Mavzu: O’zbekiston Respublikasida jismoniy tarbiya va bolalar sportini rivojlanishi reja

22-Mavzu: Turli yosh guruhlarda bolalari ushun jismoniy tarbiya mashg’ulotini ishlanmasini tuzish
Reja: 1. Katta va tayyorlov guruh bolalari ushun jismoniy tarbiya mashg’ulotini ishlanmasini tuzish. 2. Katta va tayyorlov guruh bolalari ushun jismoniy tarbiya mashg’ulotini o’tkazish.
Jismoniy mashqlar texnikasi muntazam ravishda rivojlanadi: odatlangan texnika
takomillashtiriladi, ba‘zida esa usullar barham topadi, yangilari tuziladi. Bu jarayon qator sabablar bilan belgilanadi:
1. Sport tayyorligi darajasiga talablarning muntazam o‘sayotganligi.
2. Harakatlar bajarilishining mukammallashgan usullarini uzluksiz izlash, muvofiq
tekshirishlar natijasi va rolining oshishi.
3. Yangi sport anjom-jihozlarining yuzaga kelishi.
Jismoniy mashq texnikasi etakchi sportchilarning (muayyan vaqt uchun) harakat
bajarish usullarini amaliyotda tekshirish va ilmiy tahlil qilish, izlanish natijasidir. Bunday zamonaviy texnika harakatni bajaruvchilarning barchasi uchun teng darajada eng oqilona asosni aks ettiradi va shu sababli andozali texnika deb ataladi.
Andozali texnika bajarilishning ba‘zi usullarida individual tuzilishi jihatidan chetga
chiqishni istisno qilmaydi. Texnikani individuallashtirish ikki yo‘nalish bo‘yicha amalga oshiriladi: individuallashtirishning bir xil andozali yo‘li bo‘yicha, u standart texnika chegarasida ayrim shaxslar guruhlari jismoniy tayyorgarligi va qomatning andozali fazilati bilan muvofiqlikda o‘zgarishlar kiritiladi; insonning shaxsiy fazilatlarini hisobga oluvchi maxsus individuallashtirish yo‘li bo‘yicha sport-texnikaviy ko‘nikma aynan maxsus individuallashtirishning yuqori darajasini ham aks ettiradi (amaliyotda uni o‘z usuli deb tavsiflaydilar).
Texnikani individuallashtirishga asosiy e‘tiborni bolalarni harakatga o‘rgatayotgan
vaqtda qaratish kerak. Andozali texnika faqat harakatning tuzilish asosini aks ettiradi va
kattalarning harakatlarini tahlil qilish yo‘li bilan quriladi. Bolalar jismoniy tayyorgarligi va gavdasining tuzilish xususiyatlari bilan muvofiqlikda texnikani individuallashtirish
muammosi vujudga keladi. Masalan, kichik maktab yoshidagi bolalar yugurish vaqtida
boldir-tovon tuzilishining o‘ziga xos xususiyatlari sababli tovonning oldingi qismiga
bosishda qiynaladi.
Texnika- grekcha so‘z bo‘lib, bajara olish san‘ati degan ma‘noni bildiradi. Jismoniy
mashq texnikasi doim o‘zgarib turadi va takomillashadi. Takomillashgan harakat texnikasi yuqori natija ko‘rsatish garovi bo‘lib, unga sportchilarning tinimsiz ter to‘kishi orqali erishiladi. Sportchining jismoniy tayyorgarligini ortishi yoki uning gavdasi tuzilishi, jismoniy rivojlanganlikni ko‘rsatuvchi ko‘rsatkichlarning turli-tumanligi, sport turijismoniy mashqlar bajarish texnikasini asosini, uning zvenolari yoki detallarini o‘zgarishiga, almashishiga sabab bo‘lishi mumkin.
Harakat faoliyatiga ta‘sir etuvchi harakatlarning ahamiyatliligi darajasi bir xil emas.
Shuning uchun harakat texnikasi: texnika asosi (negizi), uning asosiy zvenosi va texnika
detallari degan qismlarga bo‘linadi.