çəkilmiĢ xətlərin uzunluğunu fərqləndirməli olacaqsınız. «Sizin qarĢınızda iki ağ vərəqdə xətlər çəkilmiĢdir. Birinci vərəqdə bir xətt vardır. Həmin xətt etalon xətdir. Ġkinci vərəqdə 3 xətt çəkilmiĢdir (1,2 və 3). Həmin xətlərdən biri birinci vərəqdəki xətlə eyni uzunluqdadır. Siz həmin xətti qeyd etməlisiniz. XahiĢ edəcəm hər biriniz öz cavabınızı verəsiniz. Mən cavabları qeyd edəcəm. Diqqətli olmağa çalıĢın – gəlin sağdan sola baĢlayaq». Qabaqcadan birinci 6 nəfərə belə bir tapĢırıq verilmiĢdir ki, qəsdən etalona uyğun olmayan xəttin nömrəsini qeyd etsinlər. Bu bir növ xüsusi qrup kimi «düzəltmə qrup» adlandırılmıĢdır. 7-ci və sonrakı yoxlananı eksperiment aparanın əvvəlkilərlə qabaqcadan sözləĢdiyini bilmir. S.AĢ 1 Yüklə 6,04 Mb. Dostları ilə paylaş:
|