Mavzu: Jismoniy tarbiya darsi mashgʻulotlarning asosiy shakli sifatida uning tuzilishi Reja

Sogʻlomlashtirish vazifalari ham tarbiya vazifalari kabi har bir darsda hal 
etilishi lozim. Jismoniy tarbiya darslarini toʻgʻri uyushtirish va oʻtkazish tegishli 
kiyim bosh bilan shugʻullanishni, mashgʻulotlarning joylarida zaruriy sanitariya-
gigienaholatini saqlash va rioya qilish, darslarni ochiq havoda oʻtkazilishi, 
sogʻlomlashtirish vazifalarini hal etish imkoniyatini yaratadi. 
Jismoniy tarbiya darsini tashkillashtirish va oʻtkazish. 
Jismoniy tarbiya darsining samarasi koʻpincha oʻqituvchining tuzgan rejasini 
hayotiyligi, shugʻullanuvchilar faoliyatini tashkillashtirish uchun tanlagan 
uslubiyati va uslublari mavjud jihozlar va sport anjomlaridan, texnik vositalardan, 
sport 
inshoatlaridan 
effektli 
foydalana 
olish, 
harorat, 
iqlim 
sharoiti, 
oʻquvchilarning tayyorgarlgi, ularning yoshi, individual xususiyatlarini hisobga 
olib effektli foydalana olish bilan bogʻliq. 
Dars uyushtirilishining terminlanishi quyidagilarni: 
1) Tibbiy va gigiena sharoitini yaratish va unga rioya qilishni; 2) Moddiy-
texnik jihatdan ta’minlashni; 3) Darsda oʻquvchilar faoliyatini tashkillashtirish 
uslubiyatlarini toʻgʻri tanlash orqali qoʻyilgan vazifani effektli hal qilishni nazarda 
tutadi. 

---

Darsni oʻtkazishning tibbiy-gigienik sharoitini yaratish deganda jismoniy 
mashqlar bilan shugʻullanish jarayonida yuzaga keladigan, sogʻlomlashtirish 
vazifasidan kelib chiqadigan bir butun kompleks tadbirlarni tushuniladi. 
Shunga koʻra mashgʻulotlarni oʻtkazish joyining qatiyyan belgilangan 
tibbiy-gigienik normalarga muvofiqligiga erishish; Sport zali uchun havo tharorati 
(eng ma’quli) 14-16
0
S da ushlanishi; Tanaffuslarda ochiq maydonlarga suv 
sepilishi; Sport zallarining esa oynalari ochilib shamollatilishi lozim. 
Aniqlanishicha, inson oʻpkasida, tinch turgan holda havo ventilyatsiyasi almashishi 
daqiqasiga 4 dan 6 l atrofida, yuqori intensivlikda bajarilayotgan mashqlarda 
(yugurish, sport oʻyinlari) organizmni havo yutishi 10 va undan ortiq darajadan 
oshishi mumkin. Shuning uchun mashgʻulot joylarini toza havo bilan 
ta’minlashning ahamiyati muhim.
Ayniqsa, zaldagi jihozlar, anjomlar, matlar (gilamlar) polning tozaligi 
doimiy diqqat va e’tiborni talab qiladi. Har bir darsdan soʻng zal polini xoʻllangan 
pol latta bilan namlangan latta bilan esa jihozlar, matlarni artib chiqish zaruriyati 
mavjud. Mashgʻulotlar tugagandan soʻng esa shugʻullanilgan joy tozalovni talab 
qiladi. Chunki tozalanmagan zal shugʻullanuvchi sogʻligiga katta putr yetkazadi, 
tanani, sport formalarini kirlanishiga sabab boʻladi.