Mavzu: Gramatik qurilishni shakillantirish metodikasi

Sintetik va analitik tillar : Sintetik tillar grammatik ma'nolarni ifodalashning sintetik shakllari ustun bo'lgan tillarning tipologik klassi. S. I. grammatik ma'nolar rasmiy so'zlar yordamida ifodalangan analitik tillar bilan va bir nechta nominal va og'zaki leksik ma'nolar yaxlit shakllangan majmua (so'zga o'xshab) tarkibida birlashtirilgan polisintetik tillar bilan taqqoslanadi. Tillarni sintetik, analitik va polisintetik deb ajratish uchun asos mohiyatan sintaktikdir, shuning uchun bu bo'linish tillarning morfologik tasnifi bilan kesishadi, lekin unga to'g'ri kelmaydi. Tillarni sintetik va analitikka bo'lish A. A. Shlegel tomonidan taklif qilingan (faqat fleksion tillar uchun), A. Shleyxer uni agglyutinativ tillarga kengaytirgan. S. i tarkibidagi so'zga kiritilgan morfemalar aglyutinatsiya, termoyadroviy printsipiga ko'ra birlashtirilishi va pozitsion almashinuvlarga o'tishi mumkin (masalan, turkiylarning uyg'unligi). Sintetik shakllar dunyo tillarining muhim qismida uchraydi. Til, asosan, tipologik jihatdan bir hil bo'lmaganligi sababli, "S. I. " amalda juda yuqori darajadagi sintezga ega bo'lgan tillarga, masalan, turkiy, fin-ugor, eng semit-hamit, hind-evropa (qadimiy), mo'g'ul, tungus-manchu, ba'zi afrika (bantu), kavkaz, paleo-Osiyo, amerikalik hind tillariga. Demak, grammatik ma'nolarni so'zning o'zida, uning tarkibida, masalan, qo'shimchalar yordamida yoki grammatik almashinuv bilan yoki o'zakning ikki barobar ko'payishi bilan ifodalash mumkin.

Xulosa :

Grammatikaning eng muhim jihati , so`z o`zgartirish va so`z hosil qilish operatsiyalarini o`zlashtirishni ko`rib chiqamiz .So`zni bildirgan fikr tarkibiga kiritish uchun u bilan muayyan harakatlarni amalga oshirish zarur , masalan , otni tavsiflanayotgan narsalar soniga muvofiq holda muayyan son shakliga qo`yish , fe`l sonini otlar, harakat yo`naltirilgan otni zarur kelishikka qo`yish yoki tegishli old ko`makchidan foydalanish kerak ekan va yana bir muhim ahamiyatlardan biri esa bildirilgan fikrlarni Grammatik rasmiylashtirishni , ya`ni so`zlarni o`zgartirish kabi asosiy masalalrga e’tibor qaratish lozim.

Adabiyotlar :

1. 
   “Книга о грамматике“ Алла Велчико 20-29/2016-y.
   
2. 
   “Ona tili o’qitish metodikasi“ Samandarova Shohista/2016-y.
   
3. 
   “Boshlang’ich sinflarda ona tili darslarini samarali tashkil etishning ahamiyati” M.Safarova/2018-y.
   
4. 
   “Ona tili va adabiyot” Abduroziq Rafiyev/2017-y.