Mavzu: Boshlang’ich sinflarda so’z yasashga doir mashqlar ustida ishlash

3-bosqich: undalmalarni o’zlashtirish darajalarini aniqlash. Undalmalarni o’zlashtirishning uch darajasi mavjud: 1-daraja-
undalmalarni ko’nikma darajasida o’zlashtirish. Bu erda bolalar o’quv materialining asosiy hususiyati bilan dastlabki tanishadi, 
bilimlarni mustaxkamlaydi; 2-daraja-undalmalarni malaka darajasiga o’zlashtirish. O’rganilgan bilimlarni esga tushirish va 
ularni turli o’quv sharoitlariga tatbiq etish ko’nikmalarining malaka darajasiga ko’tarilishga olib keladi. Malaka-bu 
avtomatlashgan ko’nikmadir; 3-daraja-undalmaga oid bilimlarni, faoliyat usullari (berilgan undalmalarni topish, tayanch 

---

12 
so’zlarni undalma vazifasida qatnashtirib nutq tuzish, undalmalarda tinish belgilarni ishlatish va shu kabilar)ni tushuncha 
darajasida o’zlashtirish. 
4-bosqich: o’quv materiallari ayni xolatda “Undalma” mavzusida bolalarning mashq qilishlarini tashkil etishga oid o’quv 
topshiriqlarini aniqlash. Mashq qilish uchun o’quv topshiriqlari tuzish jarayonida quyidagi ishlar amalga oshiriladi. 
A. Nutq shakllariga ko’ra evristik, adaptiv, noadaptiv, alternativ ko’rinishdagi o’quv topshiriqlari miqdorini aniqlash. 
B. Tuziladigan o’quv topshiriqlari tizimida o’quvchilarning ijodiy va qayta hotiralash faoliyatini xisobga olish. 
V. O’quv materiali mazmuniga ko’ra topshiriqlarning turlarini aniqlash. “Undalma” mavzusi yuzasidan quyidagi o’quv 
topshiriqlari tuzish ma’qul: 1) sintaktik harakterdagi topshiriqlar. Bu hildagi topshiriqlar asosida mashq o’tkazilganda, 
undalmalarning sintaktik hususiyatlari taxlil qilinadi; 2) sintaktik-punktuatsion ko’rinishdagi topshiriq. SHu hildagi topshiriq 
asosida mashq o’tkazish yo’li bilan undalmalarda tinish belgilarini to’g’ri qo’llash malakalari rivojlantiriladi; 3) sintaktik-
prosodik ko’rinishdagi topshiriq. Bunday topshiriqlar ustida mashq qilish orqali o’quvchilar undalmalarni nutqda to’g’ri ijro 
etishni o’zlashtirib olishadi.