Mavzu: Tarmoq xavfsizligi mohiyati va umumiy tushunchalari

TCP/IP modeli umumiy tasnifi:

TCP/IP modeli, Internet Protocol Suite (IP Suite) deb ham ataladi, Internet tarmoqlari va protokollari uchun o'rganilgan bir tasniflash modelidir. Ushbu model asosan IPv4 va IPv6 protokollari asosida ishlatiladi. Quyidagi tartibda TCP/IP modelining umumiy tasnifi keltiriladi:
1. Tarmoq interfeysi qatlam (Network Interface Layer): Bu qatlam tarmoq interfeysi bilan bog'liqdir va fizikaviy qatlam va tashqi qatlamning bir qismini o'z ichiga oladi. Ushbu qatlam fizikaviy aloqalar, MAC manzillari va lokal tarmoq protokollarini, masalan, Ethernet protokolini o'z ichiga oladi.
2. Internet qatlam (Internet Layer): Internet qatlamida ma'lumotlar IP (Internet Protocol) protokoli orqali yo'l topadi va manzillashadi. Bu qatlamning asosiy vazifasi paketlarni manzillash va yo'l yonaltishdir. IP qatlamida IPv4 yoki IPv6 manzillari ishlatiladi.
3. Transport qatlam (Transport Layer): Transport qatlamida ma'lumotlar yuqori darajadagi xostlar orasida almashinuv qiladi. Ushbu qatlam TCP (Transmission Control Protocol) va UDP (User Datagram Protocol) protokollarini o'z ichiga oladi. TCP ma'lumotlarni xavfsiz va istiqbollaricha o'tkazishni ta'minlaydi, UDP esa xavfsizlikni kamaytirib, tezlik va ish samaradorligini oshiradi.
4. Application qatlam (Application Layer): Ilmiy qatlam foydalanuvchilar bilan bog'lanishni ta'minlayan protokollar va xizmatlar to'plamini o'z ichiga oladi. Bu qatlam HTTP, FTP, SMTP, DNS, SSH, Telnet kabi protokollarni o'z ichiga oladi. Foydalanuvchi ilova va xizmatlar bu qatlamda ishlayadi.
TCP/IP modeli, Internet tarmoqlari uchun asosiy bo'lib, foydalanuvchilar, serverlar va tarmoq qurilmalari orasidagi muloqotni tashkil etishda ishlatiladi. Modelni tasniflashning bu tartibi tarmoq protokollarini tarkibiy qismlarga bo'lishga imkon beradi va Internet tizimining o'zaro aloqalarini osonlashtiradi.

DNS tushunchasi va uning vazifalari

DNS (Domain Name System), tarmoqda nomlar (domain nomlari) bilan IP manzillarini bog'lash va ularga olib borishni ta'minlaydigan tizimdir. DNS, foydalanuvchilarning nomlar bilan tizimga murojaat qilishini osonlashtiradi, chunki foydalanuvchilar ko'plab tarmoq resurslarini IP manzillari bilan eslab qolishini talab qilmaydi.