Mavzuning asosiy tayanch tushunchalari

Balo toshi yog’ildi boshimizga xobi g’aflatdan,

• Balo toshi yog’ildi boshimizga xobi g’aflatdan,
• Mijoz sust o’lib avlod, millat tushdu quvvatdan.
• Bilimsizlik tushurdi, yiqdi bizni qadru qimmatdan,
• Jaholat quvdi bizni xonumonu molu sarvatdan...
• Uning marifatparvarlik g’oyalari bilan sug’orilgan sherlari ayni paytda o’zida shoirning milliy–ozodlik taronalari marifatparvarlik g’oyalari bilan tutashgan holda yashaydi. Shoirning «Millat haykaliga xitob» sheri bu fikrning yorqin dalilidir.

Sher quyidagi ananaviy satrlar bilan boshlanadi:

• Sher quyidagi ananaviy satrlar bilan boshlanadi:
• Tur, ey millat, uyqudan hasratlashaylik,
• Ilm uyiga kirmoqg’a suhbatlashayluk.
• Yotma, millat, uxlama bedorlashaylik,
• Milliy ishlar ishlarga bel bog’lashaylik.

Abdulla Avloniyning adabiy-ijtimoiy faoliyatida maktab va maorif ishlari g’oyat katta o’rinni egalladi. O’zining pedagogika sohasida izlanishlarini 1904 yili Mirobodda «usuli savtiya» maktabini ochishdan boshlagan Avloniy 1912 – 1917 yillar mobaynida shu tipdagi maktablar uchun «Birinchi muallim», «Ikkinchi muallim», «Turkiy Guliston yohud axloq», «Maktab gulistoni» singari darsliklarni bir necha marotaba qayta nashr etdi. «Birinchi muallim» «avvalgi sinf shogirdlari»ga mo’ljallangan darslik bo’lib, muallif birinchi qismda o’qituvchini alifbo tartibidagi arab harflari va ularning yozilishi bilan tanishtirsa, ikkinchi asosiy qismda o’qituvchini yaxshilik bilan yomonlikni farqlashga o’rgatuvchi didaktik hikoyalar berilgan.

• Abdulla Avloniyning adabiy-ijtimoiy faoliyatida maktab va maorif ishlari g’oyat katta o’rinni egalladi. O’zining pedagogika sohasida izlanishlarini 1904 yili Mirobodda «usuli savtiya» maktabini ochishdan boshlagan Avloniy 1912 – 1917 yillar mobaynida shu tipdagi maktablar uchun «Birinchi muallim», «Ikkinchi muallim», «Turkiy Guliston yohud axloq», «Maktab gulistoni» singari darsliklarni bir necha marotaba qayta nashr etdi. «Birinchi muallim» «avvalgi sinf shogirdlari»ga mo’ljallangan darslik bo’lib, muallif birinchi qismda o’qituvchini alifbo tartibidagi arab harflari va ularning yozilishi bilan tanishtirsa, ikkinchi asosiy qismda o’qituvchini yaxshilik bilan yomonlikni farqlashga o’rgatuvchi didaktik hikoyalar berilgan.