Maye mexanikasi Maye mexanikasi elmi və onun mexanikada rolu

Şəkil



PASKAL QANUNU VƏ ONUN TƏCPÜBƏYƏ TƏDQIQI

Qabın ağzında porşen vardır. Porşenin en kəsik sahəsi S-dir.Porşenin P qüvvəsinin təsirindən porşenin altında yaranan, yəni mayenin sərbəst səthindəki təzyiq

.
1 və 2 nöqtələrindəki tam təzyiqlər

P təzyiqini P qədər aptıraq, onda sərbəst səthdəki təzyiqdə . qədər artaraq ola­caq­dır.1 və 2 nöqtələrindəki tam təz­yiq­lər isə

Şəkil__Xaricdən_edilən_təzyiq_mayenin_daxilindəki_bütün_nöq­tələrə_olduğu_kimi_verilir._Buna_Paskal_qanunu_('>Şəkil

Xaricdən edilən təzyiq mayenin daxilindəki bütün nöq­tələrə olduğu kimi verilir. Buna Paskal qanunu (prinsipi) deyilir.
Hidravlik pres, hidravlik tormoz, hidravlik domkrat, hidravlik muftalar, multiplikatorlar Paskal qanunu ilə işləyirlər.
Şəkildə hidravlik presin sxemi göstə­ril­mişdir.

Şəkil

P qüvvəsinin təsirindən birinci porşenin altında yaranan təzyiqi.

Paskal qanununa görə olduğu kimi ikinci porşenə verilir.
Ikinci porşendə yaranan qüvvə
.
Nə qədər olsa o qədər də əldə edilən qüvvə çox olacaq. Praktikada əldə edilmiş qüvvə yuxarıdakı düsturla hesablanan qüvvədən az alınır. Presdə sürtünmə qüvvələri yaranır ki, bunu f.i.ə. nəzərə alır
Q_hər = .
 = 0,8 presin faydalı iş əmsalıdır.


TƏZYIQ ÖLÇƏN CIHAZLAR

Havanın təzyiqini barometrlə öl­çür­lər. Barometrlər mayeli və mexa­niki olur. Artıq təzyiqi pyezometrlə və manometrlə ölçürlər. Odur ki, artıq təz­yiqə (Part) bəzən manometrik təzyiq də deyilir. Pyezometr diametri 5÷10 mm olan şüşə borulardan hazır­lanır. Onun bir tərəfi açıq olur, digər tərəfi isə təzyiq ölçülən yerlə əlaqələndirilir. ,	Şəkil
. burada Part - artıq təzyiq, hp- pyezo-metrik hündürlük adlanır. Pyezometrlə 0,1÷0,15 (0,3) atm-ə qədər təzyiqləri ölçürlər. Bundan çox olan təzyiqləri manometrlə ölçürlər. Mano­metrlər iki növ olur: mayellı və me­xaniki. Mayelli manometrlər şüşə boru­lardan U-şəklində hazır­lanır.