1.2. BUXGALTERIYA AXBOROTIDAN FOYDALANUVCHILAR Buxgalteriya hisobining maqsadi foydalanuvchilarni o‘z vaqtida to‘liq hamda aniq
moliyaviy va boshqa buxgalteriya axboroti bilan ta’minlashdir.
Buxgalteriya hisobining vazifalari bo‘lib, buxgalteriya hisobi schyotlarida aktivlarning
holati va harakati, mulkiy huquqlar va majburiyatlarning holati to‘g‘risidagi to‘liq hamda aniq
ma’lumotlarni shakllantirish, samarali boshqarish maqsadida buxgalteriya hisobi ma’lumotlarini
umumlashtirish, moliyaviy, soliqqa doir va boshqa hisobotlarni tuzish hisoblanadi.
Buxgalteriya hisobi xo‘jalik yurituvchi sub’ektning faoliyati haqidagi axborotga ehtiyoji
bo‘lgan manfaatdor iste’molchilarni axborot bilan ta’minlash uchun yuritiladi. Bozor iqtisodiyoti
sharoitida axborot iste’molchilari ham turlichadir. Bu iste’molchilarga turli darajadagi axborotga
ehtiyoj seziladi. Ushbu axborotlar asosida boshqaruv va investitsion qarorlar qabul qilinadi.
Iqtisodiy axborot iste’molchilarni ikki guruhga bo‘lish mumkin:
-
ichki iste’molchilar;
-
tashqi iste’molchilar.
Xo‘jalik yurituvchi sub’ekt haqidagi iqtisodiy axborot iste’molchilarining asosiy guruhiga
tavsif 1-jadvalda berilgan.
Ichki iste’molchilarga quyidagilar kiradi: Korxona ma’muriyati ular korxona faoliyatini boshqarish va qo‘yilgan
maqsadlariga erishish uchun to‘liq javobgar shaxslardir. Korxonaning oldiga juda
ko‘p miqdorda maqsadlari bor, lekin ma’muriyat bozor iqtisodiyoti va kuchli
raqobat sharoitida faqat ularning ikkitasiga: foydalilik (rentabellik) va likvidlikka
e’tiborini qaratadi. Foydalilik (rentabellik)- kiritilgan kapital va etarli darajada
kapitalni jalb qilish uchun foyda ishlab topish qobiliyati bo‘lsa, likvidlik – mavjud
qarzlarni belgilangan muddatlarda to‘lash uchun etarli darajada to‘lov vositalariga
ega bo‘lishlikni anglatadi.