www.elmler.net -
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya
60
aĢkara çıxarmaq üçün tətbiq olunur. Ən çox tanınan kreativ
testlərə C. Gilfordun və E.Torrensin testlərini aid etmək olar.
Bu testin əsasında yeni, qeyri-adi ideyaları irəli sürə bilmək
qabiliyyətini aĢkara çıxarmaq dayanır. Bu testdə tapĢırıqlar
sistemi elə qurulmuĢdur ki, yoxlanan adam Ģəraiti dəyiĢmək,
obyektə baĢqa cür yanaĢa bilmək imkanına malik olsun.
Məsələn, obyektlərin Ģərhi zamanı onları daha çox sahəyə
tətbiq etmək yollarını fikirləĢmək və ya daha çox dairə və ya
kvadrat tipli Ģəkilləri daxil etməsi tələb olunur. Bunun üçün
yoxlananlara dairələr (kvadrat) Ģəkli çəkilmiĢ vərəqə verilir.
Ondan həmin vərəqədə olan elementlərdən istifadə edərək
Ģəkillər seriyası çəkmək tələb olunur. Yerinə yetirilən iĢ
özünün məhsuldarlığına, sürətinə və orijinallığına görə
qiymətləndirilir.
Şəxsiyyət testləri fərdin Ģəxsiyyətinin müxtəlif cəhətlərini
tədqiq etmək üçün istifadə olunur.
Proyektiv testlərə gəldikdə onlar daxili proyeksiya
dinamikası doğuran qeyri-müəyyən stimulların təqdimi
əsasında yoxlananların Ģəxsiyyətini tamlıqda öyrənməyə imkan
verən metodikadır. Bu cür testlərə RorĢarx testini, tematik
apperseptiv testi (TAT) və s-ni aid etmək olar. Məsələn, TAT-
ın tətbiqi zamanı yoxlanan adam ona təqdim olunan Ģəkildə baĢ
verən hadisələri təsvir edir və bu zaman həmin hadisələrə öz
daxili hiss və məramını ifadə edir (Ģəkillər elə tərtib olunur ki,
onları müxtəlif Ģəkildə Ģərh etmək mümkün olsun)
Psixodiaqnostik metod kimi
sosiometriya metodundan da
istifadə olunur. Sosiometriya (latınca – sosietas-cəmiyyət və
yunanca – metreo-ölçmək deməkdir) – qruplarda və
kollektivlərdərəğbət
və
nifrət
tipli
Ģəxsiyyətlərarası
münasibətlərin kəmiyyətcə qiymətləndirilməsi və qrafik təsviri
üçün tətbiq olunan standartlamdırılmıĢ metodik üsulların
məcmuundan ibarətdir. Sosiometriya amerikan psixoloqu
