Mavzu: Vallarning turli kanstruksiyasi va imkoniyatlari. Reja

Vallarning mustaxkamligini hisoblashning aniqlashtirilgan usuli
Bu usulning taqribiy usuldan asosiy farqi shuki, bu usul bilan hisoblashda ta`sir etuvchi mometlardan tashqari, xavfli kesimlardagi kuchlanishlar konsentrasiyasi, valning geometrik o’lchamlari hamda sirt tozaligining kuchlanishlar qiymatiga ta`siri ham e`tiborga olinadi. Bu usulga ko’ra, valning xavfli kesimi uchun extiyot koeffisienti aniqlanib, ruxsat etilgan qiymati bilan solishtiriladi, ya`ni
,
bu yerda faqat egilish bo’yicha aniqlangan extiyot koeffisienti; - faqat buralish bo’yicha aniqlangan extiyot koeffisienti.
Bu yerdagi kuchlanishlar sikli o’zgarmas qismining mustaxkamlikka ta`sirini e`tiborga oluvchi koeffisientlar qiymati 61-jadvaldan olinadi.
Ma`lumki, kuchlanishlar siklining o’zgaruvchan qismi, o’zgarmas qismi,

bu ifodalardagi va ning qiymatlari, materialga qarab, maxsus jadvallardan yoki quyidagi taqribiy munosabatlar asosida aniqlanishi mumkin:
}
bu ifodalardagi va ning qiymatlari, materialga qarab, maxsus jadvallardan yoki quyidagi takribiy munosabatlar asosida aniqlanishi mumkin:

diametri har xil bo’lgan vallardagi chidamlilik chegarasining har xil bo’lishini hisobga oluvchi koeffsient (bu koeffisient shakldagi grafikdan aniqlanadi); - detal` sirti tozalik darajasining chidamlilik chegarasiga ta`sirini hisobga oluvchi koeffisient (bu koeffisient grafikdan topiladi); kuchlanishlar koncentrasiyasini hisobga oluvchi koeffisientlar.

Vallarning bikrligini aniqlash
Vallarning ish jarayonida egilishi ularning xamda ular bilan bog’liq bo’lgan detallarning ishiga salbiy ta`sir ko’rsatadi.




ni aniqlash grafigi.
Shu sababli vallarning egilishidan xosil bo’ladigan salkilikning xamda tayanchga nisbatan qiyalik burchagining qiymati ma`lum chegaradan ortib etmasligi lozim. Vallarning bikrligini hisoblashdan asosiy maqsad anna shu talablarning qanchalik qondirilishini tekshirishdir. Egilishdan xosil bo’ladigan salqilik hamda egilish chizig’ining tayanchga nisbatan xosil qilgan qiyalik burchagi materiallar qarshiligi kursida keltirilgan usullar bilan aniqlanadi.



ni aniqlash grafigi.
Salqilikning ruxsat etilgan qiymati valning tuzilishi, ishlash shart-sharoiti xamda quyilgan talablarga ko’ra, har bir xoll uchun aloxida belgilanadi. Masalan, tishli g’ildiraklar o’rnatiladigan vallar uchun salqilikning ruxsat etilgan qiymati quyidagicha bo’ladi:
- silindrik g’ildirakli uzatmalar uchun;
konussimon g’ildirakli va gipoid uzatmalar uchun;
bu yerda m - ilashish moduli.
Stanoksozlikda ishlatiladigan umumiy vallar uchun:

bu yerda L - tayanchlar orasidagi masofa