Mavzu: Korrupsiya va uninga qarshi kurash. Korrupsiya so‘zining lugaviy manosini bilasizmi?
Yüklə 433,5 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 8- o‘rin. Kanada — 82 ball. 9- o‘rin. Lyukskemburg — 82 ball.
|
1.1.
Bu quyidagi davlatlar: 1- o‘rin. Yangi Zelandiya – 89 ball 2- o‘rin. Daniya — 88 ball. 3- o‘rin. Finlandiya — 85 ball. 4- o‘rin. Norvegiya — 85 ball. 5- o‘rin. Shvetsariya —85 ball. 6- o‘rin. Singapur — 84 ball. 7- o‘rin. Shvetsiya — 84 ball. 8- o‘rin. Kanada — 82 ball. 9- o‘rin. Lyukskemburg — 82 ball. 10- o‘rin. Niderlandiya — 82 ball. O‘zbekiston Respublikasining ―Korruptsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risida‖gi qonunnining mazmun-mohiyati. Ma‘lumki, mustaqillikning ilk kunlaridan boshlab mamlakatimizda demokratik huquqiy davlat va kuchli fuqarolik jamiyati qurishning umumiy strategiyasini amalga oshirish doirasida qonun ustuvorligini ta‘minlash, fuqarolarning huquq va erkinliklarini himoya qilish, sud-huquq tizimini isloh qilish yuzasidan qator chora-tadbirlar izchil amalga oshirib kelinmoqda. Tarixan qisqa davr ichida mamlakatda qonuniylik va huquq-tartibotni ta‘minlashning huquqiy asoslari shakllantirildi, korruptsiyaga qarshi kurashishning samarali tizimi yaratildi. O‘zbekiston Respublikasining 2008 yilda Birlashgan Millatlar Tashkilotining Korruptsiyaga qarshi Konventsiyasiga (2003 yil 31 oktyabr, Nyu- York) shuningdek, 2010 yilda Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti doirasida qabul qilingan korruptsiyaga qarshi kurash bo‘yicha Istambul harakat rejasiga (2003 yil 10 sentyabr, Istambul) qo‘shilishi korruptsiyaga qarshi kurashning samarali tizimini yaratishda muhim qadam bo‘ldi. So‘nggi yillarda korruptsiyaga qarshi kurashishning huquqiy mexanizmlarini takomillashtirishga qaratilgan bir qator muhim me‘yoriy- huquqiy hujjatlar, jumladan Byudjet va Bojxona kodekslari (yangi tahrirda), ―Huquqbuzarliklar profilaktikasi to‘g‘risida‖gi, ―Ijtimoiy sheriklik to‘g‘risida‖gi, ―Davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari faoliyatining ochiqligi to‘g‘risida‖gi, ―Tezkor-qidiruv faoliyati to‘g‘risida‖gi, ―Elektron hukumat to‘g‘risida‖gi, ―Ichki ishlar organlari to‘g‘risida‖gi qonunlar qabul qilindi. Iqtisodiyotni erkinlashtirish, ishchanlik muhitini yaxshilash, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik uchun qulay sharoitlar yaratish, ma‘muriy to‘siqlarni bartaraf etish hamda litsenziyalash va ruxsat berish tartib- taomillarini soddalashtirish, davlat xaridlari mexanizmlarini takomillashtirish, davlat xizmatchilarining odob- axloq qoidalarini tasdiqlashga doir bir qator chora-tadbirlar amalga oshirildi. Korruptsiyaga qarshi kurashishning huquqiy asoslarini yanada takomillashtirish maqsadida O‘zbekiston Respublikasining ―Korruptsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risida‖gi qonuni qabul qilindi va 2017 yilning 3 yanvar kuni O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoev ushbu qonunni imzoladi. Ushbu Qonunning maqsadi korruptsiyaga qarshi kurashish sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat. Qonun Qonunchilik palatasi tomonidan 2016 yilning 24 noyabrida qabul qilingan, Senat tomonidan 2016 yilning 13 dekabrida ma‘qullangan. Qonun 6 ta bob, 34 ta moddadan tashkil topgan. Qonunda ―korruptsiya‖, ―korruptsiyaga oid huquqbuzarlik‖, ―manfaatlar to‘qnashuvi‖ kabi asosiy tushunchalarga izoh berilgan. Shuningdek, korruptsiyaga qarshi kurashishning asosiy printsiplari keltirib o‘tilgan. Korruptsiya - shaxsning o‘z mansab yoki xizmat mavqeidan shaxsiy manfaatlarini yoxud o‘zga shaxslarning manfaatlarini ko‘zlab moddiy