Tafakkur ixchamligi deganda muammoni hal qilishning dastlab tuzilgan rejasi mazkur jarayonda masala yechish shartini qanoatlantirmay qolsa, nomutanosiblik hosil bo'lsa hech ikkilanmay elastik ravishda o'zgartirishlar kiritishdan iborat fikr yuritish faoliyatini tasavvur qilmoqimiz shart. Fikrning operativ jihatdan tezkorlik bilan o'zgartirishdan va to'g'ri yo'nalishga yo'llab yuborishdan iborat tafakkur sifati uning ixchamligi deyiladi. Masalan, talaba imtihonda avval g'oyani noto'g'ri yoritayotib, o'z- o'zicha birdaniga xatosini anglab to'g'ri javob bera boshlashi kabilar. Demak, tafakkurning mazkur sifati fikrlarni, axborotlarni tinglovchilarga xato va kamchiliklarsiz yetkazib berish garovidir.
Tafakkurning tezligi qo'yilgan savolga va muammoga to'liq javob olingan vaqt bilan belgilanadi. Uning tezligi qator omillarga, jumladan fikrlar uchun zarur materialni tez yodga tushira olishga, muvaqqat bog'lanishlarning tezligi, turli hislarning mavjudligiga, insonning diqqatiga, qiziqishiga bog'liq bo'ladi. Bundan tashqari tafakkurning tezligi boshqa shartlarga - insonning bilim saviyasiga, fikrlash qobiliyatiga, mavjud ko'nikma va malakalariga ham bog'liq ekanligi isbotlangan. Xulosa qilib aytganda, tafakkur jarayonlarining tezligi va jarayonlarning ma'lum fursat ichida qanchalik samara berganligi bilan baholanadi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR. E. G'oziyev. “UMUMIY PSIXOLOGIYA” Toshkent. Fan.-2010 y
N.S.Safayev, N.A.Mirashirova, N.G.Odilova “Umumiy psixologiya nazariyasi va amaliyoti”: darslik. - T.: Nizomiy nomidagi TDPU, 2013.
Rivojlanish psixologiyasi. Pedagogik psixologiya [Matn] : darslik /
Z.T. Nishanova va boshq. — Toshkent: « 0 ‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati» nashriyoti, 2018. — 600 b.
A.K.Shamshetova, R.N.Melibayeva, X.E.Usmanova,
I.O.Xaydarov. Umumiy psixologiya. 0‘quv qo‘llanma. - T.: «Barkamol fayz media», 2018. - 272 b.
M. Хoлнaзaрova “Vnivinin nsixaлoгiя” faHigaH yKyv - уsлубiй marnya.
“negarorika va пsixoлoгiя” KafegpasiHiHr (28-2019-1-бaённoma) шгшшда
tasgi^naHraH va нaшiргa tavsiя кдлшган.
ELEKTRON MANBALAR. www. ziyonet.uz www.tdpu.uz
