MahirəNərimanqızı

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya. Psixologiya
324 
324 
materiallarını Ģagirdlərin səmərəli Ģəkildə öyrənmələrinə 
imkan yaradır. Belə tələblərdən biri fikri istinadların, mətnin 
quruluĢ «vahidinin» qabarıq Ģəkildə verilməsidir. Bu tələbə 
görə təqdim edilən təlim materialının əsas cəhətlərini qabarıq 
Ģəkildə nəzərə çarpdırmaq lazımdır. Material elə tərtib 
olunmalıdır ki, əsas cəhətləri bir-birindən dərhal fərqlənə 
bilsin, onları birləĢdirmək, qruplaĢdırmaq və ümumiləĢdirmək 
mümkün olsun (A.A.Smirnov). 
Öyrənmənin müvəffəqiyyətinə təsir göstərən xarici 
amillərdən biri də təlim materiallarının 
çətinlik
 
dərəcəsidir. 
Öyrənmənin səmərəliliyinə, onun sürətinə və düzgünlüyünə 
bu amilin böyük təsiri vardır. 
Materialın çətinliyi onda olan informasiyaların mək-
təblinin idrak imkanlarına müvafiq olmaması ilə 
 
müəyyən 
edilir. Materialın ayrı-ayrı ünsürləri arasında əlaqənin zəif 
olması, onun bir tərkib hissəsinin özündən sonra gələn tərkib 
hissəsini ətraflı aydınlaĢdıra bilməməsi, səbəb-nəticə 
əlaqəsinin pozulması, ardıcıllığın itməsi, mətn daxilində 
qayda və tərifləri üzə çıxarmaq imkanı verən ümumiləĢ-
dirmənin zəif olması materialın çətinlik dərəcəsini artırır. Ona 
görə də bu cür materiallar Ģagirdlər tərəfindən çətin 
mənimsənilir. 
Təlim materialının öyrənməyə təsir edən əsas 
xüsusiyyətlərindən biri də onun
 
əhəmiyyətidir
. 
Materialın 
əhəmiyyətlilik dərəcəsi müxtəlif sahələrlə bağlı ola bilər. 
Material, ola bilsin ki, Ģagirdlərə təqdim edilmiĢ digər 
materialları mənimsəmək, qarĢıda duran məsələni həll etmək, 
yeni məlumatlar əldə etmək, Ģagirdlərdə Ģəxsiyyətin bu və ya 
digər keyfiyyətlərini formalaĢdırmaq və s. baxımından 
əhəmiyyətli olsun. Bunların hamısında materialdan insanın 
faydalanması nəzərdə tutulur. Əgər verilmiĢ təlim materialı 
heç cür faydalanmağa imkan vermirsə, onun öyrənilməsi də 
bir o qədər səmərəsiz olacaqdır. Çox vaxt dərsliklərdə və ya 
Ģagirdlərə təqdim olunan əlavə ədəbiyyatdakı materiallar bu 
tələbə cavab vermədiyinə görə Ģagirdlər tərəfindən rəğbətlə 

---