Mashinasozlik materiallari

Nitridli legirlangan keramik nanostrukturali moddalardan tuzilgan material olovbardosh bo‘ladi va ulardan ichki yonar dvigatellar, gaz turbinalari, keskich plastinkalari yasaladi.
Metallurgiyada esa nanomaterialdan yasalgan o‘tga bardosh material- keramika qo‘llaniladi.
Xozirda mashinasozlikda nanoparoshoklar ko‘p funksiyali qo‘shicha sifatida juda keng qo‘llaniladi: motor, transmissiya va industrial yog‘larga, plastik moylarga, bosim ostida ishlaydigan jarayonlarda ishlatiladigan texnologik moylarga, metallarni qirqishdagi moylovchi-sovituvchi suyuqliklarga, sayqallashdagi pasta va suspenziyalarga qo‘shiladi.

Tarkibida plastmassa va polimerlar bo‘lgan kompozitsion materiallarga metallarning nanokukunlarini qo‘shish ancha istiqbolli yo‘nalishdir. Bu yo‘l bilan plastik magnit, elektr o‘tkazadigan rezina, tok o‘tkazadigan kraska va kley va x.k. xossali kompozitsion materiallar olish mumkin. Metallarni nanokukunlari qo‘shib yonmaydigan polimerlar olinadi.

Umuman, nanomaterialli qoplamalar bir tekisda, bir xil qalinlikda,bir xil zichlikda etadi, olovbardosh bo‘ladi.
AQSHning Yelekiy universtiteti olimlariga meditsinada nanomateriallarni (texnologiyani) qo‘llashni o‘rganishga 6,5 mln. dollar xajmida pul ajratilgan. Olimlar insonlarning tirik to‘qimalariga impluatatsiya qilinadigan biomimetik nano o‘tkazgichni yaratyaptilar.
Bundan buyoq quyosh energiyasidan foydalanish energetika soxasidagi dolzarb masala bo‘lib qolaveradi. Nanotexnologiya asosida yaratilgan mis-indiy- dieselenid-galliy (CIGS-plyonka) plyonkasini fotoelektrik effekti (samaradorligi) xozirgi zamon quyosh elementlarinikidan 20% ga ko‘proq.
Nanokukunlar asosida olingan yangi konstruksion materiallar. Nano o‘lchamli materiallarni olish usullari. Nanomateriallarni olish usullariga bo‘lish negizida nanomaterialni sintez bo‘lish jarayoni yotadi. Shu nuqtai nazardan olish usullari quyidagi turlarga bo‘linadi: mexanikaviy, fizikaviy, ximiyaviy va biologik.
Mexanikaviy usul materiallarga katta deformatsiyalovchi kuch ta’siriga asoslangan: bosim, egish, vibratsiya, ishqalash, kavitatsion jarayonlar va x.k. Fizikaviy usullar asosida fizikaviy o‘zgarishlar yotadi: bug‘lanish, kondensatsiya, toblash, termotsikllash va boshqalar. Ximiyaviy usullar ximiyaviy reaksiyalarga asoslangan: elektroliz, qaytarilish, termik parchalanish. Biologik usul oqsil tanachalarida o‘tadigan biologik jarayonlarga asoslangan.