Maktabgacha pedag

Psixologik yondashuv asoslari - bola shaxsini rivoj- lantirishda - psixologik qo'llab-quvvatlash muhim ahamiyat kasb etadi. Bu yondashuv - bolaning muammolarini tushu- nishi, qabul qilish va uni hal qilishda yordam berishdir. Uning asosiy maqsadi - bola va kattalar o'rtasidagi kundalik peda­gogik munosabatlarda yuzaga keladigan hissiy-shaxsiy muno- sabatlarni rivojlantirishdir.

Psixologik yondashuv jarayonida tarbiyachi-pedagog:

• 
  Bolaga o'ziga va pedagogga bo'lgan ishonchni oshira borib, unga samimiylik, g'amxo'rlik va mehr-muhabbat namoyon eta­di;
  
• 
  Bolaning o'z-o'zini baholashni mustahkamlash va aha- miyatni oshirish maqsadida uning yutuqlarini ongli ravishda ta’kidlaydi;
  
• 
  Bolada xato qilish qo'rquvini bartaraf qilib, unda ijobiy his- siy bo'shliq yaratadi;
  
• 
  Bolaning omadsizliklariga diqqatni to'xtatmay tushunib (norozilik bilan emas] qaraydi, uning yechimini topishda bo­la bilan birga harakat qiladi. Bunday yondashuv asosida shaxs­ga yo'naltirilgan o'zaro munosabatlar tizimida “katta bola" mu- nosabatlar yo'nalishlaridan biri bo'lib, har bir inson va ayniqsa, ta'lim oluvchilar xatolar va ularni to'g'irlash huquqiga egadir- lar.
  
• 
  Bolani tarbiyalamaydi, balki uning muammolarini birga hal qilib yo'l ko'rsatadi.
  

Psixologik qo'llab-quvvatlash pedagog va bola o'rtasidagi hissiy-shaxsiy munosabatlarni rivojlantirishga olib keladi.

5. 
   Tubdan o'zgartirilgan o'qitish tamoyili. Bola va pe- dagogning hamkorlikdagi tubdan o'zgartirilgan (ko'rgazmali
   

• 
  rivojlantiruvchi) pedagog va bola shaxsini mustaqil tarbi-
  

64




yalashga yo'naltirilgan faoliyati, qaysiki shaxsiy mazmunini hayotiy bo'shliqda qimmatli ahamiyatga ega boigan, pedagog va bolaning universallashtirilgan tizimi.
Tubdan o'qitish quyidagi yondashuvlarni nazarda tutadi:

• 
  Ijtimoiy pedagogik yondashuv;
  
• 
  Gnoseologik (bilish faoliyati) yondashuv o'qitish jarayoni mohiyatini anglash jarayonidan olib chiqadi va yuzaga kelgan anglash faoliyatini modifikatsiyalaydi (variatsiyalaydi]
  
• 
  Psixologik yondashuv - insonning rivojlanishi va bilim- larni o'zlashtirishi psixologik nazariy bilimlarni yuzaga olib chiqadi.
  
• 
  Aqliy faoliyat yondashuvi: (P.Ya. Galnerin, N. F. Talo'zin) - rivojlantiruvchi faoliyatni amalga oshiradi;
  
• 
  Akmeologik yondashuv - (grekcha so'zdan olingan bo'lib, yuqori nuqta, yuksalish, yaxshi payt va o'qish degan ma’noni bildiradi)
  

Uning asl mohiyati - o'qitish shaxsning hayotiy dunyosiga, pedagog va bolaning mavjud hayotiy mazmunini o'zgartiradi, o'ziga xoslik takrorlanmaslik kabi amaliy vazifalarni bajara- di. Ilmni o'rgatishga o'tish - bu inson tafakkuri uchun obyektiv boigan olamni anglashdir.

6.