Mehnat tarbiyasi –bolalarga mehnatning mohiyatini chuqur anglatish, ularda mehnatga ongli munosabat, shuningdek muayyan ijtimoiy foydali harakat ko’nikma va malakalarini shakllantirishga yo’naltirilgan pedagogik faoliyat jarayoni bo’lib, ijtimoiy tarbiyaning tarkibiy qismlaridan biri hisoblanadi.
Mehnat tarbiyasining maqsadi
Bolalarda mehnatga ongli munosabatni shakllantirish, shuningdek mehnat orqali bolani har tomonlama rivojlantirish, ma’naviy –axloqiy fazilatlarni tarkib toptirish, kelajakdagi mehnat faoliyatiga ruhiy jihatdan tayyorlash, ularda mehnat qilish xohishini singdirish ham alohida ahamiyatga ega.
Mehnat tarbiyasining vazifalari
Yosh avlodda mehnat tarbiyasini qaror toptirish va ularni zamonaviy ishlab chiqarishning tirli sohalarida faoliyat yuritishga tayyorlash
Tarbiyalanuvchilarda mehnat istagini jamiyat manfaatlari yo’lida mehnat qilishga ehtiyojni hosil qilish .
MTM da mehnat tarbiyasi ikki yo’nalishda amalga oshiriladi:
Jihozlash ya’ni mehnat faoliyati uchun zarur bo’lgan asboblarni tayyorlash
Bolalarning o’zlarini mehnatga o’rgatish esa har bir inson uchun zarur bo’lgan mehnat ko’nikmalarini takomillashtirishga yordam beradi.
Kattalar mehnati bilan tanishtirish
Maktabgacha yoshdagi bolalar quyidagi mehnat turlariga jalb qilinadi:
O’z o’ziga xizmat qilish – Bolalar mehnatining har bir turi bo’lib unda bolalar ilk yoshdan boshlab mustaqil ovqatlanish, yuvinish , kiyinish, o’yinchoqlarni yig’ishtirib quyishga o’rgatiladi . O’z o’ziga xizmat qilish jarayonida bolalarda mustaqillik, ma’lum maqsad bilan harakat qilish kabi sifatlar shakllanadi.
Tabiatdagi mehnat.
Bolalarning har tomonlama rivojlanishida muhim ahamiyatga ega bo’lib , o’simlik va hayvonlar , yil fasllari, jonsiz tabiat to’g’risidagi bilimlar manbai, bolalarda mehnatsevarlikni tabiatga ehtiyotkorona munosabatlarni tarbiyalashda muhim sanaladi. Mehnat qurollari bilan tanishtirish ham tabiatdagi mehnat bilan bog’liq tarzda olib boriladi.
Xo’jalik maishiy mehnat
Bolalar bog’chasida va oilada olib boriladi . Uning mazmuni har xil bo’ladi:
Xona va bog’cha maydonchasini yig’ishtirish, choy idishlarni, idish tovoqlarni yig’ishtirish, qo’g’irchoq kiyimlarini, mayda narsalarni yuvish, mashg’ulotlarga kerakli materialarni tayyorlab quyish, mashg’ulotdan keyin stol ustidagi narsalarni yig’ishtirib quyish.