yoki nomoddiy naf olish maqsadida qonunga xilof ravishda foydalanishi, xuddi shuningdek bunday nafni qonunga xilof ravishda taqdim etish; Korruptsiyaga oid huquqbuzarlik - korruptsiya alomatlariga ega bo‘lgan, sodir etilganligi uchun qonun hujjatlarida nazarda tutilgan qilmish; Manfaatlar to‘qnashuvi - shaxsiy (bevosita yoki bilvosita) manfaatdorlik shaxsning mansab yoki xizmat majburiyatlari lozim darajada bajarishga ta‘sir ko‘rsatayotgan yoxud ta‘sir ko‘rsatishi mumkin bo‘lgan hamda shaxsiy manfaatdorlik bilan fuqarolarning, tashkilotlarning, jamiyatning yoki davlatning huquqlari va qonuniy manfaatlari o‘rtasida qarama-qarshilik yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan vaziyat. Qonunning 4-moddasiga ko‘ra, korruptsiyaga qarshi kurashishning asosiy printsiplari quyidagilardan iborat: qonuniylik; fuqarolar huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarining ustuvorligi; ochiqlik va shaffoflik; tizimlilik; davlat va fuqarolik jamiyatining hamkorligi; korruptsiyaning oldini olishga doir chora-tadbirlar ustuvorligi; javobgarlikning muqarrarligi. 5-modda. Korruptsiyaga qarshi kurashish sohasidagi davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlari: - aholining huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini yuksaltirish, jamiyatda korruptsiyaga nisbatan murosasiz munosabatni shakllantirish; - davlat va jamiyat hayotining barcha sohalarida korruptsiyaning oldini olishga doir chora-tadbirlarni amalga oshirish; - korruptsiyaga oid huquqbuzarliklarni o‘z vaqtida aniqlash, ularga chek qo‘yish, ularning oqibatlarini, ularga imkon beruvchi sabablar va shart- sharoitlarni bartaraf etish, korruptsiyaga oid huquqbuzarliklarni sodir etganlik uchun javobgarlikning muqarrarligi printsipini ta‘minlash. Qonunning 3-bobida Korruptsiyaga qarshi kurashish sohasida huquqiy ong va huquqiy madaniyatni yuksaltirish haqidagi moddalar kiritilgan bo‘lib, unga ko‘ra, 16-moddada: Aholining huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini yuksaltirish, jamiyatda korruptsiyaga nisbatan murosasiz munosabatni shakllantirish Davlat organlari va boshqa tashkilotlar korruptsiyaga qarshi kurashish maqsadida aholining huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini yuksaltirish, jamiyatda korruptsiyaga nisbatan murosasiz munosabatni shakllantirish bo‘yicha zarur chora- tadbirlar ko‘radi, shu jumladan korruptsiyaga qarshi kurashish masalalariga doir tushuntirish ishlarini amalga oshirish, huquqiy tarbiya va ta‘limni, ilmiy-amaliy tadbirlarni tashkil etish, o‘quv- uslubiy va ilmiy adabiyotlarni ishlab chiqish yo‘li bilan zarur chora- tadbirlar ko‘radi. 17- moddada: Davlat organlari va boshqa tashkilotlar xodimlarining huquqiy savodxonligini oshirish Davlat organlari va boshqa tashkilotlar o‘z mansabdor shaxslarining hamda boshqa xodimlarining korruptsiyaga qarshi kurashish sohasidagi huquqiy savodxonligini, shu jumladan huquqiy bilimlari darajasini oshirish yuzasidan zarur chora-tadbirlar ko‘radi. 18- moddada: Ta‘lim muassasalarida korruptsiyaga qarshi kurashish sohasidagi huquqiy ta‘lim va tarbiya Ta‘lim muassasalarida korruptsiyaga qarshi kurashish sohasidagi huquqiy ta‘lim va tarbiya belgilangan davlat ta‘lim standartlariga muvofiq amalga oshiriladi. Davlat ta‘limni boshqarish organlari va ta‘lim muassasalari korruptsiyaga qarshi kurashish sohasidagi davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlarini inobatga olgan holda ta‘lim muassasalarida huquqiy ta‘lim va tarbiyaga, mutaxassislarni kasbiy tayyorlashning sifatini oshirishga, ta‘lim dasturlarini doimiy ravishda takomillashtirib borishga