Korporativmuxit Tadbirkorlik korporatsiyalari foyda olish uchun yaratiladi. Bular jumlasiga quyidagilar kiradi:
AQShda korporatsiyalar faqat aksiyadorlik kapitali asosida tuziladi;
Evropada ma’suliyati cheklangan jamiyat, shirkatlar, kooperativlar, ochiq aksioner jamiyatlari, yopiq aksionerlik jamiyatlari.
Tadbirkorlik korporatsiyasi sifatida quyidagilar bo’lishi mumkin:
alohida tijorat tashkiloti;
integratsiyalangan korporativ tuzilma (kontsern, xolding va boshqalar).
3-rasm.Aksiyadorlikning umumiy yig’ilishi O’zbekiston milliy korporativ boshqaruv modeli tuzilmasi8 O’zbekiston Respublikasi 1996 yili 26 aprelda qabul qilingan “Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlarning huquqlarini himoya qilish to’g’risida”gi qonuniga binoan O’zbekiston milliy korporativ boshqaruv modeli tuzilmasi quyidagi rasmda izohlanadi(1.1.2-chizma). Mulkchilikning aksiyadorlik shaklini korporativ boshqarish usullarini joriy etishda ko’rsatib o’tilgan jihatlarning mavjudligi korporativ hamjamiyatning turli ishtirokchilari manfaatlarining uyg’unligini va bozor talablari asosida aksiyadorlik korxonalarini rivojlantirishning raqobatbardosh strategiyalaridan foydalanishni taqozo etuvchi sifat jihatdan yangi menejmentni shakllantirishni talab etadi.
Aksiyadorlik jamiyatlari o’z aksiyadorlari bilan yollangan menejrlar o’rtasida o’zaro mafaatlar mosligi muammosi yuzaga keladi.Bu o’z zimmasiga aksiyadorlik kapitalidan samarali foydalanish, foyda darajasini oshirib borish majburiyatini olgan menejerlarning korxonani samarali boshqarishini ta’minlashi va yollangan menejerlarni aksiyadorlar manfaatlarini inkor etib o’z shaxsiy manfaatlari yoki korxonani malakasiz boshqarish yo’liga o’tish bilan tavsiflanadi va shu bosi ixtilofli vaziyatlar yuzaga kelishi mumkin .Ana shu manfaatlarning mos kelishini ta’minlash aksiyadorlik jamiyatlarida korporativ boshqaruv tizimi orqali amalga oshiriladi.
