MahirəNərimanqızı
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi
Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə)
252 252 özlərinin təyin edə biləcəyi bəyannaməsi şəklində baş vermişdi. O zaman çox keçmədən əsil niyyətlərini, imperiya məqsədələrini ortaya qoyaraq Azərbaycanı və başqa türk ölkələrini işğal edən, bununla da türk-tatar xalqlarının siyasi müstəqilliyinə son qoyan Lenin və onun silahdaşlarının bu dəfə hədəflərində milli şüurun assimilyasiya edilməsi dururudu. Sovet ideoloqlarına əlifbanın dəyişdirilməsi, milli dil məsələsinin gündəmə gətirilməsi bütövlükdə, milliliyin beynəlmiləlçilik adı altında assimilyasiya edilməsi üçün lazım idi. Sovet Rusiyasının yeni əlifba siyasəti Azərbaycan türklərini türk dünyasından ayırmaq üçün əvvəlcədən düşünül- müşdü [47, 9]. Azərbaycan Cümhuriyyətinin siyasi müstəqil- liyinə son qoyan Sovet Rusiyası, latın əlifbasını Sovet Azərbaycanında tətbiq etməklə, onun milli mədəniyyətini də zərbə altında qoyurdu. Bu baxımdan sovet ideoloqları üçün bu müstəmləkəçiliyə hədəfələnmiş «yenilik» idi. Başqa sözlə, tələm-tələsik yeni əlifbaya-latın əlifbasına keçmək Azərbaycan türk xalqının keçmişi ilə gələcəyi arasında körpünün tez yandırılmasına, eyni zamanda dünənə qədər onunla eyni əlifbanı paylaşan islam və türk xalqları, xüsusilə Anadolu türkləri ilə mənəvi və siyasi bağların qırılmasına hesablanmışdı. Sovet ədəbiyyatında qeyd olunur ki, yeni əlifbanın birinci mərhələsində (1920-1929) bununla bağlı iki cərəyan: 1) latınçılar və 2) islahatçılar (ərəb əlifbası tərəfdarları) mövcud olmuşdur [26, 10]. Əslində əlifba məsələsi ilə bağlı «latınçılar» və «islahatçılar» məsələsi, məsələnin əsil mahiyyətini gizlətmək üçün uydurulmuşdur. Burada, əsas məsələ ideoloji savaş idi. Çünki bu məsələnin dərininə vardıqda görürük ki, burada problem yalnız köhnə və yeni əlifba məsələsi olmamışdır. Bu
|