Osimlik ham haywanlardm osiwi ham rawajlamwi sirtqi
ortahq temperaturasina baylanisli boladi. Tomen temperatura ham
suwiq sharayatta tiri organizmnin zat almasiwi buziladi. Belgili
temperaturada zat almasiwi normal darejede tiklenedi. Bul
jagdaydi organizmde normal temperaturanm baslamwi delinedi.
Temperaturanm baslaniw shegarasi ortasha zona osimliklerinin
vegetaciyasi ushm orta kunlik temperatura 5°C, madeniy
osimlikler ushm 10°C, issmi suyiwshi osimlikler ushm 15°C,
nasekomalardin mayeklerinen lichinkalarmm shigiwi ushin О С qa
ten.
Forel baligi ikrasmiri rawajlamwi 0°C da baliq mayeginen
baliq lichinkalari shigadi 2°C ta 205 kunnen keyin, 5°C ta 82
kiinnen, 10°C ta bolsa 41 kunnen keyin shigadi.
Poykiloterm organizmler rawajlamwi ushm belgili mugdarda
issiliq aliwi kerek. Bul issiliq paydali temperatura jiymdisi menen
olshenedi ham bul olshem, joqarida korsetilgenindey, har qiyli
osimliklerde har qiyli boladi. Organizmler ushm onimli
temperatura, bul ortaliq temperaturasi ham organizmlerdin
rawajlamwi
ushm
temperaturanm
baslamwi
ortasmdagi
ayirmashiligman kelip shigadi.
Osimliklerdin gullew waqti olar toplangan temperatura
jiymdisma baylanisli. Maselen, tiiyetabannin ortasha sharayatinda
giillewi ushm effektiv temperatura jiyindisi 77°C, kislicalar ushm
453°C, qulpmaylarga 500°C, sari akaciya ushm 700°C kerek.
Osimliklerge jil dawammda temperatura kushinin turli
darejede pasillar boymsha tasir qiliwma
Dostları ilə paylaş: