D 11 8
5. Hisoblaymiz.
14 cm + 5 cm
43 cm + 6 cm
81 cm + 7 cm
34 cm − 4 cm
57 cm − 2 cm
99 cm − 9 cm
Yig‘indi va ayirmani topish 3-dars 1. Hisoblashni tushuntiramiz.
19 + 30 =
38 − 30 =
19
10
10
10
39
29
49
10
10
10
8
28
18
38
2. Hisoblaymiz.
46+3=40+(6+3)=
46+30=(40+30)+6=
40 6
70 6
76−3=70+(6−3)=
76−30=(70−30)+6=
3. Behilar soni olmalar sonidan nechta kam?
4. Ketma-ketlikni davom ettiramiz.
? ? −
=
9
2 5 − 1 1 2 2 + 1 2 5. Qaysi sonlar tushirib qoldirilgan?
6. Bo‘sh kataklarni to‘ldiramiz.
25
40
15
15
20
25
40
+ 4 = 14 + 10
11 + 20 = 11 +
24 +
= 40 + 4
41 + 30 =
+ 51
Yig‘indi va ayirmani topish 4-dars 1. Hisoblashni tushuntiramiz.
52 + = 45 ? 2. Yulduzchalar o‘rniga mos sonlarni qo‘yamiz.
7*
− 2*
57
*9
− 2*
58
3*
+ *4
67
*1
− 20
31
3*
+ 45
76
26
+ 3*
58
o‘nlik
o‘nlik
5
4
2
5
birlik
birlik
3-DARS: YIG‘INDI VA AYIRMANI TOPISH Maqsad: ikki xonali sonlarni xonadan o‘tmasdan qo‘shadi va ayiradi.
1. 19 + 30 sonli ifodaning qiymatini topishimiz kerak. 30 soni 3 ta o‘nlikdan
iborat. 19 soniga 30 sonini qo‘shish uchun 3 marta 10 talab qo‘shamiz yoki 19
sonidan boshlab o‘ntalab sanaymiz: 19, 29, 39, 49. Chizmani xattaxtada chizib
tushuntirish qulay. 19 bilan 30 ning yig‘indisi 49 ga teng.
2. Sonlarni qo‘shish va ayirishda qanday qulay usullar borligi eslatiladi. Ikki
xonali songa bir xonali sonni qo‘shish uchun dastlab ikki xonali sonni o‘nlik va
birlikka ajratib olamiz. Birlikka ikkinchi qo‘shiluvchi bir xonali sonni qo‘shamiz.
Birinchi qo‘shiluvchining o‘nligiga hosil bo‘lgan yig‘indi qo‘shiladi.
Agar ikkinchi qo‘shiluvchi ikki xonali son bo‘lsa, bu sonning o‘nligi birinchi
qo‘shiluvchining o‘nligiga qo‘shiladi.