qaratilgan chora-tadbirlarni ishlab chiqadi. Qonunning 4-bobida Korruptsiyaning oldini olishga doir chora- tadbirlari keltirilgan: - davlat boshqaruvi sohasida korruptsiyaning oldini olishga doir chora- tadbirlar qatorida davlat organlari faoliyatining ochiqligini va ularning hisobdorligini ta‘minlash, davlat boshqaruvi tizimining samaradorligini oshirish, davlat organlarining, ular mansabdor shaxslarining va boshqa xodimlarining o‘z zimmasiga yuklatilgan vazifalarni bajarishi yuzasidan mas‘uliyatini kuchaytirish; - korruptsiyaga qarshi kurashish sohasida davlat organlarining faoliyati ustidan parlament va jamoatchilik nazoratini amalga oshirish; - davlat organlarining mansabdor shaxslari va boshqa xodimlari tomonidan o‘z mansab yoki xizmat majburiyatlarining bajarilishi samaradorligi mezonlarini, standartlarini va uning sifatini baholash tizimlarini joriy etish; - davlat organlari xodimlarining kasbiy hamda xizmatdan tashqari faoliyatdagi odob-axloqining yagona printsiplari va qoidalarini belgilovchi odob-axloq qoidalarini samarali amalga oshirish; 19- moddada davlat boshqaruvi sohasida korruptsiyaning oldini olishga doir chora-tadbirlar sirasida davlat organlarining mansabdor shaxslari va boshqa xodimlarining samarali ijtimoiy himoya qilinishini, moddiy ta‘minot olishini va rag‘batlantirilishini ta‘minlash kerakligi qayd etib o‘tilgan. Qonunning 26 moddasiga ko‘ra, davlat organlarining xodimlari ularni korruptsiyaga oid huquqbuzarliklar sodir etishga ko‘ndirish maqsadida biror- bir shaxs o‘zlariga murojaat etganligiga doir barcha hollar to‘g‘risida, shuningdek davlat organlarining boshqa xodimlari tomonidan sodir etilgan shunga o‘xshash huquqbuzarliklarning o‘zlariga ma‘lum bo‘lib qolgan har qanday faktlari haqida o‘z rahbarini yoxud huquqni muhofaza qiluvchi organlarni xabardor etishi shart. Bunga amal qilmaslik, qonun hujjatlariga muvofiq javobgarlikka tortilishga olib keladi. 25-modda (Korruptsiyaga oid huquqbuzarliklarni o‘z vaqtida aniqlash va ularga chek qo‘yishga, korruptsiyaga oid huquqbuzarliklarni sodir etganlik uchun javobgarlikning muqarrarligi printsipini ta‘minlashga doir chora- tadbirlar) va 28-modda asosida (Korruptsiyaga oid huquqbuzarliklar to‘g‘risida axborot berayotgan shaxslarni himoya qilish) korruptsiyaga oid huquqbuzarliklar to‘g‘risida axborot berayotgan shaxslar davlat himoyasida bo‘ladi, qonunda belgilangan hollar bundan mustasno. Korruptsiyaga oid huquqbuzarliklar to‘g‘risida axborot berayotgan shaxslarni ta‘qib etish qonunga muvofiq javobgarlikka sabab bo‘ladi. Ushbu moddaning qoidalari korruptsiyaga oid huquqbuzarliklar to‘g‘risida bila turib yolg‘on axborot bergan shaxslarga nisbatan tatbiq etilmaydi, ular qonunga muvofiq javobgar bo‘ladi. 32-moddaga ko‘ra, Korruptsiyaga qarshi kurashish sohasida xalqaro hamkorlik O‘zbekiston Respublikasining qonun hujjatlari va xalqaro shartnomalariga muvofiq amalga oshiriladi. Korruptsiyaga qarshi kurashish bo‘yicha faoliyatni amalga oshiruvchi davlat organlari chet davlatlarning vakolatli organlariga zarur axborotni taqdim etish to‘g‘risida so‘rovlar yuborish va ularning so‘rovlariga javob berish huquqiga ega. Korruptsiyaga qarshi kurashish bo‘yicha faoliyatni amalga oshiruvchi davlat organlari korruptsiyaga oid huquqbuzarliklar natijasida olingan mol- mulkni O‘zbekiston Respublikasining qonun hujjatlari va xalqaro shartnomalariga muvofiq qaytarish choralarini ko‘radi. Topshirislar:O`zbekiston Respublikasining ―Korrupsiyaga qarshi kurashish to`g`risida‖gi qonuni qachob qabul silingan. Karruhsiyaning xavfli tomoni nimada. Yüklə 433,5 Kb. Dostları ilə paylaş:
|