Mavzu;2 va 3 tartibli determinantlarni hisoblash reja



Yüklə 425,64 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/5
tarix28.04.2023
ölçüsü425,64 Kb.
#103970
1   2   3   4   5
IQS22-13 BAXROMOV ISMOIL MATEMATIKA 1

 
5-xossa
.
 Agar determinant biror satrining (ustunining) barcha 
elementlari nolga teng bo‘lsa, uning qiymati nolga teng bo‘ladi:
Xossaning 
isboti 
4-xossadan 
da kelib chiqadi.
6-xossa
.
Agar determinantning ikki satri (ustuni) proporsional 
bo‘lsa, u nolga teng bo‘ladi. Masalan,
Isboti. 4-xossaga 
ko‘ra 
determinant 
ikkinchi 
satrining ko‘paytuvchisini determinant belgisidan chiqarish mumkin. 
Natijada ikkita bir xil satrli determinant qoladi va u 3-xossaga ko‘ra nolga 
teng bo‘ladi.
7-xossa
.
 Agar determinantning biror satri (ustuni) elementlariga 
boshqa satrining (ustunining) mos elementlarini biror songa ko‘paytirib 
qo‘shilsa, determinantning qiymati o‘zgarmaydi.
Isboti
. 
 determinantning ikkinchi satri 
elementlariga ga 
ko‘paytirilgan birinchi satrning mos elementlari qo‘shilgan bo‘lsin:


Qo‘shiluvchilardan birinchisi 
ga va ikkinchisi esa 3-xossaga ko‘ra 
nolga teng. Demak, yig‘indi 
ga teng.
1-izoh. Determinantning xossalari 
asosida 
quyidagi 
teorema 
isbotlangan.
1-teorema
Bir 
xil 
tartibli va kvadrat 
matritsalar 
ko‘paytmasining determinanti bu matritsalar determinantlarining 
ko‘paytmasiga teng, ya’ni
 
3.

Chiziqli tenglamalar sistemasi. Kramer formulalari
 
a)

Quyidagi sistema ikki noma’lumli ikkita chiziqli tenglamalar 


sistemasi deyiladi:
…….....(1)
Bu sistemani yechishning qo`shish, o`rniga qo`yish va grafik usullari 
bilan o`rta umumta’lim dasturlarida tanishganmiz. Quyida sistemani 2-
tartibli determinanatdan foydalanib yechish usulini ko`rib chiqamiz.
(1) tenglamalar sistemasini analitik usulda tekshiramiz. (1) sistema 
yechimga ega deb faraz qilamiz:
; .. 
; . 
Ushbu 
; ….
;
belgilashlarni 
kiritamiz, natijada
;
munosabatlar 
ushbu ko‘rinishni oladi:
;
;


bu yerda (1) sistemaning determinanti deyiladi. (1) sistema yechimga 
ega bo‘lishi uchun uning determinanti noldan farqli bo‘lishi zarur:
bo‘lganda (1) ning yagona yechimi quyidagicha topiladi:
,
b) Quyidagi sistema uch noma’lumli, uchta chiziqli tenglamalar 
sistemasi deyiladi:
 

Yüklə 425,64 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin