mavzu soat juftlik Kognitiv rivojlanish: kognitiv jarayonlar nazariyasi

Metakognitatsiyaning madaniy ildizlari
Bolalarning metakognitiv e'tiqodlari va strategiyalari, qisman, ular o'sib-ulg'aygan muayyan ijtimoiy va madaniy muhitlarning natijasidir. G'arb madaniyati nuqtai nazaridan bilimlarni egallash asosan shaxsning shaxsiy manfaati uchundir: Odamlar bilimlarni dunyoni anglash va yangi ko'nikma va malakalarni egallash uchun o'rganadilar. Ammo O`zbekistondagi ko'plab odamlar uchun o'rganish axloqiy va ijtimoiy jihatlarga ega bo`lib, bu shaxsning obro'li bo'lishiga va jamiyatni rivojlantirish yo'lida hissa qo'shishiga imkon beradi. An'anaviy Sharqiy Osiyo nuqtai nazaridan haqiqiy o'rganish tez va oson jarayon emas. Aksincha, bu juda katta tirishqoqlik, konsentratsiya va qat'iyat bilan keladi. Bundan tashqari, guruhdagi totuvlikni saqlashga madaniy e'tibor bolalarni munozarali mavzu bo'yicha turli xil qarashlarni muhokama qilish va tanqid qilishlariga to'sqinlik qilishi mumkin.
O'rganish tirishqoqlik va qat'iyatlilikni talab qiladi degan aqidaga muvofiq ko'plab sharqiy osiyolik ota-onalar va o'qituvchilar mashg'ulotlar va yodlashdan tez-tez o'qish strategiyasi sifatida foydalanishni rag'batlantiradilar.
"Turli xil yosh darajalaridagi kognitiv strategiyalar va metakognitiv tushunish" rivojlanish tendensiyalari jadvali bolalarning kognitiv strategiyalari va metakognitiv tushunchalaridagi rivojlanishdagi o'zgarishlarni, shuningdek, har qanday yosh guruhida ko'rishingiz mumkin bo'lgan ba'zi metakognitiv xilma-xillikni umumlashtiradi.
Metakognitiv va strategik rivojlanish
Metakognitiv rivojlanish kognitiv rivojlanish uchun markaziy ahamiyatga ega. Bolalar turli xil strategiyalardan xabardor bo'lganlarida va ularning har biri o'z maqsadlariga erishishda qanday yordam berishini kuzatib borganlarida samarali strategiyalarga ega bo'lishadi va undan foydalanishadi. Metakognitiv va kognitiv strategiyalarni rivojlantirishga ko'maklashish uchun bir nechta takliflar mavjud.

• 
  Bolalarni aql haqida munozaralarga jalb qiling. Bolalarni aql haqida munozaralarga jalb qiling. Ko'rib turganingizdek, hatto maktabgacha yoshdagi bolalar ham ong va uning faoliyati haqida ma'lum darajada bilimlarga ega. Voyaga yetganlar bu xabardorlikni kundalik suhbatlarda muntazam ravishda murojaat qilish orqali yoki bolalarni taktikasini tushuntirishga undash orqali kuchaytiradi. Boshlang'ich va o'rta maktab yillarida bolalar aktivlashib borgan sari aqliy ishlarining turlarini ta'riflashga qodir bo'ladilar.
  

Ushbu bobning dastlabki bosqichlarida biz bolalarning kattalar kabi fikrlash, o'rganish haqidagi qarashlarini tavsiflovchi intervyular taqdim etdik. Bunday suhbatlar kattalar yoshlarni o'qitishda foydalanishi mumkin bo'lgan o'rganish strategiyasini yoritishi mumkin. Ushbu suhbatlar bolalar uchun ham tarbiyaviy ahamiyatga ega bo'lishi mumkin. Masalan, ularning matematikadagi tushuntirishlari bolalarga matematikani tushunishda nomuvofiqliklar va bo'shliqlarni aniqlashga yordam beradi.

•