Mavzu: pythonga kirish

True 
4 natija = yoshi > 
17 
and
vazni >
56 
and
t 
5 
print
(natija) 
# 
True 
or (mantiqiy qo‟shish). Agarda ifodadagi biror bir qism ifoda True qiymat 
qaytarsa, yakuniy natija ham True, aks holda False bo‟ladi. 
yoshi = 
21
t = 
False
natija = yoshi > 
17
or
t 
print
(natija)
# True

---

not (mantiqiy inkor). Ifodaning qiymatini True bo‟lsa, natija False va aksincha. 
yoshi = 
21
t = 
False
print
(
not 
yoshi >
17
)
# False
print
(
not 
t)
# True
and operatorining biror bir operandi False qiymatga ega bo‟lsa, u holda boshqa 
operand qiymati tekshirib (hisoblanib) o‟tirilmaydi, har doim natija False bo‟ladi. 
Bunday xususiyat ish unumdorligini bir oz bo‟lsada oshirish imkonini beradi. Xuddi 
shunaqa xususiyat or operatori uchun ham o‟rinli. Ya`ni or operatorining biror bir 
operandi qiymati True qiymatga ega bo‟lsa, boshqa operandlar tekshirilmaydi, natija 
sifatida har doim True qiymati qaytariladi. 
Agar bitta ifodada bir nechta mantiqiy operatorlar qatnashgan bo‟lsa, u holda ularning 
ustunligiga (prioritetiga) alohida e`tibor qatarish kerak. Dastlab not operatori keyin and 
va eng so‟ngra or operatori bajariladi. Masalan: 
1 yoshi = 
22 
2 xolati = 
False 
3 vazni = 
58 
4 natija = vazni == 
58
or
xolati 
and not
yoshi > 
21
# True 
5 
print
(natija) 
Ushbu dasturda keltirilgan ifodadagi mantiqiy amallar kuyidagi ketma-ketlikda 
bajariladi: 
 
not yoshi > 21 mantiqiy ifoda False qiymat qaytaradi; 
 
 
xolati and False (not yoshi > 21) esa False qiymat qaytaradi; 
 
 
vazni == 58 or True (xolati and not yoshi > 21) esa True qiymat 
qaytaradi. 
Shuni alohida ta`kidlash kerarki, mantiqiy ifodalarda mantiqiy amallarning bajarilish 
ketma-ketligini qavslar (, ) yordamida o‟zgartirish mumkin. 
1.9. Satrlar ustida amallar 
Satrlar – qo‟shtirnoq ichiga olingan Unicode kodidagi belgilar ketma-ketligi orqali 
ifodalanadi. Pythonda satrlar apostrof („,‟) va qo‟shtirnoqlar (“,”) orqali 

---

berilishi munkin. Uchta ketma-ket kelgan apostrof ham satrlarni ifodalashda 
ishlatiladi. 
ismi = 
"Yusupov"_familiyasi_=_Yusuf'>"Yusupov"
familiyasi = 
'Yusuf'
print
(ismi, familiyasi)
# Yusupov Yusuf
Satrlar ustida eng keng tarqalgan amallardan biri bu ularni birlashtirish yoki 
konkatenatsiya amali hisoblanadi. Satrlarni birlashtirish uchun + amali qo‟llaniladi. 
Masalan: 
ismi = 
"Yusupov"
familiyasi = 
'Yusuf'
sharifi = 
"Qalandarovich"
FISH = ismi + 
" "
+ familiyasi + 
" "
+ sharifi 
print
(FISH)
# Yusupov Yusuf Qalandarovich
Agar satr va sonlarni birlashtirish talab qilinsa, u holda str() funksiyasi yordamida 
sonni satr turiga keltirish kerak bo‟ladi. Masalan: 
1
ism = 
"Yusuf" 
2 yosh = 
33 
3 info =