MahirəNərimanqızı

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya.
 
Psixologiya
7 
7 
7 
7 
7 
7 
7 
7 
7 
ibarətdir ki, o öz qrupuna ətraf aləmə bələdləĢmə mənbəyi 
kimi müraciət edir. Buradan isə belə bir vacib sual ortaya 
çıxır: görəsən sosiometrik araĢdırma zamanı insanların 
referent qrupunu (Ģagirdlərlə aparılan iĢ zamanı onların 
referent qrupunu) müəyyənləĢdirmək mümkündürmü? 
Mütüxəssislər bu suala müsbət cavab verirlər. ġagirdlərin 
referent qrupunun müəyyənləĢdirilməsinin pedaqoji effektinin 
önəmli olması nöqteyi nəzərdən buna xüsusi yer verir və bu 
həqiqəti dərk etmək nəticəsində referentometriya üsulunun 
meydana gəldiyini göstərirlər (Ə.Əlizadə). 
Referentometriya tədqiqat üsulu kimi E.V.ġedrina 
tərəfindən 
iĢlənmiĢdir. 
Referentometriya 
üsulunu 
müəyyənləĢdirərkən referent qrup anlayıĢına istinad 
olunmuĢdur. Əvvəlki bölmədə qeyd etdiyimiz kimi, referent 
qrup özünün normaları, fikirləri, sərvətləri, qiymətləri fərdin 
davranıĢ və motivlərinə çevrilən qrupdur. Referentometriya 
üsulu məhz qrup üzvləri üçün «əhəmiyyətli Ģəxsiyyətlər» 
dairəsini, baĢqa sözlə onlar üçün etalon olan qrupu müəyyən-
ləĢdirməyə imkan verir.
Referentometrik 
üsulun köməyi ilə referentlik 
hadisəsinin tədqiqi olduqca maraqlı nəticəyə gətirib 
çıxarmıĢdır. Hər Ģeydən əvvəl bu yolla aparılan tədqiqatlar hər 
bir qrupda əsasını referentlik təĢkil edən mühüm sistem və 
seçimin olması fərziyyəsini aĢkar etmiĢdir. Bu cür əlaqə 
sistemi sosiometriyada olan formal xarakteristikanı özündə 
əks etdirir. Referentometrik yolla aparılan iĢ olduqca operativ 
və yığcam xarakter daĢımaqla, qrupun status strukturu barədə 
təsəvvür yarada bilir. Bununla yanaĢı əldə edilmiĢ faktların 
riyazi yolla iĢlənməsinə, qrafik ifadəsinə, seçimlərin xəritəsi 
və 
matrisalarını tərtib etməyə imkan verir. Lakin 
sosiometriyadan fərqli olaraq seçim simpatiya və antipatiya 
əsasında deyil, qiymət amilləri əsasında aparılır. Sosiometrik 
üsuldan fərqli olaraq referentometrik üsul qrupda emosional 
münasibətlərin strukturunu deyil, Ģagirdlərin referent qrupunu 

---