2.7-rasm. Litologik chegaralangan tabiiy rezervuarlar.
/
2.8-rasm. Tabiiy rezervuarda neft va gaz to‘plamining hosil bo‘lishi.
a–litologik ekran bo‘lganda;
b–antiklinal buklangan qatlamda.
Neft va gaz hosil qiluvchi jinslarda hosil bo‘lgan uglevodorodlar migratsiyalanish yo‘li bilan kollektor qatlamgacha yetib keladi. Suv bilan to‘lgan tabiiy rezervuarda erkin holatdagi neft va gaz kollektor qatlamning eng yuqori qismini egallashga harakat qiladi. Ular gravitatsion effekt ta’sirida toki kollektor qatlamning ustki yuzasigacha ko‘tariladi. So‘ngra kollektor qatlamning ustki yuzasi bo‘ylab yuqoriga qarab o‘zining harakatida davom etadi. Bu harakat toki ularning yo‘lida biron bir to‘siq uchragunga qadar davom etadi. Bunday to‘siqlar o‘tkazuvchan jinslarni o‘tkazmas jinslar bilan almashinuvi ya’ni litologik ekran, qatlamning qiyaligi teskari tomonga o‘zgarishi, tektonik buzilishlar yuzalari bo‘lishi mumkin. Agar ular o‘zining yo‘lida to‘siqlarga duch kelsa, tabiiy rezervuarning o‘sha qismida neft va gaz to‘plami hosil bo‘ladi (2.8-rasm).
