Qimmatbaho mineralning flotatsiyalanish qobiliyati past, konsentrat sifatiga qo‘yiladigan talablar ham past. YUzaga qalqib chiqib oltin flotatsiyalangan minerallarni tozalash maqsadga muvofiq emas va ularni jarayondan tezda chiqarib olish kerak. Sxema kontrol flotatsiyalar sonini oltin ortishi yonalishida tarmoqlanadi. Misol tariqasida mis-piritli rudalarni flotatsiyalash sxemasini keltirish mumkin
Nazorat flotatsiyasi sonlarining ortishi yonalishida rivojlanuvchi flotatsiya sxemasiga olti misol sxemasiga misol λ=250 t/h T= 50 t/h Q = 1100t/h
Konsentratni bir marta tozalash va bitta nazorat flotatsiyali sxema.
Konsentratni ikki yoki uchta tozalash va bitta kontrol oltin operatsiyali sxema qimmatbaho mineralning yuqori oltin boyitish darajasiga erishishda yoki puch tog‘ jinslarining flotatsion aktivligi yuqori bo‘lganda ishlatiladi. Bunday sxemalar molibdenli, grafitlioltin rudalarni boyitishda qo‘llanadi. Rudadagi molibden miqdorining kamligi konsentratga oltin qo‘yiladigan talablar yuqoriligi sxemaga 5-8 tadan konsentratni tozalash operatsiyalarini kiritishni talab qiladi. Bunday sxema ko‘pincha misli flotatsiyaning asosiy siklida, polimetall oltin rudalarni kollektiv oltin flotatsiyalash siklida uchraydi lozim bo‘lganda yoki puch tog‘ jinslarining flotatsiyalanish faolligi yuqori bo‘lganda ishlatiladi.
Q Dastlabghi ruda tarkibi = 1200 t/h
TChiqindi =133.6 t/h έboyitma = 1066.4 t/h
Konsentratni ikki marta tozalash va bitta nazorat flotatsiyali flotatsiya sxemasi Flotatsiya mashinalarining turlari va ishlash tartibi.Flotomashinalarni asosan bo‘tanani aeratsiyalash usuliga oltin qarab tasnifyaash qabul qilinganFlotatsiyaga tayyorlangan bo‘tana mashinani bir tomonidan beriladi va u qarama-qarshi tomonga harakat qiladi, chiqindi ikkinchi tomonidan chiqib ketadi.
52-rasm. Flotatsion mashinalar turlari: a)- kareta turidagi mashina; b) – umuiy satxli mashina; v) – kmera turidagi
Xulosa: Foydali qazilmalarni flotatsiya usulibilan boyitish minerallar sirtlarining xossalari har xilligiga asoslangan.Mineral zarrachalarning o‘lchamlari qancha kichik bo‘lsa, ularning solishtirma sirt yuzasi (sm2/g) shuncha katta bo‘ladi va sirt xossalarining farqi oshib boradi. Flotatsiya jarayonida qatnashayotgan moddalar majmuasiga «flotatsion sistema» deb qarasak, bu sistema ko‘p jinsli, ko‘p fazali, ko‘p a’zoli va dispers sistemadir, chunki flotatsiya jarayonida xar xil kattalikdagi, xossalari turlicha bo‘lgan qattiq zarrachalar, suyuqlik (suv), gazlar (havo), suvda eriydigan va erimaydigan reagentlar qatnashadi. Flotatsiyaning samarasini ta’minlash uchun suspenziyaga kerakli zarrachani havo pufakchaga tanlanib, mustahkam yopishishini oshiruvchi har xil moddalar – flotoreagentlar qo‘shiladi. Flotatsiya hodisasi, mexanizmi va tabiatida asosan molekulalararo tortishish kuchi yotadi.Flotatsion sistemada qatnashayotgan har bir faza molekulasining sirtqi qatlamlarining ahamiyati katta ekanligini e’tiborga olish kerak. Jism (zarracha) ichida turgan molekulalar o‘ziga o‘xshagan molekulalar qurshovida bo‘lib, energetik kompensatsiyalangan bo‘ladi (erkin energiyasi nolga teng bo‘ladi). Ulardan farqliroq, chekadagi qatlamda (sirtda) joylashgan molekulalar, ularni ustida turgan molekula bo‘lmaganligi sababli, ular energetik kompensatsiyalanmagan, ya’ni ularda erkin sirt energiyasi bo‘ladi.
Foydalanilgan adabiyotlar: Umаrоvа I.K. , Solijonova G.Q. Fоydаli qаzilmаlаrni bоyitish vа qаytа ishlаsh. Darslik. ─ Т.: Cho‘lpon, 2009. Абрамов А.А. Переработка , обоgащение и комплексное использование твердых полезных ископаемых. ─ М.: МGGУ,2004. 2. Aбрaмoв A.A.Тexнoлogия пeрeрaбoтки и oбogaщeния руд цветныx металлoв. ─ М.: МGGУ, 2005 3. Aдaмoв E.В. Oбogaщeниe руд цветныx металлoв. ─М.: Нeдрa,1992.