Mbaza. Uz imtihon javoblar

 
2. O‘simliklar hayotida yorug‘lik qanday ahamiyatga ega?
0 ‘simliklarga yorug‘lik, harorat, suv, mineral tuzlar va karbonat angidrid gazi qancha 
yetarli bo‘Isa, organik moddalar shuncha ko‘p hosil bo‘ladi. Ularda orga nik moddalar 
qancha ko‘p bo‘lsa, hosili shuncha mo‘l bo‘ladi. 0 ‘simliklardagi mazkur qonuniyatga 
amal qilin- sa, ulardan yuqori hosil olish mumkin. Ana shuni yaxshi bilgan dehqonlar 
issiqxonalarda zarur sharoitni sun’iy ravishda yaratib, yuqori hosil yetishtirmoqdalar. 
Hatto qish oylarida ham issiqxonalarda elektr nuri orqali qo‘shimcha yorug‘lik, harorat 
va mineral tuzlar berib, sabzavot, poliz ekinlari va har xil gullami o ‘stirmoqdalar. 
Demak, har qanday o‘simlikni ekkanda iming yorug‘likka bo‘lgan ta labini inobatga 
olish zarur. 
3. Piyoz po‘stidan preparat tayyorlash jarayonini tushuntirib bering?

---

MBAZA.UZ IMTIHON JAVOBLAR 
1. Piyoz pardasidan preparat tayyorlang. Buning uchun uni qu rigan po‘stidan tozalang 
va etli po‘stidan bir bo‘lak kesib oling. Qisqich bilan po‘stdan yupqa shaffof pardani 
ajratib olib, uni bu- yum oynasi ustidagi suv tomchisiga qo‘ying va ustini qopla-
gich oyna bilan yoping. 2. Tayyor bo‘lgan preparatni mikroskopda ko‘ring. 
Botanikadan tutgan daftaringizga piyoz pardasi hujayralarining tuzilishini chizing va 
tarkibiy qismlari nomini yozing. 3. Chigit tukla- ridan preparat tayyorlang. Buning 
uchun namlangan chigit tuklaridan ajratib oling va uni buyum oynasidagi suv 
tomchisiga qo‘ying. Tuklami nina bilan to‘g‘rilang va ustini qoplagich oyna bilan 
yoping. 4. Tayyor bo‘lgan preparatni mikroskopda ko‘ring. Unda ko‘ringan 
hujayraning rasmini chizing va tarkibiy qismlari no­ mini yozing. 
27-BILET 
1. Ko‘p hujayrali yashil suvo‘tlarning jinsiy ko‘payishini tushuntirib bering?
Ulotriks jinssiz va jinsiy yo‘l bilan ko‘payadi. Jinssiz ko‘payishida ulotriks hujayrasi 4 
yoki 8 ta hujayrachalarga bo‘linadi. Yosh hujayrachalar ona hujayra qobig‘ini yorib,
suvga chiqadi. Ular 4 dona xivchini yordamida suvda suza boshlaydi. Bu hujayralar 
zoosporalar deb ataladi. Oradan bir qancha vaqt o‘tgach, zoosporalar harakatdan
to‘xtab, suv tagidagi narsalarga yopishadi va ko‘ndalangiga ikkiga bo‘linadi. Pastki 
qismida rizoid hosil bo‘ladi; ustki qis- mi esa xromatoforli bo‘lib, suvo‘tning vegetativ 
hujayrasini hosil qiladi. Vegetativ hujayraning o‘sib, ko‘p marta ko‘n- dalangiga 
bo‘linishi natijasida ulotriksning ipi hosil bo‘ladi. Ulotriksning jinsiy kocpayishida teng 
kattalikdagi ikki xivchinli izogametalar hosil bo‘ladi. Ular suvda suzib
yuradi, bir-birlari bilan juft-juft bo‘lib qo‘shilib, zigota hosil qiladi. Zigota qalin po‘st 
bilan qoplanadi va tinim davri tu- gagach to‘rtta hujayraga bo‘linadi. To‘rtta 
hujayraning ham- masi o‘sib, ulotriksning yangi ipiga aylanadi.