Mamatkarimov Abdumajid 510. 23 1-topshiriq. 10 bal Savollarga izohli tezis shaklida javob yozing

Mamatkarimov Abdumajid 510.23
1-topshiriq. 10 bal
Savollarga izohli tezis shaklida javob yozing


1-mavzu: Dinshunoslik fanining predmeti va funksiyalari

1. 
   Dinshunoslik fanini o‘qitishdan maqsad nima?
   

Javob: Dinshunoslik fanini o'qitishning asosiy maqsadi insonlarga dinning o'ziga xos bo'lgan predmet va funksiyalarini o'rgatishdir. Bu fan orqali insonlar dinlarning tarixi, asosiy tushunchalar, amaliyotlar, ibodat va ta'limotlarini o'rganib, ularning o'zaro farq va o'xshashliklarini tushunishlari va tanlashlari kuchi beriladi.

2. 
   Dinga qanday ta’riflar berilgan?
   

Javob:Din, bir necha ta'riflarga ega bo'lgan kompleks mazmunli bir tushunchadir. Bu tushuncha har bir dinning asosiy tamoyillarini ifodalaydi. Quyidagi ta'riflar dinga berilgan:

1) Din, insonlar orasida ijtimoiy tarqatish uchun ta'limot, aqidalar va amaliyotlarni o'z ichiga olgan tizimdir.

2) Din, inson va ilohiyotning aloqasini ifodalaydigan tushunchadir. Bu tushunchada insonning ilohiyotga bo'lgan qarashlari, ibodatlari va insonning ma'naviy jihatlarini rivojlantirishga qaratilgan amaliyotlar jamiyatidagi o'zgarishlarni ifodalaydi.

3. 
   Din jamiyatda qanday vazifalarni bajaradi?
   

Din jamiyatda bir necha vazifalarni bajaradi:

1. Ma'naviy rivojlanishni ta'minlash: Din, insonning ma'naviy jihatlarini oshirish va rivojlantirishga qaratilgan amaliyotlar jamiyatidagi o'zgarishlarni ta'minlaydi.

2. Fuqarolararo munosabatlarni tartibga solish: Din, insonlararo munosabatlarni tartibga solish, adolat va insafni o'rgatish, insonlarning huquq va erkinliklarini himoya qilishga qaratilgan vazifalar bajaradi

4. 
   Dinning qanday ibtidoiy shakllarini bilasiz?
   

Javob: Dinning ibtidoiy shakllari o'zgaruvchanlik ko'rsatishi mumkin, chunki ular tarixiy va madaniy-falsafiylar asosida o'rgangan va rivojlangan. Ba'zi ibtidoiy dinlar quyidagilardir:

1. Shamanizm: Shamanizm, asosan turli tabobatlarga (shamanlarga) asoslangan va tabobat bilan bog'liq bo'lgan bir din shaklidir. Ular tabobatdagi ruhlar bilan aloqani aniqlash va ularga xizmat qilish bilan shug'ullanishadi.

2. Totemizm: Totemizm, bir totem (hayvon, ob-havo, tabiiy ob'ektlar yoki boshqa narsa)ga e'tibor beruvchi va unga ibodat qilishga asoslangan din shaklidir. Totem hayvonlari, ob-havolari yoki ob'ektlari jamoat yoki oilaga xoslashganlik va ularga ma'naviy manba e'tibor berish bilan bog'liq bo'lishi xarakterik

5. 
   Ilk diniy e’tiqodlarning zamonaviy ko‘rinishlari haqida nimalarni bilasiz?
   

Javob: Ilk diniy e'tiqodlar zamonaviy ko'rinishlarda o'zgarishlar ko'rgan, tarixiy va madaniy-falsafiylar tomonidan tahlil qilingan. Ularning zamonaviy ko'rinishlari quyidagicha bo'lishi mumkin:

1) Monoteistik dinlar: Zamonaviy ko'rinishdagi bir necha dinlar monoteistik prinsiplarga asoslangan. Ular birga yagona ilohiyotga e'tiqod qilishni o'z ichiga olganlar. Masalan, islom, xristianlik, yahudilik bu tarkibda joy olishadi.

2) Politeistik dinlar: Bu dinlar ko'pgina ilohiyotlarga e'tiqod qilishga asoslangan. Ularda bir nechta bo'g'ishlovchilar, ruhlar, totemlar yoki ob-havolar ibodat qilinadi. Bu ko'rinishdagi dinlarning misollaridan biri hinduizm bo'lishi mumkin.

3) Ateistik dinlar: Bu dinlar ilohiyotni inkor qiluvchi va inson markazli bo'lgan tarixiy madaniyat tarkibida joy olishadi. Bu ko'rinishdagi dinlarning misollaridan biri kommunizm bo'lishi mumkin.

4) Sekulyar dinlar: Sekulyar dinlar, diniy aspektlarni jamiyatning siyosiy, iqtisodiy yoki madaniy sohalaridan ajratib olishga harakat qiladigan dinlardir. Bu ko'rinishdagi dinlar jamiyatning o'zaro munosabatlari va o'zaro qonunlarini tartibga solishda diniy aspektlarning o'rnini kamaytirishga intiladilar.