Mavzu: ona tili darslarida iboralar va tasviriy vositalardan foydalanish
-bob: NARSA OTLARI BILAN BOG‘LIQ BO‘LGAN
Yüklə 1,28 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2-bob: NARSA OTLARI BILAN BOG‘LIQ BO‘LGAN
IBORALAR VA TASVIRIY IFODALARNI O‘TISH An’anaviy ta’lim darsning besh bosqichli mezoni mavjud bo‘lib, bir xillik uslub tizimini ta’lim jarayoniga chuqur o‘rnashib olgan edi: tashkiliy qism, so‘rash (uy vazifasini tekshirish), yangi materialni tushuntirish, uni mustahkamlash, uy vazifasi. Bu “andoza” - bir xil usul davr - zamonning taraqqiyot talablariga javob bermay qo‘ydi. An’anaviy ta’lim bu usuli o‘z zamonasida xizmat ilib vazifasini o‘tab bo‘ldi. Endilikda esa bunday usul- bir xil qolip shakl o‘quvchilarni zeriktirib qo‘ydi. Interfaol dars mazmuniga rang-baranglik shaklga turli xillik baxsh etish o‘quvchilarning dunyoqarashi va ruhiyati asosida vujudga kelib umrini o‘tab bo‘lgan bir xillilik-bir xil qolip usulining o‘rnini egallamoqda. Texnologiya tushunchasi pedagogika fani, ishlab chiqarish sohalariga nisbatan ancha keng qo‘llanilib, “Texnologiya” so‘zi yunoncha techne – san’at, logos – ta’limot degan muzmunni anglatadi. Olimlarning ta’kidlashicha, “texnologiya” atamasi “bola shaxsiga ta’sir ko‘rsatish san’ati”-ga e’tibor qaratib, har bir davrda o‘ziga xos zamonaviylik kasb etib, yangilanib, takomilashib kelgan. “Pedagogik texnologiya” atamasini o‘qitish, ta’lim berish jarayonidagi pedagogik mahorat, yo san’at bo‘lishi mumkin. San’at ichki hissiyotga, texnologiya esa fanga asoslanadi. Shunday bo‘lsada, texnologiya lug‘aviy ma’noda mahorat tushunchasiga yaqin bo‘lib, mahorat dars o‘tishning ham, san’atning ham, fanning ham mevasidir. Mantiqshunoslar har qanday mahorat ko‘rinishida ichki hissiyot, his-hayajon sezgi mujassam bo‘ladi deb uqtiradilar. Inson har kasb sohibi bo‘lishidan qat’iy nazar o‘z ishiga, mashg‘ulotiga qunt bilan, mehr bilan yondashsa, uning butun sir-asrorini, 23 usul vositalarini mukammal egallaydi, shu bilan birga oz’-o‘zini anglaydi, shu sohada kamol topadi. O‘qituvchi kimni o‘stirsa, tarbiyalasa o‘zi ham o‘sadi, ulg‘ayadi, donishmandlik kasb eta oladi. Yangi pedagogik texnologiyadan kutilgan maqsad nima, uning afzalliklari, darsning samaradorligini oshirish tamoyillari nimalardan iborat degan savolga quyidagicha hosilalar asosida javob berish mumkin. 1. Yangi pedagogik texnologiya eng qulay va sodda usul. 2. Mustaqil fikrlashni o‘rgatadi. 3. Ko‘p tarmoqli. 4. Sodda oson. 5. Esda qolishi kuchli 6. Bilim boyligini oshiradi. 7. Vaqtdan yutamiz. 8. Qiziqarli o‘tadi. 9. Darsning samaradorligini oshiradi. 10. Dunyoqarashni shakllantiradi. 11. Tafakkurni rivojlantiradi. 12. O‘quvchilarning diqqat-e’tiborini tortadi. 13. Har bir o‘quvchi bilan individual munosabat paydo bo‘ladi. 14. Xotirani kuchaytiradi. 15. Izlanishga chorlaydi. 16. O‘quvchilarni o‘z ustida ishlashga da’vat etadi. Yangi pedagogik texnologiya asosida darsni tashkil etish qadimgi Sharqona tarbiya tamoyilaridan butunlay voz kechish degan gap emas. Yangi pedagogik texnologiya g‘arb ta’lim jarayoning eng ilg‘or tamoyillari bo‘lsada,Sharqona an’analar, pandnoma didaktik ruhida tarbiyani kuchaytirishi hamma vaqt milliy tarbiyamizning asosini tashkil etadi. |