Mavzu: lqtisodiy tahlilda balansli bog'lanish, zanjirli bog'lanish usullari. Iqtisodiy tahlil metodi

Mavzu: Xususiy kapitalni o'zgarish sabablarini tahlili.

Taqsimlanmagan foyda - bu korxonaning hisobida turgan sof foydasini ko’rsatadi. U ham xususiy kapital tarkibiga kiruvchi eng asosiy ko’rsatkichlardan sanaladi. Lekin faoliyat yurituvchi korxonalar har safar ham foyda bilan chiqmasligi mumkin. Bu holda uning zarari xususiy kapital bilan qoplanmagan zarar deb yuritiladi. Mazkur ikkala qiymat ham 8710- «Hisobot davridagi taqsimlanmagan foyda (qoplanmagan zarar)» hamda 8720 – “Jamg’arilgan foyda (qoplanmagan zarar)” schyotlarida yuritilib, ularning farqi ishoralari orqali aniqlanib olinadi.

Moliyaviy tahlilni olib borishda koeffitsiyentlar usuli eng ilg’or metodlardan xisoblanib, bizning o’rganayotgan mavzuimizni ham ularsiz tasavvur etib bo’lmaydi.
Rivojlangan mamlakatlar amaliyotida turli xil moliyaviy koeffitsiyenlar o’rganiladi va ularni shartli ravishda to’rtta katta guruhlarga ajratiladi:

1. 
   Rentabellik koeffitsiyentlari;
   
2. 
   Likvidlik koeffitsiyentlari;
   
3. 
   To’lov qobiliyati koeffitsiyentlari;
   
4. 
   Bozor indikatorlari.
   

Bu ko’rsatkichlar ham o’z tarkibiga bir qancha koeffitsiyentlarni oladi:

Demak, birinchi ko’rsatkich tarkibiga:

• 
  Xususiy kapital rentabelligi;
  
• 
  Korxonaning jami investitsiyalar rentabelligi;
  
• 
  Leveridj;
  
• 
  Sotish rentabelligi.
  

Likvidlilik koeffitsiyentlariga:
A) Tez likvidlanadigan koeffitsiyentlar;
B) Debetorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti;
V) Ishlab chiqarish zahiralarini aylanishi koeffitsiyenti;
G) Qiyin likvidlanish koeffitsiyenti.
To’lov qobiliyatini izohlovchi koeffitsiyentlarga quyidagilar kiradi:

• 
  Qarz va hususiy kapital nisbati koeffitsiyenti;
  
• 
  Xususiy kapitalning jami mulkda tutgan ulushi koeffitsiyenti;
  
• 
  Qarz mablag’larining jami aktivlarda tutgan ulushi koeffitsiyenti.
  

Bozor indikatorlariga esa bozor qiymati va buxgalteriya xisobida aks etgan baho (nominal qiymat, tannarx) orasidagi farq summalari o’rganiladi.

Bu koeffitsiyentlar ichida bizning mavzuga taaluqli bo’lgan koeffitsiyentlar ham mavjud bo’lib, ular quyidagicha aniqlanadi: