Logistik kanal – bu mod-diy oqimni muayyan ishlab-chiqarishdan uning iste’-molchisigacha yetkazishni amalga oshiruvchi, qisman tartibga solingan har xil vosi-talar ko‘pligidir.
Moddiy oqimni yetkazib beruvchidan iste’molchigacha bo‘lgan xarakati jarayoni-ning muayyan ishtirokchilari tanlanmaguncha bu ko‘plik qisman tartibga solingan bo‘-lib qolaveradi. Bundan keyin esa logistik kanal logistik zanjirga aylanadi (4.3-rasm). Masalan mahsulotni vositachi firma orqali realizatsiya qilish xaqida qaror qabul qilinganligi, bu iste’molchi bilan bevosita ishlashni rad etib, taqsimot ka-nalini tanlashdir. Muayyan vositachi firmasini, muayyan tashuvchini, muayyan sug‘urta korxonasini tanlash esa – bu logistik zanjirni tanlashdir.
Logistik zanjir– bu tashqi moddiy oqimni bir logistik tizimdan ikkin-chisigacha yetkazish bo‘yicha logis-tik operatsiyalarni amalga oshiruvchi, logistik ja-rayon ishtirokchilarining chiziqli tartibga solingan ko‘pligidir.
Iste’mol mollari taqsimot kanallarining ayrim variantlari 5.4-rasmda kel-tirilgan.
Makrologistika darajasida, logistik kanallar va logistik zanjirlar bu mak-rologistik tizimlar orasidagi aloqalardir. Makrologistik tizimnmng turiga bog‘-liq holda taqsimot kanallari har xil ko‘rinishga egadirlar. To‘g‘ri aloqalarga ega bo‘lgan logistik tizimlarda taqsimot kanallari hech qanday ulgurji – vositachi fir-malarga ega emas. Egiluvchan tizimlarda esa bunday vositachilar mavjud.
Taqsimot kanalini tanlashda, tovar xarakati shaklini – tranzit yoki ombor – tanlash amalga oshiriladi. Logistik zanjir tanlanganda – muayyan distribyutor, ta-shuvchi, sug‘urtalovchi, ekspeditor, bankir va hokazolar tanlovi amalga oshiriladi. Bunda turli xil ekspert baholari uslubiyotlari, operatsiyalarni tekshirish uslu-biyotlari va boshqalar ishlatilishi mumkin.
Logistik kanalni tanlash imkoniyati, logistik jarayonlar samaradorligi oshi-shini muhim rezervi (zaxirasi) hisoblanadi.
Iste’mol mollari taqsimoti kanallarining turli xil variantlari
Taqsimot kanallarini ko‘rib chiqamiz, ular bo‘yicha tovarlar so‘nggi ishlab-chi-qarishdan taqsimot markazlari orqali oxirgi iste’molchiga borib tushadilar.