www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə)
498
498
dəyərləri, millət sevgisi, yurda (vətənə), millətə yiyəlik
duyğusu, dünya millətləri içində şərəflə var olmaq,
Azərbaycan Respublikasını qorumaq, gəlişdirmək, «Bütöv
Azərbaycan»a çevrib sonsuzadək yaşatmaq ruhu vardır» [215,
21-22]. Başqa sözlə, azərbaycançılıq ona görə milli ideyadır
ki, onun hədəfində Azərbaycan dövlətinin suverenliyi,
ərazisinin bütövlüyü, vahid Azərbaycan milləti (siyasi
mənada) və s. məsələlər dayanır. Burada önəmli olan azərbay-
canlıların Azərbaycan dövlətçiliyi, ümumi vətən əsasında
birləşməsi və onu qorumasıdır. Əslində çağdaş dövrdə
azərbaycançılıq bu məqsədlə də irəli sürülmüşdür. Deməli,
azərbaycançılıq Azərbaycan daxilində bir milli ideyadır.
Bəs Azərbaycandan kənarda da, azərbaycançılığı bir
milli ideya kimi qəbul etmək olarmı? Zənnimizcə, buna
birmənalı cavab vermək çətindir. Çünki azərbaycançılığın
dünya azərbaycanlılarını özündə birləşdirməsi ilə bağlı fikirlər
səslənsə də, ancaq həqiqət ondan ibarətdir ki, İranda eyni
soykökü və dini inancı deyil, hətta eyni tarixi-siyasi-coğrafi
Azərbaycan adını paylaşdığımız azərbaycanlıları, Azərbaycan
türklərini müdafiə etmək mümkün olmur. İran adlanan fars-
molla rejimində azərbaycanlıların öz ana dillərində təhsil
almaları məsələsində faktiki olaraq əl-qolu bağlı qalır, onlara
heç bir mənada yardım edə bilmirik.
Bu zaman belə anlaşılır ki, əslində azərbaycançılıq
daha çox dövlət daxilində milli ideya kimi öz təsdiqini tapır.
Vətəndən kənarda isə azərbaycançılıq yalnız türkçülüyə
söykəndikdə müəyyən bir məna kəsb edir. Hətta, deyərdim ki,
Azərbaycandan
kənarda
azərbaycanlıların
birliyi
–
azərbaycançılıq deyil, türk dünyasının birliyi – türkçülük
cəlbedici görünür. Bu zaman azərbaycançılıq deyil,
|