Mavzu: bolalarda fazoviy tasavvurlarni shakllantirish

Vaqtni chamalash. Bolalarning vaqt haqidagi tasavvurlarini mustahkamlash va chukurlashtirish: “Ertalab”, “Kechkurun”, “Kundo’z”, “Tun”, “Kecha”, “Bugun”, “Ertaga” tushunchalarini farqdash va bu so’zlardan tugri foydalanish ko’nikmasini mustahkamlash.
Bolalarni hafta kunlari bilan tanishtirish va hafta kunlari nomlarini izchillik bilan aytishga urgatish. Kecha haftaning qaysi kuni bulganligini, bugun kanaka kun, ertaga qaysi kun bulishini aniqlashni urgatish.
Bolalarning vaqt haqidagi tasavvurlarini mustahkamlash va chukurlashtirish. Yil fasllari bilan tanishtirish va fasllarning nomini tugri ketma-ketlikda aytishga urgatish. Vaqt tushunchalarini shakllantirish ishini kundalik turmushda utkazish kerak. Aniq kun tartibi (kat’iy urnatilgan turish vaqti, ertalabki badantarbiya, mashg’ulotlar, ovqatlanish, ko’rdik chiqarish vaqtlari) bolalarda sutka qismlari haqida tasavvurlarni shakllantirish uchun real sharoitdir.
Sutka davomida tarbiyachi bolalar e’tiborini ular faoliyatlari harakterlari bilan boglik kar xil vaqt orqaliqlari o’rtasidagi munosabatlarga qaratadi.
Tarbiyachi sutka qismini aytadi va bolalarning shu qismga mos keluvchi faoliyat turlarini sanab utadi, masalan: “X,ozir ertalab. Siz gimnastika qildingiz, yuvindingiz, nonushta kilasiz” yoki “X,ozir kundo’zi. Kundo’zi ota- onalarimiz ishlashadi, biz esa shugullanamiz” Tarbiyachi bitta bola bilan, kichik-kichik guruhlar bilan sukbatlashib, ulardan kechasi, ertalab (uygonganlaridan keyin), kundo’zi nima qilganliklarini gapirib berishni suraydi.
Elementar matematik tasavvurlarni rivojlantirishga bagishlangan mashg’ulotlarda bolaning sutka kakidagi tasavvurlari mustakkamlanadi. Maktabgacha yoshdagi bolalarning kar bir vaqt oraligi uchun harakterli bulgan faoliyat turlari tasvirlangan rasmlar o’zlariga ko’rsatiladi va ulardan suraladi: “Rasmda tasvirlangan bolalar nima qilishmoqda?”, “Buni ular qaysi vaqtda qilishmoqda?”
Ushbu savollarga javob berish taklif kilinadi: “Sen kachon dam olasan? Sayr kilasan? Uxlaysan? va kk.
Kichkintoylarga kundo’zi, kechasi, ertalab, kechkurun tasvirlangai rasmlarni sutkaning berilgan qismi uchun harakterli bulgan amaliy faoliyatlari tavsiflangan kikoyalardan, she’rlardan parchalar ukishdan kam foydalanish mumkin.